Subarahnoidalno krvarenje uglanom je posledica rupture (pucanja) aneurizmatskog proširenja arterijskog krvnog suda Foto: Shutterstock
Subarahnoidalno krvarenje je iznenadan prodor krvi u subarahnoidalni prostor, regiju između moždanog tkiva i okolne membrane. Lekari navode da je subarahnoidalno krvarenje jedna od najdramatičnijih cerebralnih disfunkcija, koja može da bude praćena teškim komplikacijama.
U pitanju je životno ugrožavajuće i hitno medicinsko stanje, javlja kod osoba starijih od 40 godina i često je praćeno glavoboljom, koja se opisuje kao najteža u životu. U slučaju da pacijent ne dobije na vreme pomoć, može da dođe do trajnih oštećenja mozga i smrtnog ishoda.
Subarahnoidalno krvarenje uglavnom je posledica rupture (pucanja) aneurizmatskog proširenja arterijskog krvnog suda, zbog čega dolazi do povećanja pritiska na mozak, razvoja trajnih komplikacija i ponovljenog moždanog udara.
Moždana aneurizma je patološko proširenje arterije mozga. Češće se javlja kod osoba koje boluju od ateroskleroze, visokog krvnog pritiska, pušača. Aneurizma se razvija tokom dužeg vremenskog perioda, nastanak aneurizme nije praćen nikakvim simptomima, jer se oni javljaju tek kada dođe do moždanog udara.
Subarahnoidalno krvarenje u suštini nastaje izvan moždanog tkiva, ali unutar lobanje, između arahnoidne materije i pia mater (nežni najdublji sloj tri sloja moždanih ovojnica koji okružuju mozak).
Subarahnoidalno krvarenje je komplikacija hemoragijskog moždanog udara. Stručnjaci Specijalne bolnice „Sveti Sava“ u Beogradu objašnjavaju da je hemoragijski moždani udar (krvarenje unutar ili oko mozga) posledica rupture (pucanja) krvnog suda. Ovaj oblik moždanog udara javlja kod 20 do 25 odsto bolesnika, kao intracerebralna hemoragija i subarahnoidalna hemoragija. Ukoliko se brzo ne reaguje subarahnoidalno krvarenje može izazvati jak pritisak na vitalno moždano tkivo, dovesti do kome i invaliditeta pacijenta.
Simptomi i ishemijskog i hemoragijskog moždanog udara su slični, a klinički se ispoljavaju u zavisnosti od lokacije oštećenja, objašnjavaju neurolozi.
Nagla veoma jaka glavobolja, koja se opisuje kao najjača u životu i izmene stanja svesti češće se uviđaju kod hemoragijskog moždanog udara.
Uobičajeni simptomi subarahnoidnog krvarenja su gubitak svesti, dupli vid, mučnina, povraćanje, teška glavobolja, problemi sa govorom, opušteni kapak, konfuzija, problemi sa koncentracijom, osetljivost na svetlost, kočenje vrata, mogući su i epi napadi.
Simptomi subarahnoidnog krvarenja mogu da zavaraju i budu praćeni znacima koje prate mnoge druge bolesti. U slučaju da osetite neke od ovih simptoma, ili ih primetite na osobama iz vaše okoline odmah pozovite hitnu pomoć.
Aneurizma koja može da bude uzrok subarahnoidnog krvarenja ispoljava se simptomima bola oko oka, problemima sa vidom, slabošću ili ukočenošću jedne strane tela. Mogući su i gubitak sluha ili problemi sa ravnotežom, proširenje zenica, problemi sa pamćenjem, epi napadi.
Stručnjaci mogu da dijagnostikuju subarahnoidno krvarenje na osnovu nekoliko dijagnostičkih metoda. Magnetna rezonanca daje detaljan uvid u stanje mozga, moguće je i CT snimanje, angiogram kojim se procenjuje protok krvi kroz krvne sudove. Moguća je i analiza likvora (cerebrospinalne tečnosti) kako bi se utvrdilo moguće prisustvo krvi. Dijagnoza cerebralne aneurizme obično se postavlja tek pošto dođe do subarahnoidalnog krvarenja.
Subarahnoidalno krvarenje je hitno medicinsko stanje koje zahteva brzo reagovanje, kako bi se smanjio rizik od trajnog oštećenja mozga. Glavni cilj lečenja jeste da se zaustavi krvarenje. Moguć je i operativni zahvat. Dugoročno lečenje je usmereno na ograničavanje faktora rizika kao što su pušenje, visok krvni pritisak, visok holesterol i šećer u krvi. Održavanje zdrave telesne težine i dobro izbalansirana ishrana mogu da smanje rizik od ovog teškog krvarenja.
Najteža komplikacija subarahnoidalnog krvarenje jeste ponovljeno krvarenje. Hidrocefalus je jedna je od mogućih komplikacija kada dolazi do nakupljanja viška cerebrospinalnog likvora u određene delove mozga. Subarahnoidalno krvarenje može da iritira i oštetiti krvne sudove mozga i smanji dotok krvi u mozak. Moguće je da dođe do ponovljenog moždanog udara i još jačeg oštećenja mozga. Ukoliko se hitro ne reaguje, krvarenje dovodi do trajnog oštećenja mozga, paralize ili kome.
Brzo reagovanje može da spreči teške komplikacije i sačuva život pacijenta. Bitno je zato da potražimo pomoć, ako primetimo bilo koji od navedenih simptoma.
Stručnjaci Harvard Medical School navode da je oporavak od subarahnoidnog krvarenja spor. Velika većina pacijenta i posle nekoliko meseci nije u stanju da samostalno funkcioniše, a do 50 odsto bolesnika koji prežive subarahnoidno krvarenje razviju dugotrajne ili trajne neurološke smetnje.