Infarkt slezine je veoma kompleksno stanje koje prouzrokuje fokalna smrt organskog tkiva. Kada dođe do ovog patološkog procesa, međutim, ne strada samo slezina već i drugi organi u telu.
Slezina i njena uloga
Ovaj organ je svojevrsni filtera koji direktno utiče na stanje naše imunske funkcije. Kada se iz bilo kog razloga ošteti, remeti se funkcionisanje svih unutrašnjih organa. Slezina je organ bez koga nema normalne imunološke odbrane organizma i hematopoeze. Takođe, služi kao depo trećine svih trombocita u telu i velikog broja neutrofila, od kojih zavisi adekvatan odgovor organizma na zarazne patologiju ili krvarenja. Slezina je još zadužena i za:
- eliminaciju mikroorganizama i antigena iz cirkulacionog sistema
- proizvodnja IgG antitela, tuftsina i faktora P
- korišćenje i obrada patoloških eritrocita
- embrionalna hematopoeza.
Koji je procenat potencijalnog mortaliteta i kako se otkriva infarkt slezine
Infarkt slezine je prilično često stanje, iako žarišta koja ga izazivaju najčešće nisu velika, niti rasprostranjena. Verovatnoća mortaliteta zavisi od brojnih okolnosti, pre svega od veličine i broja žarišta nekroze tkiva. Procenjuje se da do smrtnog ishoda dolazi u oko 2 odsto svih slučajeva mortaliteta.
Verovatnoća za infarkt slezine je otprilike ista i kod žena i kod muškaraca. Godine života i starost su među najvažnijim faktorima rizika, uz kardiovaskularne probleme.
Stanje najčešće otkrivaju hirurzi, gastroenterolozi, hematolozi, epidemiolozi, imunolozi. Infarkt slezine prouzrokuje nekroza tkiva do koje može da dođe zbog tromboze, embolije ili produženog spazma krvnih sudova. Poremećaj protoka krvi kroz arterije dovodi do akutne reakcije i ishemije organa, a to onda podrazumeva prestanak rada dela slezine ili njenog odumiranja u potpunosti.
Zašto nastaje infarkt slezine
Mogući razlozi infarkta slezine su:
- bolesti slezine (pucanje, uvijanje, ciste)
- infektivne ili parazitske lezije,
- zarazni toksični šok (poremećaj cirkulacije, uslovi za sepsu, vaskularni spazam)
- traume uzrokovane unutrašnjim ili spoljašnjim oštećenjima trbušnih organa
- lomljenje rebara
- vaskularna embolija
- stvaranje tromba (aritmije, upala endokarda, srčane mane ili napadi)
- poremećaji koagulacije
- anemija
- produžena upotreba oralnih kontraceptivaanemija
- hematološki maligniteti (leukemija, limfomi, maligni granulom).
Koji su mogući simptomi infarkta slezine
Klinička slika može da se razlikuje od pacijenta do pacijenta – od neznatne, do potpunog odsustva ijednog simptoma kod malih žarišta, do bolnih manifestacija kod ozbiljnijih. Najčešći izraženi simptom je jak bol u gornjem levom kvadrantu stomaka. Ostali simptomi mogu da budu:
- groznica
- bol u grudima koji se prenosi u levo rame
- mučnina
- povraćanje.
Često može da se javi opšta slabost ili malaksalost, što otežava dijagnostiku jer upućuje na brojna druga stanja. U težim slučajevima simptomi su izraženij i to mogu da budu:
- akutni bol u nivou slezine
- akutni bol na levoj strani stomaka
- povišena temperatura
- simptomi opšte intoksikacije
- dispepsija (poremećaj varenja)
- dijareja
- mučnina
- lupanje srca.
Masivni infarkt slezine karakterišu sledeći znaci:
- oštar probadajući bol na levoj strani ispod rebara (prenosi se u lopaticu, donji deo leđa i grudni koš sa leve strane
- dijareju zamenjuje konstipacija
- simptomi intoksikacije se intenziviraju
- slezina može da se palpira jer je uvećana i bolna.
Komplikacije infarkta slezine i hitnost reakcije
Intenzitet kliničke slike i simptoma zavisi od oštećenja tkiva. U slučaju da nastupi infekcija nekrotizovanog tkiva, dolazi do upale i stvaranja apscesa. Simptomi su slični kao kod jake intoksikacije a njegova prognoza je nepovoljna. Reč je o hitnom stanju koje ukoliko ne usledi lekarska pomoć uglavnom rezultira fatalnim ishodom. Ukoliko se apsces otvori i razlije u trbušnu duplju, postoji mogućnost sepse. Hemoragični infarkt može da bude praćen i unutrašnjim krvarenjem, uz formiranje velikih pseudocista.
