Nobelova nagrada za medicinu ili fiziologiu dodeljena je Svanteu Pebu Foto: Shutterstock
Nobelova nagrada za medicinu ili fiziologiu dodeljena je Svanteu Pebu (Svante Pääbo), švedskom naučniku koji je sekvencirao prvi genom neandertalaca i otkrio da se homo sapiens ukrštao sa neandertalcima. Pebo je švedski genetičar koji je nagrađen za otkrića u polju genoma izumrlih hominina i evolucije čoveka i njihovoj povezanosti, navodi Nobelov komitet.
Švedski genetičar je kako se navodi „postigao nešto naizgled nemoguće“, kada je sekvencirao prvi genom neandertalca i zaključio da se homo sapiens ukrštao sa neandertalcima. To praktično znači da će naučnici moći da porede genetske zapise današnjeg čoveka sa genomom neandertalca.
Švedski naučnik decenijama je pokušava da izvuče DNK iz kostiju starih 40.000 godina, dokazi su se pojavili 2010. godine, kada je otkrio metode kako da izdvoji, sekvencira i analizira drevni DNK iz kostiju neandertalca. Na taj način otvorena su vrata istraživanjina koja su bila predmet izučavanja paleontologa, otkako su prvi put pronađeni fosili neandertalaca 1856, godine. Stručnjaci sada imaju mogućnaučnici sada mogu da uporede genome neandertalaca sa genetskim zapisima današnjeg čoveka.
Drevna DNK je veoma osetljiva i izložena hemijskim oštećenjima. Lako je moguće da DNK savremnih naučnika dospe na drevni DNK, jer se kosti lako mogu zaraziti bakterijama. Dodaje se da otkrivajući genetske razlike koje prepoznaju sve žive ljude od izumrlih hominina, njegova otkrića pružaju osnovu za istraživanje onoga što modernog čoveka čini jedinstvenim.
Ovo istraživanje je pomoglo da se utvrdi da savremeni ljudi i neandertalci dele zajedničkog pretka koji je živeo pre 600.000 godina. Dr Pebo i njegov tim su pronašli genetske dokaze da su, homosapijens i neandertalci imali i zajedničko potomstvo.
Neandertalci su živeli širom Evrope, a izumrli su pre oko 30.000 godina iz razloga koji su i dalje predmet intenzivne debate. Preci modernih ljudi, pre migracije u Evropu i Aziju, evoluirali su u Africi. Mešali su sa drevnijim ljudima, usled čega je došlo do genetskih promena koje su ojačale šanse za opstanak u novim sredinama. Pojedine varijante gena poboljšale su sposobnost života na velikim visinama i uticale na reakcije imunskog sistema na infekcije.
Međutim, čak i nakon ovih nalaza dr Peba, najosnovnije pitanje – šta moderne ljude čini jedinstvenim – ostaje obavijeno velom misterije.
Njegovo istraživanje je identifikovalo genetske varijante koje su uobičajene među živim ljudima, ali ih nema kod neandertalaca, nudeći neku vrstu nacrta za skup mutacija koje razlikuju moderne ljude od neandertalaca. Pebo je radio kao direktor Instituta Maks Plank za evolucionu antropologiju u Lajpcigu u Nemačkoj od 1997. godine i počasni je naučni saradnik u londonskom Prirodnjačkom muzeju.