Hornerov sindrom je redak neurološki sindrom koji utiče na oko i okolno područje na jednoj strani lica. Znak je osnovnog oštećenja nerva i ima nekoliko mogućih uzroka – u rasponu od disekcije karotidne arterije do apikalnog tumora pluća. Ukoliko osoba razvije Hornerov sindrom savet je da se potraži medicinska pomoć.
Šta je Hornerov sindrom?
Hornerov sindrom, takođe poznat kao okulosimpatička paraliza ili Bernard-Hornerov sindrom, je relativno redak neurološki sindrom koji utiče na oko i okoloočnu regiju na jednoj strani lica. Sindrom nastaje usled poremećaja putanje simpatičkih nerava koji povezuju moždano stablo sa očima i licem. Ovi nervi kontrolišu nevoljne funkcije, kao što su znojenje i širenje i suženje zenica očiju.
Da li je Hornerov sindrom opasan po život?
Simptomi, koji se dovode u vezu sa ovim sindromom, uglavnom ne izazivaju značajne probleme sa zdravljem ili vidom. Međutim, oni mogu da ukažu na prisustvo osnovnog zdravstvenog problema koji može da bude veoma ozbiljan. Zbog toga je važno potražiti medicinsku negu ako se razvije simptom Hornerovog sindroma kako bi se utvrdio osnovni uzrok.
Hornerov sindrom može da utiče na bilo koga u bilo kom uzrastu. Oko 5 odsto ljudi sa ovim stanjem ima urođeni oblik, odnosno stanje prisutno od rođenja. Sindrom nije tako uobičajen problem s obzirom na to da pogađa otprilike 1. od 6.000 ljudi.
Koji su simptomi Hornerovog sindroma i šta ga uzrokuje?
Simptomi Hornerovog sindroma obično utiču na samo jednu stranu lica:
- Spuštanje gornjeg kapka (ptoza)
- Sužena zenica (mioza), što dovodi do neusklađenih veličina zenica
- Smanjenje znojenja ili nedostatak znojenja na licu (anhidroza).
Najčešće, Hornerov sindrom se dešava kao rezultat blokade ili oštećenja simpatičkih nerava koji vode do očiju. Osnovni uzroci oštećenja nerva mogu se veoma razlikovati, od infekcije srednjeg uha do disekcije karotidne arterije ili apikalnog tumora grudnog koša. U retkim slučajevima, ovaj sindrom je urođeno stanje. Obično se urođeni oblik javlja zbog neke vrste porođajne traume ili povrede nerava ili karotidne arterije tokom porođaja. U još ređim slučajevima, sindrom može da bude nasledan, iako za njega još nisu povezani nikakvi specifični geni.
Tri tipa Hornerovog sindroma
Tri različita nervna puta mogu da budu uključena u Hornerov sindrom. Nervi iz mozga ne putuju direktnim putem do očiju i lica. Putuju duž tri trase, a poremećaji mogu da nastanu na bilo kom od ovih puteva. Zbog toga postoje tri tipa Hornerovog sindroma sa različitim mogućim uzrocima. Neki ljudi sa sindromom nemaju poznato osnovno stanje koje bi dovelo do toga. Ovi slučajevi se nazivaju idiopatski Hornerov sindrom.
1. Hornerov sindrom prvog reda (centralni)
Hornerov sindrom prvog reda (centralni) nastaje usled oštećenja nerava koji idu iz hipotalamusa i vode dole kroz moždano stablo i kičmenu moždinu. Oštećenje ili opstrukcija ovog nervnog puta može nastati zbog:
- Iznenadnog prekida dotoka krvi do moždanog stabla
- Tumora u hipotalamusu
- Oštećenja kičmene moždine
- Multipla skleroze
- Encefalitisa
- Meningitisa
- Lateralnog medularnog sindroma (Valenbergov sindrom)
- Siringomielie.
2. Hornerov sindrom drugog reda (preganglionski)
Hornerov sindrom drugog reda nastaje usled oštećenja nervnog puta koji vodi od grudnog koša do vrha pluća i duž karotidne arterije na vratu. Stanja koja mogu oštetiti ili opstruirati ovaj nervni put su:
- Tumori u gornjem delu pluća ili grudnog koša
- Trauma vrata ili grudnog koša usled operacije ili nesreće
- Povreda brahijalnog pleksusa
- Apscesirani zub u vilici.
3. Hornerov sindrom trećeg reda (postganglionski)
Hornerov sindrom trećeg reda nastaje usled oštećenja nervnog puta koji putuje od vrata do srednjeg uha i oka. Problemi mogu biti posledica:
- Lezije na karotidnoj arteriji
- Infekcije srednjeg uha
- Povrede lobanje
- Migrene ili klaster glavobolje
- Raeder paratrigeminalni sindrom
- Disekcija unutrašnje karotidne arterije ili aneurizma karotidne arterije
- Herpes zoster (herpes zoster).
- Temporalni arteritis.
