Transplantacija srca smatra se uspešnom kada pacijent sa srčanom insuficijencijom dobije novi organ i preživi. Međutim, stručnjaci naglašavaju da je pacijentima sa transplantacijom srca potrebna veća podrška za kontrolisanje ozbiljnih simptoma. Zdravstvena zaštita zanemaruje primaoce srca koji pate od dugotrajnih i često teških simptoma, kao što su bol i umor.
Transplantacija srca je proces koji zahteva stalnu kontrolu simptoma
Novo istraživanje Lund University u Švedskoj pokazuje da jednostavna podrška kako bi se kontrolisali simptomi može značajno da utiče na dobrobit pacijenata. Svake godine oko 60 Šveđana sa srčanom insuficijencijom opasnom po život dobije donirano srce tokom operacije transplantacije. Primalac srca je u završnoj fazi srčane insuficijencije, ali dovoljno zdrav da se nosi sa operacijom, oporavkom i uzimanjem doživotnih lekova.
Tokom prve godine kada, na primer, odbacivanje novog srca dostiže vrhunac, pacijenti se pomno prate. Posle godinu dana, stopa preživljavanja je oko 95 odsto, a istraživanja stalno ispituju kako se ta stopa može još više povećati.
Bol je uobičajen 2. do 4. godine nakon hirurškog zahvata
Istraživanja su manje uobičajena u pogledu naknadne nege u smislu dugotrajnih ozbiljnih simptoma, oporavka i kvaliteta života. Ali, istraživači sa Lund University sada su pratili grupu pacijenata tokom perioda dužeg od 5 godina, sa fokusom na ozbiljne simptome, život sa simptomima i samokontrolu.
– Ovom studijom smo prvi u svetu koji prate dugotrajni bol pacijenata i ostatak simptoma nakon transplantacije srca – kaže medicinska sestra Anna Forsberg, koja je i profesor postoperativne nege na Lund University inače prvi i jedini profesor takve vrste u Evropi.
Studija šrvdskog univerziteta je i deo specijalističke teze medicinske sestre Marita Dalvindt, rađena pod nadzorom profesorke Anne Forsberg. Rezultati studije pokazuju da je bol uobičajen čak i 2. do 4. godine nakon hirurškog zahvata. Drugi prateći simptomi su umor, poremećaji spavanja, smanjen libido i tremor…
Mentalno stanje je lošije kada se obavi transplantacija srca
Većina novih saznanja u ovom istraživanju potiče iz longitudinalne studije u kojoj je praćeno 48 pacijenata sa transplantacijom srca u periodu od pre transplantacije do 5 godina posle. Istraživači su uzimali u obzir simptome koje su pacijenti sami procenili. Mogli su da uoče da pacijenti koji su osećali bol pre procedure nisu bili isti ti kao oni koji su imali bol posle zahvata. Jednostavno, nije bilo veze između bola pre ili posle. Slično tome, loše mentalno stanje koje su mnogi pacijenti iskusili pre transplantacije nije primećeno u istoj grupi pacijenata nakon procedure.
– Uobičajeno je da se loše mentalno stanje bolesnog pacijenta objašnjava samom srčanom insuficijencijom, ali ovu pretpostavku možemo da odbacimo posle naših rezultata. Mnogi se nakon toga dugo psihički osećaju loše. Videli smo da ljudi sa nekoliko simptoma nakon transplantacije ili onim što nazivamo velikim opterećenjem simptoma, takođe se psihički osećaju lošije – objašnjava Dalvindt.
Dugotrajni bol je plodno tlo za druge, problematične simptome
Dugotrajni bol je takođe bio uobičajen, a pored toga je stvorio plodno tlo za problematičnije simptome. Čak i bez bolova, prisustvo mnogih simptoma dovelo je do pogoršanja mentalnog blagostanja ljudi. Ta velika patnja s kojom su se pacijenti suočavali dovela je do toga da su istraživači odmah poželeli da testiraju podršku za kontrolisanje simptoma.
S obzirom na da je dugotrajni bol u jasnoj vezi sa nekoliko aspekata pogoršanih simptoma, 13 pacijenata koji su najviše pogođeni bolom je odabrano da primi tri sesije podrške koje su imale sistematsku strukturu usmerenu na osobu.
– Na sesijama smo bili jasni o tome na šta želimo da se fokusiramo, ali inače su naši razgovori bili veoma otvoreni i fokusirani na sopstvene narative pacijenata – kaže Dalvindt.
Nakon tri sesije podrške, pacijenti koji su učestvovali izjavili su da su po prvi put imali priliku da razgovaraju o tome kako se zapravo osećaju i kako se njihov život menjao nakon transplantacije. Naveli su da su mogli da se osećaju kompetentno i da su shvaćeni ozbiljno. Nakon sesija, bili su aktivniji u svakodnevnom životu, snažniji u samozbrinjavanju simptoma i usudili se da „prkose“ svojim problemima više nego ranije.
