Lekari opšte prakse igraju ključnu ulogu u ranijem prepoznavanju simptoma Parkinsonove bolesti, jer pacijenta mogu da upute specijalisti koji može da postavi dijagnozu ili da je potvrdi Foto Shutterstock
Studija koja je uključivala preglede zdravstvenih kartona preko milion ljudi u istočnom Londonu identifikovala je dva nova rana znaka koja bi mogla biti rani simptomi Parkinsonove bolesti: gubitak sluha i epilepsiju. Prepoznavanje ovih mogućih znakova Parkinsonove bolesti može pomoći lekarima da ranije dijagnostikuju bolest, što bi moglo pomoći ljudima da brže dobiju pristup lečenju. Studija je takođe pokazala da su neki od najčešćih simptoma Parkinsonove bolesti, poput drhtanja i problema sa pamćenjem, često prisutni nekoliko godina pre nego što se ljudima dijagnostikuje. Naučnici su primetili da postoji veća povezanost između visokog krvnog pritiska i dijabetesa tipa 2 i Parkinsonove bolesti nego što su ranije studije pokazale.
Parkinsonova bolest je progresivna bolest mozga i nervnog sistema koja utiče na sposobnost osobe da se kreće. Međutim, ljudi sa ovom bolešću mogu imati niz simptoma, od kojih neki nisu povezani sa kretanjem. Štaviše, neće svi sa Parkinsonovom bolešću imati iste simptome ili ih doživeti u istom stepenu.
Vreme kada osoba počne da ima simptome koji bi mogli da signaliziraju na Parkinsonovu bolest takođe može uticati na to kada će biti dijagnostikovana.
Nova studija otkrila je da se mnogi od uobičajenih simptoma Parkinsonove bolesti – poput drhtanja i problema sa pamćenjem – mogu pojaviti mnogo godina pre nego što se dijagnoza postavi.
– Tremor, koji je jedan od najprepoznatljivijih simptoma Parkinsonove bolesti, primećen je 10 godina pre eventualne dijagnoze u našoj studiji, što je predug period da bi pacijenti čekali – kaže dr Cristina Simonet, neurolog i doktorand na Queen Mary University of London i glavni autor studije.
Dr Rachel Dolhun, viši potpredsjednik za medicinsku komunikaciju u Michael J. Fox Foundation for Parkinson’s Research, koja nije bila uključena u studiju, smatra da je raznolikost pacijenata u novoj studiji važna, jer je prikupljanje više informacija o Parkinsonovoj bolesti od nedovoljno zastupljenih grupa pacijenata neophodno za bolje razumevanje.
Istraživači su u prošlosti primetili da od pojave simptoma Parkinsonove bolesti do uspostavljanja dijagnoze prođe mnogo vremena. Kada se potencijalnim znacima i simptomima bolesti dodaju gubitak sluha i epilepsija, lekarima bi to moglo da pomogne da dijagnozu uspostave ranije. Lekari opšte prakse igraju ključnu ulogu u ranijem prepoznavanju simptoma Parkinsonove bolesti, jer pacijenta mogu da upute specijalisti koji može da postavi dijagnozu ili da je potvrdi.
Ne postoji lek za Parkinsonovu bolest, ali dr Dolhun kaže da je što ranije uspostavljanje dijagnoze ključno za pacijente. Na primer, postoje tretmani koji im mogu pomoći da zadrže svoje fizičke sposobnosti i nezavisnost što je duže moguće.
Ova studija zapazila je da su druga stanja – kao što je dijabetes tipa 2, visok krvni pritisak, nizak krvni pritisak, opstipacija, depresija i erektilna disfunkcija – takođe bila prisutnija kod osoba kojima je kasnije dijagnostikovana Parkinsonova bolest.
– Pacijenti ponekad nisu svesni nemotornih simptoma, kao što su zatvor, depresija ili erektilna disfunkcija, koji su uobičajene manifestacije Parkinsonove bolesti. Zato ove simptome ne prijavljuju svom lekaru opšte prakse, pa je direktno ispitivanje veoma važno – kaže dr Simonet.
Prilikom pregleda medicinskih kartona pacijenata sa Parkinsonovom bolešću u UK Biobank (velika baza podataka medicinskih informacija dobijenih od volontera u Velikoj Britaniji), naučnici su zapazili su iste nalaze.
Istraživači su pregledali elektronske zdravstvene kartone više od milion ljudi koji su živeli u istočnom Londonu između 1990. i 2018. i koji su bili lečeni u ordinacijama primarne zdravstvene zaštite. Zatim su uparili svakog od 1.055 pacijenata kojima je dijagnostikovana Parkinsonova bolest sa 10 pacijenata istog pola i starosti (ukupno 10.550 pacijenata) koji nisu imali Parkinsonovu bolest. Posebno su proučavana tri vremenska perioda pre uspostavljanja dijagnoze Parkinsonove bolesti: manje od 2 godine, između 2 i 5 godina i 5 do 10 godina.
Nalazi studije sugerišu da se neki od poznatih ranih znakova Parkinsonove bolesti mogu javiti ranije nego što je istraživanje pokazalo. Pored toga naučnici su identifikovali i dva nova potencijalna rana simptoma Parkinsonove bolesti.
Problemi sa pamćenjem, druga zdravstvena stanja
Istraživači su otkrili da su problemi sa pamćenjem češći nego što su prethodne studije pokazale kod ljudi kojima je kasnije dijagnostikovana Parkinsonova bolest. Pored toga, kod ovih pacijenata postojala je veća povezanost između visokog krvnog pritiska i dijabetesa tipa 2 i povećanog rizika od Parkinsonove bolesti.
Gubitak sluha
Kada je reč o gubitku sluha, naučnici su posmatrali probleme sa sluhom koji su bili dovoljno ozbiljni da su pacijenti upućivani kod specijaliste zbog slušnog testa. Ovaj ishod je bio povezan sa kasnijom dijagnozom Parkinsonove bolesti i bio je prisutan do 5 godina pre uspostavljanja dijagnoze.
Epilepsija
Istraživači kažu da je nalaz epilepsije kao mogućeg simptoma Parkinsonove bolesti „značajan”. Međutim, dr Simonet dodaje da simptomi slični Parkinsonu mogu biti uzrokovani i lekovima koji se koriste za lečenje epilepsije.
Potrebno je više istraživanja, posebno u velikim, različitim grupama pacijenata, da bi se razumeo složen način na koji se Parkinsonova bolest razvija.
Dr Dolhun je rekla da je u toku klinička studija pod nazivom Parkinson’s Progression Markers Initiative koja istražuje načine za ranije dijagnostikovanje Parkinsonove bolesti.
– Radi se o ranijem otkrivanju Parkinsonove bolesti i praćenju bolesti tokom vremena kako bismo mogli da je lečimo u svim fazama i na kraju, da sprečimo bolest u potpunosti – rekla je dr Dolhun.