Hemoroidi su normalne vaskularne strukture smeštene u analnom kanalu i javljaju kada krvni sudovi u anusu i/ili donjem rektumu – završetku debelog creva, postanu otečeni i upaljeni. Krvni sudovi se proširuju pod pritiskom, slično kao i proširene vene na nogama, tako da je najčešći uzrok nastanka hemoroida preterano naprezanje pri crevnim pokretima. Otud su česti kod trudnica, gojaznih osoba, ljudi koji pate od zatvora ili dijareje, usled dugotrajnog sedenja, podizanja teških predmeta…
Kako hemoroidi prelaze u hemoroidalnu bolest?
Učestalost hemoroida, poznatih i kao šuljevi, značajno se povećava nakon 30. godine života, dostižući vrhunac između 45. i 65. godine. Prevalencija se procenjuje na oko 4 do 5 procenata u opštoj populaciji, ali, epidemiološke studije pokazuju da i do 50 procenata ljudi starijih od 50 godina ima simptome hemoroidalne bolesti u nekom obliku.
– Hemoroidi su normalne vaskularne strukture smeštene u analnom kanalu čija je funkcija da učestvuju u kontroli kontinencije fecesa. Međutim, kada dođe do njihovog uvećanja ili simptomatske manifestacije, govorimo o hemoroidalnoj bolesti. Hemoroidalna bolest je jedno od najčešćih anorektalnih oboljenja. Studije pokazuju da hemoroidi podjednako pogađaju žene i muškarce. Kod žena, trudnoća i vaginalni porođaj predstavljaju značajne faktore rizika zbog povećanog intraabdominalnog pritiska i hormonalnih promena koje utiču na vensku cirkulaciju. Kod muškaraca, veća učestalost faktora kao što su težak fizički rad, hronični zatvor i loše prehrambene navike mogu doprineti razvoju hemoroida – objašnjava za eKlinika portal dr Mladen Maksić sa Klinike za gastroenterologiju i hepatologiju UKC Kragujevac.
Koji simptomi ukazuju da su se razvili hemoroidi i kako se postavlja dijagnoza?
Dr Maksić apeluje da bi svaki pacijent sa pojavom krvi u stolici trebalo da se javi lekaru kako bi se obavio pregled i pacijent eventualno uputio na dalju dijagnostiku. Na taj način će se isključiti ozbiljni uzroci rektalnog krvarenja poput kolorektralnog karcinoma, inflamatornih bolesti creva i komplikovane divertikularne bolesti creva.
– Lekar već na osnovu anamnestičkih podataka može da posumnja da li se radi o spoljašnjim ili unutrašnjim hemoroidima na osnovu toga da li pacijent ima bezbolno krvarenje ili ima bol u predelu završnog dela debelog creva sa plavičastim čvorićima koji ne krvare. Svakako je neophodno uraditi inspekciju odnosno pregled perianalne regije gde možemo da otkrijemo spoljašnje hemoroide sa i bez tromboze ili iritaciju kože. Zatim, neophodno je da svaki lekar u svojoj ordinaciji uradi digitorektalni pregled pacijentu koji navodi da ima krv u stolici radi procene tonusa analnog sfinktera i isključivanja drugih patologija poput fisura i tumora – opisuje dijagnostički proces sagovornik eKlinika portala.
A ukoliko lekar proceni da je neophodno pacijenta uputiti dalje, sledeći je pregled kod kolorektalnog hirirga koji sprovodi anoskopiju. Dr Maksić čitaocima eKlinika portala pojašnjava da je ovo pregled koji omogućava direktnu vizualizaciju unutrašnjih hemoroida, procenu stepena prolapsa i identifikaciju izvora krvarenja. U slučaju da uzrok krvarenja nije uočen u navedenim regijama, kako kaže, a pacijent je stariji od 45 godina, ima novonastalu promenu u ritmu pražnjenja stolice, navodi gubitak u telesnoj težini, pojavu anemije ili ima pozitivnu porodičnu anamnezu na karcinom debelog creva, neophodno je uraditi kolonoskopiju, odnosno endoskopsku vizuelizaciju debelog creva sa završnim delom tankog creva.
Može li iskomplikovana hemoroidealna bolest dovesti do maligniteta?
Iako su hemoroidi veoma neprijatni, stručnjaci ističu da oni nisu kancerogeni. Takođe naglašavaju da hemoroidi sami po sebi nisu znak kolorektalnog ili analnog karcinoma iako imaju neke slične simptome koji bi samo mogli da zavarvaju čoveka.
– Komplikacije hemoroidealne bolesti ogledaju se u pojavi anemije, usled hroničnog krvarenja, zatim se javlja tromboza hemoroida koja se manifestuje naglo nastalim jakim bolom, otokom i formiranjem čvrstog, plavičastog čvora u perianalnoj regiji. Analni edem i iritacija kože mogu da se pojave zbog sluzi kod prolapsiranih hemoroida što može da izazove perianalni dermatitis, svrab i sekundarne infekcije. Sekundarne bakterijske infekcije mogu da nastanu usled ulceracije hemoroida, što može da dovede do perianalnog apscesa ili fistula. Kod prolapsiranih hemoroida može da dođe do zagušenja zbog prekida krvotoka, što može da izazove edem, jake bolove, ulceraciju i eventualno nekrozu. Hemoroidi nisu prekancerozno stanje i ne uzrokuju kolorektalni karcinom, ali kolorektalni karcinom i hemoroidi mogu da koegzistiraju pa je diferencijalna dijagnoza od suštinske važnosti da se ne bi dogodila pogrešna interpretacija znakova i simptoma – naglašava dr Mladen Maksić sa Klinike za gastroenterologiju i hepatologiju UKC Kragujevac.
