Majmunske boginje su retka infekcija izazvana virusom boginja koji pripada rodu Orthopoxvirusa iz porodice Poxviridae. Bolesti povezane s ovim rodom virusa uključuju velike boginje, kravlje boginje, konjske boginje, devine boginje i majmunske boginje. Najpoznatiji član ove grupe je Variola virus, koji izaziva male boginje.
Domovina majmunskih boginja je Afrika
Prvi slučaj majmunskih boginja kod ljudi zabeležen je 1970. godine u Demokratskoj Republici Kongo. Nakon toga, boginje su prijavljene kod ljudi u nekoliko drugih zemalja centralne i zapadne Afrike.
Zabeleženi slučajevi majmunskih boginja koji su se desili van Afrike vezani su sa putovanjima ili uvozom zaraženih životinja, a zabeleženi su u Sjedinjenim Američkim Državama, Izraelu, Singapuru i Velikoj Britaniji, gde je kod jednog pacijenta dijagnostikovan ovaj virus, saopštila je britanska zdravstvena agencija.
Ko su prenosioci majmunskih boginja
Glavni prenosioci majmunskih boginja još uvek nisu poznati, iako se sumnja da afrički glodari igraju važnu ulogu u prenošenju.
Virus koji izaziva majmunske boginje je samo dva puta izolovan kod životinja koje žive u prirodi.
U prvom slučaju (1985. godine), virus je pronađen kod bolesne veverice u Ekvatorskom regionu Demokratske Republike Kongo. U drugom (2012. godine), virus je pronađen kod mrtve bebe mangabej majmuna u Nacionalnom parku Tai na Obali Slonovače.
Način prenošenja
Majmunske boginje se prenose kada osoba dođe u kontakt sa zaraženom životinjom, čovekom ili preko kontaminiranih predmeta.
Virus u telo ulazi preko rane na koži (čak i ako nije vidljiva), respiratornog trakta ili sluzokože (oči, nos ili usta).
Prenos sa životinje na čoveka dešava se ugrizom ili ogrebotinom, pripremanjem mesa za ishranu, direktnim kontaktom sa telesnim tečnostima ili preko kontaminiranih predmeta.
Smatra se da do prenošenja sa čoveka na čoveka dolazi prvenstveno putem velikih respratornih kapljica i produženim direktnim kontaktom.
Ostali metodi prenošenja majmunskih boginja, uključuju direktan kontakt sa telesnim tečnostima zaražene osobe ili korišćenjem kontaminirane odeće ili posteljine.
Prvi simptomi i period inkubacije
Simptomi majmunskih boginja su slični simptomima malih boginja, ali su blaži. Majmunske boginje počinju groznicom, glavoboljom, bolovima u mišićima i iscrpljenošću.
Glavna razlika između simptoma malih i majmunskih boginja je u tome što kod majmunskih boginja dolazi do oticanja limfnih čvorova (limfadenopatija) dok se kod malih boginja to ne dešava.
Period inkubacije (vreme od kontakta do pojave privih simptoma) je između 7 i 14 dana, ali nekada može da varira od 5 do 21 dan.
Prvi simptomi koji se javljaju kada je osoba zaražena majmunksim boginjama su: groznica, glavobolja, bolovi u mišićima, bol u leđima, otok limfnih čvorova, malaksalost.
U periodu od 1 do 3 dana nakon pojave groznice, pojavljuje se osip, koji često počinje na licu, a zatim se širi na druge delove tela.
Osip na telu prolazi kroz nekoliko faza, dok kraste ne otpadnu. Bolest obično traje od dve do četiri nedelje.
Tretman majmunskih boginja
Trenutno ne postoji dokazan i siguran tretman za lečenje infekcije izazvane ovim virusom. U svrhu kontrole epidemije majmunskih boginja u Sjedinjenim Državama, koristi se vakcina protiv malih boginja, antivirusna sredstva i imunoglobulin (VIG).
