Presađivanjem matičnih ćelija od HIV virusa izlečena prva žena na svetu, a treći pacijent po redu

Presađivanjem matičnih ćelija donora otpornog na virus, koji izaziva AIDS, naučnici su uspeli da izleče i treću HIV pozitivnu osobu, ženu iz Sjedinjenih Američkih Država. Pacijentkinja se lečila od akutne mijeloidne leukemije i dobila je krv iz pupčane vrpce, kao deo terapije protiv raka, posle čega joj nije bila potrebna antiretrovirusna terapija za HIV, navode američki istraživači iz Denvera.

Lek tek za mali broj ljudi

Ovo je treća na svetu osoba izlečena od HIV virusa, s tim što doktori pozivaju na oprez i naglašavaju da bi ova terapija mogla biti lek tek za mali broj ljudi. Smatra se da bi najnovija metoda transplantacije krvi iz pupčane vrpce bila previše rizična za HIV pacijente, ali i da ipak pruža nadu. Pojedini stručnjaci ističu da matične ćelije pupčane vrpce ne moraju u toj meri da se podudaraju sa donorom, kao u slučaju transplatacije koštane srži, što znači, ipak veću mogućnost pronalaženja odgovarajućih donora.

Izlečena žena dobila HIV, a posle četiri godine i leukemiju

Ovo je prvi je primer upotrebe krvi iz pupčane vrpce primenjen kao terapija za akutnu mijelocitnu leukemiju, malignu bolest krvi koja dovodi do naglog rasta broja neke od ćelija meijeloidne loze i odlikuje se povećanjem broja belih krvnih zrnaca u koštanoj srži. Izlečenoj pacijentinji je 2013. potvrđen HIV virus, a četiti godine kasnije dobila je leukemiju. Danas je prva žena na svetu izlečena od HIV virusa.

Slučaj je predstavljen na konferenciji posvećenoj retrovirusima u Denveru. Lekari kažu da je sredovečna žena u remisiji i već 14 meseci nema HIV virus. Ona više ne prima ni antiretroviralnu terapiju, koja je najčešći način lečenja obolelih od HIV virusa. U prethodna dva slučaja izlečeni su muškarci presađivanjem matičnih ćelija, ali odraslih donora. Ova metoda se najčešće koristi u transplantaciji koštane srži.

Deo terapije protiv raka

Slučaj izlečenja žene presađivanjem matičnih ćelija, deo je studije The University of California (UCLA) u Los Anđelesu i Johns Hopkins University u Baltimoru. Studija prati 25 HIV pozitivnih osoba, kojima su presađene matične ćelije kao deo terapije protiv raka. Oni dobijaju matične ćelije donora sa specifičnim genetskim mutacijama, bez receptora koje virusi koriste da bi prodrli u ćeliju. Izlečena pacijentkinja je dobila matične ćelije iz krvi pupčane vrpce donora prirodno otpornog na HIV virus, što nije uobičajena metoda, ona je primila kako navode stručnjaci, takozvani funkcionali lek.

Metoda rizična za HIV osobe

Specijalista za infektivne bolesti dr Marshall Glesby kaže da se kod pacijentkinje HIV dugoročno povukao.

– Ovo bi mogao da bude lek za mali broj ljudi, čije zdravstveno stanje zahteva transplantaciju, a imaju HIV virus i donora sa kojim se podudaraju. Broj donora mogao bi se proširiti korišćenjem pupčane vrpce kao izvora – navodi dr Glesby.

Stručnjaci ističu i da je najnovija metoda transplantacije krvi iz pupčane vrpce previše rizična za HIV osobe, ali i da pruža nadu da je moguće pronaći lek. Timothy Ray Brown zvanično je prva osoba izlečena od HIV virusa. Godine 2007. njemu je transplantirana koštana srž, donor je bio otporan na HIV. Ray Brown nije od tada imao HIV virus ali je 2020. preminuo od raka.