Razlike između virusne i bakterijske upale pluća

Upala pluća (pneumonija) može biti blaga ili teška, a simptomi uključuju kašalj, groznicu, bol u grudima i otežano disanje. Ova infekcija može biti posebno opasna za starije osobe, decu i ljude sa oslabljenim imunološkim sistemom. 

Pad imuniteta i upala pluća

Nastavljajući da objašnjava načine na koje može doći do upale pluća, naš današnji sagovnik pukovnik doc. dr Rade Milić, pulmolog, načelnik Klinike za pulmologiju na Vojnomedicinskoj akademiji u Beogradu. 

– Jedan je inhalacioni put, odnosno kada udahnemo kapljice koje sadrže te infektivne partikule od druge osobe. Drugi put je aspiracija sadržaja, odnosno udisanje sadržaja iz disajnih puteva, gde mogu infektivni mikroorganizmi biti kolonizovani, dakle mogu nastanjivati naše puteve i aspiracijom tog sadržaja može nastati upala pluća. Treći mehanizam je tzv. hematogeni put, odnosno kada iz nekog drugog fokusa, odnosno žarišta infekcije, mikroorganizmi putem krvi dospaju pluća i izazovu upalu. S jedne strane imate osobine mikroorganizama koje se zovu virulencija i patogenost, odnosno njihova sposobnost da izazovu infekciju u ljudskom organizmu. S druge strane imate imunitet, odnosno odbrambene sposobnosti čoveka koje mogu biti lokalnog tipa, odnosno to su zaštitni mehanizmi koji još počinju u nosu, to su one male dlačice koje služe za prečišćavanje vazduha, tu su i neki drugi, limfni čvorovi, alveolarni makrofagi, to su neke ćelije koje vrše ulogu čistača u disajnim putevima, mukocilijarni klirens, odnosno čišćenje donjih disajnih puteva koji izbacuje višak sekreta i među njima izbacuje i potencijalno mikroorganizme. Imamo opšti, da kažemo, imunitet koji može biti ćelijski i humoralni, koji takođe pomaže u zaštiti od različitih infekcija. Ako dođe do narušavanja ove dinamičke ravnoteže ili dolazi do porasta virulencije mikroorganizama ili što je češće do pada imuniteta čoveka, razvija se upala pluća.

Da li je CRP povišen ili snižen kod bakterijske upale pluća?

– Bakterijska upala pluća pre svega u kliničkoj slici ima dominantno respiratorne simptome koje su praćene povišenom temperaturom, groznicom, dok kod virusne upale prethode simptomi infekcije gornjih disajnih puteva kao što su kijavica, zapušenost nosa, ispunjenost sinusa, zapušenost uha, pojava afti po sluzokoži usne duplje, bolovi u grlu i slično, da bi se onda javili ostali simptomi respiratorni koje ste vi nabrojali. Takođe, neke laboratorijske karakteristike mogu da nas opredele na jednu ili drugu stranu. Bakterijske upale, uglavnom prati povišen nivo C-reaktivnog proteina, odnosno CRP-a u krvi, obično preko 50 mg po litru. S druge strane, kod virusnih infekcija on je obično niži. Takođe, kod bakterijskih imamo povišen nivo leukocita, naročito onih neutrofilnih belih krvnih zrnaca, dok kod virusnih upala paradoksalno možemo imati smanjenje ukupnog broja leukocita ili takozvanu limfopeniju, odnosno snižen broj limfocita. Određene radiografske karakteristike, dakle snimak pluća takođe može da nam pokaže da li je u pitanju jedna ili druga upala- kaže doc. dr Rade Milić.

Da li se upala pluća može preneti sa jedne osobe na drugu?

Naš sagovornik doc. dr Rade Milić, nam je dao i odgovor na pitanje da li je upala pluća zarazna bolest?

– Da, kao respiratorna infekcija uslovno možemo reći da jeste zarazna. Većina bakterijskih upala pluća ne prenosi se tako lako sa osobe na osobu, u zavisnosti od imuniteta. Dakle, neće svaki čovek i kada bakterija dospe u njegov disajni sistem da razvije pneumoniju, međutim, postoje određeni patogeni koji jesu prenosivi, koji jesu zarazni, da kažem, odnosno imaju tu visoku moć prenošenja sa osobe na osobu, tu su pre svega virusi, ali i neki atipični mikroorganizmi kao što su mikoplazma, hlamidija i drugi. Tako da možemo reći da postoji mogućnost kad ste u kontaktu s pacijentom koji ima pneumoniju da i vi obolite, ali to svakako nije stopostatno. Kod virusnih upala kao što je bio Covid19, kao što je grip, svakako će se bolest preneti na drugog čoveka, ali ne znači da će i taj drugi pacijent dobiti pneumoniju, može da se završi samo kao infekcija gornjih disajnih puteva i tako i jeste u većini slučajeva – kaže dr Rade Milić.

Kako se dijagnostikuje jedna a kako druga upala pluća, koji su načini lečenja ali i da li se od upale pluća može razviti i sepsa, saznaćete u današnjem ePodcastu.

Reč, dve o sagovorniku ePodcasta

Pukovnik doc. dr Rade Milić, pulomolog, diplomirao je na Medicinskom fakultetu Univerziteta u Beogradu sa ocenom 9.03. Završio Školu rezervnih oficira sanitetske službe Vojne akademije i specijalizirao se iz pneumoftiziologije i pulmologije na Vojnomedicinskoj akademiji (VMA). Doktorirao na Fakultetu medicinskih nauka Univerziteta u Kragujevcu.

Tokom bogate karijere upravljao Garnizonskom ambulantom Šabac od 2003. do 2006. godine. Bio načelnik Kabneta za plućne bolesti Poliklinike VMA od 2011. do 2020. godine i vođa tima u infektivnom odeljenju Vojske COVID bolnice „Karaburma“ od marta 2020. do januara 2021. godine. Trenutno je načelnik pulmološkog odeljenja i klinike za pulmologiju.

Član je Lekarske komore Srbije, Srpskog lekarskog društva – pneumoftiziološke sekcije, Evropskog udruženja medicinskih onkologa (ESMO), i Medapp udruženja. Autor i koautor preko 50 naučnih i stručnih radova, saopštenja na kongresima.