Multipli mijelom je vrsta karcinoma do koga dolazi preteranom proizvodnjom plazmocita i posledičnim lučenjem specifičnog M proteina. Uzrok nastanka bolesti još uvek nije u potpunosti poznat, a najveći broj smrtnih ishoda posledica je sekundarnih bakterijskih infekcija.
Multipli mijelom i imunitet
Zbog toga što ovaj tip malignog tumora čine abnormalne ćelije koje inače luče antitela zadužena za naš humoralni imunitet, obolele osobe su posebno predisponirane za razvoj infekcija.
Prilikom autoimunog procesa, prekomerno lučenje antitela može da prouzrokuje poremećaj u radu i gubitak funkcije bubrega, amiloidozu (hronično oboljenje nagomilavanja proteina amiloida u raznim organima i tkivima)…
Inače, najčešći uzrok smrtnih ishoda kod osoba koje obole od multiplog mijeloma jesu sekundarne bakterijske infekcije sa kojima organizam ne može da se izbori i koje se iskomplikuju.
Kod koga se najčešće javlja multipli mijelom
Ova vrsta maligniteta je najčešća kod starijih osoba (oko 60 godina starosti). Međutim, može da se razvije bilo kada u toku života. Statistika kaže da od ovog tipa karcinoma češće oboljevaju muške osobe.
Multipli mijelom predstavlja otprilike 10 odsto hematoloških malignih bolesti, a pogađa otprilike 4 osobe na 100 000 ljudi u opštoj populaciji. Od stadijumima bolesti zavisi lečenje i ukupna moguća prognoza za pacijenta.
Simptomi i znaci koji mogu da ukažu na multipli mijeloma
Što se tiče simptoma koji mogu da signaliziraju da je možda u pitanju ova bolest i da su potrebne dalje pretrage u cilju potvrde dijagnoze, evo simptoma koji mogu da se jave u ranoj fazi:
- bolovi u kostima (najčešće u regiji lumbalne kičme)
- malaksalost i slabost
- neurološki ispadi različite vrste i lokalizacije
- patološki prelomi kostiju
- preterani zamor
- anemija sa tipičnim simptomima (lupanje srca, bledilo, tahikardija…)
- hišerkalcemija (prekomerni nivo kalcijuma u telu, čiji su simptomi malaksalost, mlitavost, konfuzno ponašanje, zatvor i pojačani osećaj žeđi)
- česta pojava modrica na koži
- tačkasta krvarenja
- glavobolje
- utrnulost tela
- infart miokarda
- šlog
- sklonost ka infekcijama
- amiloidoza
- pojava udruženih ekstramedularnih plazmacitoma.
Dijagnostika u slučaju dijagnoze multiplog mijeloma
Detaljna anamneza sa kliničkom slikom i objektivnim pregledom može da pomogne da se posumnja na bolest, ali to uglavnom nije dovoljno. Potrebno je uraditi dodatne analize.
Radi se kompletna krvna slika sa biohemijom, uz ukupne proteine, globuline i albumine. Rezultati krvi će, ako su prisutne, potvrditi prisustvo anemije, trombocitopenije i leukopenije, a biće povećana i sedimentacija eritrocita.
Prisustvo Bens – Jonsonovih proteina utvrđuje se sakupljanjem urina u okviru 24 sata. Radi se i elektrolforeza serumskih proteina. Proveravaju se vrednosti beta 2 mikorglobulina, kao i C reaktivnog proteina (CRP).
Od radiografskih metoda, treba uraditi rtg snimanje iz više projekcija koštanog sistema, kao i kompjuterizovanu tomografije (CT)), zatim nuklearnu magnetnu rezonancu kostiju i mekih tkiva. Definitivnu dijagnozu potvrđuje aspiraciona biopsija, odnosno rezultat histopatološke analize.
Kako se leči multipli mijelom
Hemioterapija je neizbežan deo procesa lečenja multiplog mijeloma. Opcija je i transplantacija koštane srži, kao i radijaciona terapija. Pacijentima se daje interferon alfa, a bisfosfonati bi trebalo da spreče pojavu patoloških preloma.
Ako dođe do patoloških fraktura radi se hirurgija, koja se primenjuje i u slučajevima kompresija drugih struktura i organa.
Kakve su prognoze za obolele od multiplog mijeloma
Stopa preživljavanja je u rasponu od godinu do više od 10 godina, a neke statistike kažu da je prosečno ukupno preživljavanje oko tri godine. Šeme koje nude predviđanje u smislu pojedinačne prognoze kod pacijenata obolelih od multiplog mijeloma, nisu dovoljno ispitane.
Ukoliko su primarni tumori veliki, prisutno izlučivanje takozvanih Bens – Jonsovih proteina, javila se hiperkalcemija i zahvaćeni su bubrezi, prognoza je lošija.
