Prva godina pandemije covid 19 donela je svetu ogroman broj hospitalizacija i smrtnih ishoda, a ono što je kompletnu populaciju zabrinulo sa razlogom i u vezi sa čim istraživanja još uvek traju, jesu posledice i dugoročni uticaji ove pošasti na zdravlje.
Neka prethodna istraživanja pokazala su da je najmanje jedna od 7 odraslih osoba imala simptome covid 19 duže od četiri nedelje, a kod jedne od 20 osoba javile su se posledice u vidu nekog od simptoma u trajanju dužem od 8 ili čak i 12 nedelja. Zbog toga je post kovid sindrom zvanično priznat kao stanje koje definiše različite manifestacije nakon oboljevanja i oporavka. Istraživači sa Kraljevskog koledža u Londonu analizirali su podatke o simptomima koji su se javljali kod dece, i uvidom u zabeleške u Zoe Covid Study aplikaciju, objavili da je malo verovatno da će se deca razviti post kovid, a da kod većine simptomi zaraze prolaze za šest dana.
Kako je funkcionisalo prikupljanje podataka i upoređivanje simptoma
Budući da deca mlađa od 16 godina nisu mogla sama da prijave ono što je potrebno za aplikaciju Zoe covid Study, više od 250.000 roditelja i negovatelja beležilo je njihove simptome u poslednjih godinu dana. Posebno su analizirani simptomi u periodu od septembra 2020. godine i februara 2021. godine kada su slučajevi covid 19 bili u ekspanziji a testiranja masovna, što je dalo i lakše potvrđivanje pozitivnih slučajeva.
Analizirani su podaci više od 1.700 dece koja su imala pozitivan test na PCR brisu i prijavljeni simptomi u blizini datuma pozitivnog rezultata. Beleženi su vrsta, broj i trajanje simptoma uključujući relapse, simptomi koji se ponavljaju, uobičajeni kod odraslih koji su duže bolovali od infekcije virusom SARS – CoV – 2. Takođe su upoređivani simptomi dece koja su imala potvrđen covid 19 sa onima koja su imala slične simptome ali su bila negativna, i uzimane u obzir manifestacije tipične za druge respiratorne viruse poput kašlja, prehlade i gripa.
Koji simptomi su najčešći i koliko obično traju kod dece
Najčešći simptomi prijavljeni kod dece u prvoj nedelji infekcije bili su glavobolja i umor. Simptomi poput vrtoglavice, dezorijentisanosti i pospanosti javljali su se izuzetno retko. Zanimljivo je i da su klasična tri simptoma, koja su indikacija za PCR, takođe, bila ređa kod dece i da je u tom okviru za 40 odsto zaraženih prijavljen gubitak čula mirisa, 38 odsto je imalo groznicu, a 26 kašalj.
Uz korišćenje podataka iz aplikacije, istraživači su, takođe, došli do podatka da je prosečno trajanje simptoma covid 19 kod dece šest dana.
Najviše jedno dete od 20 inficiranih sa simptomatskim covid 19, osećalo je simptome duže od četiri nedelje, pri čemu je nešto više dece srednjoškolskog uzrasta osećalo simptome u dužem trajanju od dece nižeg školskog uzrasta. Skoro sva deca su se potpuno oporavila u roku od osam nedelja, a samo jedno od 50-oro dece se nije osećalo potpuno dobro nakon osam nedelja.
Produženi kovid kod dece definitivno redak
– Naše istraživanje potvrđuje da izuzetno mali broj u ovoj populaciji ima produženi kovid, mada se i ta deca obično oporave potpuno s vremenom. Nadamo se da će naši rezultati biti korisni lekarima, roditeljima i odgovornima u školama, ali i deci – izjavila je prof. Emma Duncan sa Kraljevskog koledža u Londonu koja je vodila studiju.
Ono što je još važno je da su ovi podaci pokazali precizan procenat dece koja su imala dugotrajnije simptome kao simptomatski slučajevi, a da je iz drugih studija već bilo poznato da od polovine do dve trećine dece koja su imala virus uopšte nisu imala simptome. U kombinaciji, ova istraživanja daju prilično transparentan podatak da je pojava produženog kovida kod dece veoma retka.
Slično odraslima, deca koja su imala više simptoma u prvoj nedelji bila su u većem riziku od produženih simptoma. Međutim, do 28. dana, deca koja su i dalje imala simptome prijavila su u proseku samo blagi umor, glavobolju i anosmija (gubitak čula mirisa).
Poređenje sa sličnim bolestima
Upoređujući simptome dece koja su bila pozitivna na covid 19 sa decom koja su imala druge respiratorne viruse, naučnici su otkrili da su prijavljivani slični simptomi, među kojima su najčešći bol u grlu, glavobolja, groznica i umor.
Bolesti izazvane drugim respiratornim virusima čak su trajale i duže, a među onima koji su se 28. dan još uvek osećali loše, bilo je više dece koja nisu bila pozitivna na covid 19. Oni su prijavljivali u proseku 6 simptoma karakterističnih za sve respiratorne infekcije.
– Važno da ne zaboravimo da postoje i druge zarazne bolesti sa produženim trajanjem, a kako pandemija odmiče nastavljamo istraživanja o uticaju covid 19 na decu i odrasle – izjavila je prof.dr Emma Duncan.
