Alergija na hranu je reakcija imunološkog sistema koja se javlja ubrzo nakon konyumiranja određenih namirnica. Čak i mala količina hrane koja izaziva alergije može podstaknuti znakove i simptome kao što su probavni problemi, osip ili otečeni disajni putevi. Kod nekih ljudi alergija na hranu može uzrokovati ozbiljne simptome ili čak reakciju opasnu po život poznatu kao anafilaksija.
Alergija na hranu pogađa oko 6 do 8 posto dece mlađe od 3 godine i do 3 posto odraslih.Lako je pomešati alergiju na hranu sa puno češćom reakcijom poznatom kao intolerancija na hranu. Netolerancija na hranu manje je ozbiljno stanje koje ne uključuje imunološki sistem.
Šta dovodi do alergije na hranu?
Kada imate alergiju na hranu, vaš imunološki sistem pogrešno identifikuje određenu hranu ili supstancu u hrani kao nešto štetno. Kao odgovor, vaš imunološki sistem pokreće ćelije da oslobađaju antitelo poznato kao imunoglobulin E (IgE) kako bi neutralizovali hranu ili prehrambenu supstancu (alergen) koja izaziva alergiju.
Sledeći put kad pojedete i najmanju količinu te hrane, IgE antitela to osete i signaliziraju imunološkom sistemu da u krvotok oslobodi supstancu zvanu histamine. Te supstance uzrokuju simptome alergije.
U odraslih većinu alergija na hranu izazivaju određeni protein, koji se nalazi u:
- Školjke, poput škampa, jastoga i rakova
- Kikiriki
- Orašasti plodovi
- Riba
- Kod dece alergiju na hranu obično pokreću proteini u:
- Kikiriki
- Orašasti plodovi
- Jaja
- Kravlje mleko
- Pšenica
- Soja
Simptomi alergije na hranu
Za neke ljude alergijska reakcija na određenu hranu može biti neugodna, ali ne i ozbiljna. Za druge ljude alergijska reakcija na hranu može biti zastrašujuća, pa čak i opasna po život. Simptomi alergije na hranu obično se razvijaju u roku od nekoliko minuta do dva sata nakon što pojedu hranu koja predstavlja jak alergen.
Najčešći znakovi i simptomi alergije na hranu uključuju:
- Trnci ili svrab u ustima
- Koprivnjača, svrab ili ekcem
- Oticanje usana, lica, jezika i grla ili drugih delova tela
- Zapušen nos ili otežano disanje
- Bolovi u trbuhu, proliv, mučnina ili povraćanje
- Vrtoglavica ili nesvjestica
- Anafilaksija
Kod nekih ljudi alergija na hranu može podstaknuti ozbiljnu alergijsku reakciju koja se naziva anafilaksija. To može uzrokovati opasne po život znakove i simptome, uključujući:
- Suženje i stezanje dišnih putova
- Natečeno grlo ili osećaj knedle u grlu zbog kojeg je teško disati
- Šok sa jakim padom krvnog pritiska
- Ubrzani puls
- Vrtoglavica ili gubitak svesti
- Hitno lečenje kritično je za anafilaksiju. Nelečena, anafilaksija može uzrokovati komu ili čak smrt
Faktori rizika
Faktori rizika koji dovode do alergije na hranu uključuju:
- Porodična istorija. Povećan ste rizik od alergija na hranu ako su astma, ekcemi, osip ili alergije česti u porodici
- Ostale alergije. Ako ste već alergični na jednu namirnicu, možda postoji povećan rizik da postanete alergični na drugu hranu.
- Starost. Alergije na hranu češće su kod mlađe dece
- Astma. Astma i alergija na hranu često se javljaju zajedno.
Dijagnoza
Ne postoji savršeni test kojim se potvrđuje ili isključuje alergija na hranu. Dijagnoza se zasniva na:
Simptomi
Porodična istorija alergija
Fizkalnim pregledom mogu se isključiti drugi medicinski problemi
Test kože. Alergijski test kože može odrediti vašu reakciju na određenu hranu
Test krvi. Krvni test može izmjeriti odgovor imunološkog sistema na određenu hranu merenjem antitela povezanih s alergijom poznatim kao imunoglobulin E (IgE).
Terapija
Jedini način da se izbegne alergijska reakcija je izbegavanje hrane koja uzrokuje znakove i simptome.
Za manju alergijsku reakciju,antihistaminici mogu pomoći u smanjenju simptoma.
Za ozbiljnu alergijsku reakciju možda će trebati hitna injekcija epinefrina i odlazak u hitnu sčužbu.
