Alergija na lekove je neuobičajena reakcija imunog sistema na lek. Bilo koja supstanca koja je zvanično lek ili supplement (dodatak ishrani) može biti potencijalni alergeni.Najčešći znakovi i simptomi alergije na lekove su osip ili temperatura. Alergija na lek može uzrokovati ozbiljne reakcije, uključujući životno opasno stanje koje utiče na više telesnih sistema (anafilaksija). Alergija na lek nije isto što i nuspojava leka, poznata moguća reakcija navedena na nalepnici leka. Alergija na lek takođe se razlikuje od toksičnosti na lekove uzrokovane predoziranjem lekova.
Kako nastaje alergijska reakcija na lekove?
Alergija na lek javlja se kada imunološki sistem pogrešno identifikuje lek kao štetnu supstancu, poput virusa ili bakterije. Jednom kada imunološki sistem prepozna lek kao štetnu supstancuj, nastaće antitielo specifično za taj lek.
Sledeći put kada uzmete lek, ta specifična antitela označavaju lek i usmeravaju napade imunološkog sistema na tu supstancu. Supstance oslobođene ovom aktivnošću uzrokuju znakove i simptome povezane s alergijskom reakcijom.
Lekovi koji se obično povezuju s alergijama
Iako bilo koji lek može izazvati alergijsku reakciju, neki su lekovi češće povezani s alergijama:
- Antibiotici, poput penicilina
- Sredstva protiv bolova, kao što su aspirin, ibuprofen i naproksen
- Hemoterapijski lekovi
- Lekovi za autoimune bolesti, poput reumatoidnog artritisa
Nealergijske reakcije na lijekove
Ponekad reakcija na lek može proizvesti znakove i simptome gotovo iste kao i alergija, ali reakciju na lek ne pokreće aktivnost imunološkog sistema. Ovo se stanje naziva nealergijska reakcija preosjetljivosti ili pseudoalergijska reakcija na lek.
Lekovi koji su češće povezani s ovim stanjem uključuju:
- Aspirin
- Kontrasti koji se koriste u imidzing metodama (radiokontrastni mediji)
- Opijati za lečenje boli
- Lokalni anestetici
Simptomi alergije na lekove?
Znakovi i simptomi ozbiljne alergije na lek često se javljaju u roku od sat vremena nakon uzimanja leka. Ostale reakcije, posebno osip, mogu se javiti satima, danima ili nedeljama kasnije. Znakovi i simptomi alergije na lekove mogu uključivati:
- Kožni osip
- Urtikarija (koprivnjača)
- Svrab
- Temperatura
- Otok
- Kratkoća daha
- Teško disanje
- Curenje iz nosa
- Svrab i suzne oči
- Anafilaksija
Anafilaksija je retka, po život opasna reakcija na alergiju na lek koja uzrokuje raširenu disfunkciju telesnih sistema. Znakovi i simptomi anafilaksije uključuju:
- Sužavanje disajnih puteva i grla, što uzrokuje probleme s disanjem
- Mučnina ili grčevi u trbuhu
- Povraćanje ili proliv
- Vrtoglavica
- Slab, ubrzan puls
- Pad krvnog pritiska
- Gubitak svesti
Faktori rizika
Iako svako može imati alergijsku reakciju na lek, nekoliko faktora može povećati rizik:
- Istorija drugih alergija, poput alergije na hranu ili polen
- Lična ili porodična istorija alergije na lekove
- Povećana izloženost leku zbog visokih doza, ponovljene upotrebe
- Određene bolesti često povezane s alergijskim reakcijama na lekove, poput infekcije HIV-om
Dijagnoza
Najvažnija je tačna dijagnoza, te će alergolog uključiti sledeće:
Kožni testovi. Pozitivna reakcija na test izazva će crvenu papulu koja izaziva svrab i sugeriše da imate alergiju na lek.Negativan rezultat nije tako jasan. Za neke lekove negativan rezultat testa obično znači da niste alergični na lek.
Terapija
Tretman alergije na lekove može uključivati:
Povlačenje leka. Ako lekar utvrdi da imate alergiju na lek ,prekidanje terapije prvi je korak u lečenju.
Antihistaminici. Lekar može propisati antihistaminik koji može blokirati supstance imunološkog sistema aktivirane tokom alergijske reakcije.
Kortikosteroidi. Za lečenje upale povezane sa ozbiljnijim reakcijama mogu se koristiti oralni ili injektirani kortikosteroidi.
Lečenje anafilaksije. Anafilaksija zahteva trenutnu injekciju epinefrina, kao i bolničku negu kako bi se održao krvni pritisak i podržalo disanje
