Edem pluća je stanje koje uzrokuje višak tečnosti u plućima. Ova tečnost se skuplja u brojnim vazdušnim vrećicama u plućima (alveolama), što otežava disanje.U većini slučajeva srčani problemi uzrokuju plućni edem. Ali tečnost se može nakupiti u plućima iz drugih razloga, uključujući upalu pluća, izloženost određenim toksinima, lekovima i traumu na grudnom .
Edem pluća koji se naglo razvija (akutni plućni edem) je urgentno stanje koje zahteva hitno reagovanje. Edem pluća ponekad može uzrokovati smrt. Izgledi se poboljšavaju ako se brzo započne lečenje. Lečenje edema pluća varira zavisno od uzroka, ali uglavnom uključuje dodatni kiseonik i lekove.
Zašto nastaje plućni edem?
Edem pluća grupisan je u dve kategorije, zavisno gde je problem započeo.Ako srčani problem uzrokuje plućni edem, naziva se kardiogeni plućni edem. Najčešće je nakupljanje tečnosti u plućima posledica stanja srca.Ako plućni edem nije povezan sa srcem, naziva se nekardiogeni plućni edem.Ponekad plućni edem mogu uzrokovati i srčani i ne-srčani problem.
Kardiogeni plućni edem
Medicinska stanja koja mogu uzrokovati srčanu insuficijenciju i dovesti do kardiogenog plućnog edema uključuju:
- Koronarna bolest
- Kardiomiopatija
- Problemi sa srčanim valvulama
- Visok krvni pritisak (hipertenzija)
- Ostali srčani problem- Upala srčanog mišića (miokarditis), urođene srčane mane i abnormalni srčani ritmovi (aritmije) takođe mogu uzrokovati plućni edem.
- Bolest bubrega (stenoza bubrežne arterije)
- Hronična zdravstvena stanja- bolesti štitaste žlezde i nakupljanje gvožđa (hemohromatoza) ili proteina (amiloidoza)
Plućni edem koji nije povezan sa srcem (nekardiogeni)
Edem pluća koji nije uzrokovan povećanim pritiskom u vašem srcu naziva se nekardiogeni plućni edem.
- Uzroci nekardiogenog plućnog edema uključuju:
- Akutni respiratorni distres sindrom (ARDS)
- Neželjena reakcija na lek ili predoziranje lekom.
- Krvni ugrušak u plućima (plućna embolija)
- Izloženost određenim toksinima
- Velike nadmorske visine
- Edem pluća negativnog pritiska
- Udisanje dima
- Povreda pluća povezana s transfuzijom
- Virusne infekcije
Faktori rizika
- Nenormalni srčani ritmovi (aritmije)
- Upotreba alkohola
- Kongenitalna bolest srca
- Koronarna bolest
- Dijabetes
- Bolest srčanih zalistaka
- Visoki krvni pritisak
- Apneja za vreme spavanja
Simptomi
Znakovi i simptomi plućnog edema mogu se iznenada pojaviti i zavise od vrste plućnog edema.
*Iznenadni (akutni) plućni edem
- Otežano disanje (dispneja) ili ekstremno otežano disanje koje se pogoršava sa aktivnošću ili kada ležite
- Osjećaj gušenja koje se pogoršava pri ležanju
- Kašalj koji stvara penušavi ispljuvak koji može biti prožet krvlju
- Vizing (škripanje u grudima)
- Anksioznost ili nemir
- Ubrzan, nepravilan rad srca (lupanje srca)
*Dugotrajni (hronični) plućni edem
- Poteškoće sa disanjem tokom aktivnosti ili kada ležite ravno
- Buđenje noću sa kašljem ili osećajem bez daha koji se može ublažiti sedenjem
- Otežano disanje
- Brzo gojenje
- Oticanje donjih ekstremiteta
- Umor
- Novi ili pogoršavajući kašalj
*Visoki plućni edem (HAPE)
HAPE se može javiti kod odraslih i dece koja putuju ili vežbaju na velikim nadmorskim visinama. Znakovi i simptomi slični su onima koji se javljaju kod akutnog plućnog edema i mogu uključivati:
- Glavobolja, koja je možda prvi simptom
- Kratkoća daha s aktivnošću, koja se pogoršava do otežanog disanja u mirovanju
- Suvi kašalj
- Kasnije kašalj koji stvara penušav ružičasti ispljuvak
- Vrlo ubrzan rad srca (tahikardija)
- Slabost
- Bol u grudima
- Groznica niskog stepena
- Znakovi i simptomi visokog plućnog edema (HAPE) obično se pogoršavaju noću.
Dijagnoza
Lekar može postaviti preliminarnu dijagnozu nakon fizikalnog pregleda, elektrokardiograma i rentgenskog snimanja grudnog koša.
Testovi koji se mogu uraditi za dijagnozu plućnog edema uključuju:
- RTG grudnog koša
- CT grudnog koša
- Pulsna oksimetrija
- Test gasnih analiza iz arterijske krvi
- Elektrokardiogram (EKG)
- Ehokardiogram
- Kateterizacija srca i koronarni angiogram
- Ultrazvuk pluća
Terapija
Lečenje akutnog plućnog edema započinje se uključivanjem kiseonika.Kod težih oblika plućnog edema potrebno je uključiti mehaničku ventilaciju.
Zavisno od težine kliničke slike mogu se dobiti sledeći lekovi: diuretici, morfijum, lekovi za krvni pritisak, inotropi (koji poboljšavaju funkciju pumpanja srca i održavaju krvni pritisak).
