Karcinom nije nasledna bolest Foto: Shutterstock
Nasledni rak u medicini se pominje, pre svega, kada su u pitanju osobe sa visokim naslednim rizikom od širokog spektra karcinoma, s obzirom na to da rak nije nasledna bolest. Naučnici sa Newcastle University bavili su ovim naslednim rizikom i nedavno završili ispitivanje koje je pokazalo da dodatak ishrani može da spreči nasledni rak. Ispitivanje na ljudima sa visokim naslednim rizikom od širokog spektra karcinoma otkrilo je veliki preventivni efekat otpornog skroba, koji se nalazi u širokom spektru namirnica kao što su zob, žitarice za doručak, kuvana i ohlađena testenina ili pirinač, grašak i pasulj, i blago zelene banane.
Međunarodno ispitivanje, poznato kao CAPP2, uključivalo je skoro 1.000 pacijenata iz celog sveta sa Linčevim sindromom. Linčev sindrom je nasledno stanje koje povećava rizik od dobijanja raka debelog creva i drugih kancera i ranije je bio poznat kao nasledni nepolipozni kolorektalni karcinom. Ispitivanje je otkrilo da redovna doza rezistentnog skroba, poznatog kao fermentabilna vlakna, koja se uzima u proseku dve godine, ne utiče na rak u creva, ali je kod više od polovne karcinoma smanjio rak u drugim delovima tela. Ovaj efekat bio je posebno izražen kod karcinoma gornjeg gastrointestinalnog trakta – raka jednjaka, želuca, žučnih puteva, pankreasa i karcinoma duodenuma. Takođe, naučnici su videli da zapanjujući efekat traje 10 godina čak i nakon prestanka uzimanja suplementa.
Studija, koju su predvodili stručnjaci sa Newcastle University objavljena ovih dana u Cancer Prevention Research, časopisu Američkog udruženja za istraživanje raka, bila je planirano dvostruko nasumično praćenje od 10 godina, dopunjeno sveobuhvatnim podacima nacionalnog registra raka za do 20 godina kod 369 učesnika. Prethodno istraživanje, objavljeno kao deo istog ovog ispitivanja, otkrilo je, na primer, da aspirin smanjuje rak debelog creva za 50 odsto.
– Otkrili smo da rezistentni skrob smanjuje broj slučajeva raka za više od 60 odsto. Efekat je bio najočigledniji u gornjem delu creva. Ovo je važno jer je rak gornjeg GI trakta teško dijagnostikovati i često se ne otkrije u ranoj fazi – objasnio je profesor John Mathers sa Newcastle University.
Otporni skrob može da se uzima kao dodatak u prahu i prirodno se nalazi u grašku, pasulju, zobi i drugim skrobnim namirnicama. Doza korišćena u ispitivanju ekvivalentna je onoj u jednoj banani, pre nego što postane previše zrela i mekana, jer skrob banane se teže razgrađuje i dospeva u creva gde može da promeni vrstu bakterija koje tamo žive, objašnjavaju istraživači.
– Rezistentni skrob je vrsta ugljenih hidrata koji se ne vari u našem tankom crevu. Umesto toga on fermentira u debelom crevu, hraneći korisne crevne bakterije. U stvari, deluje kao dijetetska vlakna u probavnom sistemu. Ova vrsta skroba ima nekoliko zdravstvenih koristi i manje kalorija od običnog skroba. Smatramo da rezistentni skrob može da smanji razvoj raka promenom bakterijskog metabolizma žučnih kiselina i da smanji one vrste žučnih kiselina, koje mogu da oštete našu DNK i na kraju izazovu rak. Međutim, za to je potrebno dalje istraživanje – navode naučnisi sa Newcastle University.
Profesor Sir John Burn, sa Newcastle University i Newcastle Hospitals NHS Foundation Trust, koji je vodio ispitivanje sa profesorom Mathersom, izjavio je:
– Kada smo započeli studije pre više od 20 godina, mislili smo da ljudi sa genetskom predispozicijom za rak debelog creva mogu da nam pomognu da testiramo da li možemo da smanjimo rizik od raka bilo aspirinom ili rezistentnim skrobom. Pacijenti sa Linčevim sindromom su visokorizični jer je veća verovatnoća da će razviti rak, tako da je otkriće da aspirin može da smanji rizik od raka debelog creva, a rezistentni skrob od drugih karcinoma za polovinu. to je za nas bilo od vitalnog značaja. Na osnovu našeg ispitivanja, sada se preporučuje aspirin za ljude sa visokim genetskim rizikom od raka. Prednosti su jasne – aspirin i otporni skrob deluju!
Između 1999. i 2005. godine, skoro 1.000 učesnika počelo je da uzima uzimati rezistentni skrob u obliku praha svaki dan tokom dve godine, ili aspirin ili placebo. Na kraju faze lečenja, nije bilo opšte razlike između onih koji su uzimali rezistentni skrob ili aspirin i onih koji nisu. Međutim, istraživački tim je predvideo dugoročni efekat i osmislio studiju za dalje praćenje. U periodu praćenja, bilo je samo 5 novih slučajeva raka gornjeg GI među 463 učesnika, koji su uzimali rezistentni skrob, u poređenju sa 21 među 455 koji su uzimali placebo. Tim sada vodi međunarodno ispitivanje, CaPP3, sa više od 1.800 ljudi sa Linčevim sindromom, koji su upisani kako bi ispitali da li se manje, sigurnije doze aspirina mogu koristiti za smanjenje rizika od raka.