Šta izaziva noćno škrgutanje zubima (bruksizam) i ima li veze sa stresom

Simptomi bruksizma uglavnom prolaze neprimetno jer se škripanje ili škrgutanje dešava tokom sna, a problem se često otkrije tek na stomatološkom pregledu

Bruksizam, poznat i kao škripanje ili škrgutanje zubima, predstavlja nesvesnu aktivnost mišića vilice koja se najčešće javlja tokom sna. Uzroci bruksizma su brojni, ali se najčešće izdvajaju psihološki i emocionalni faktori.

Kod koga se bruksizam najčešće javlja

Iako se može pojaviti i tokom dana, noćni oblik je mnogo češći i obično povezan sa podsvesnim procesima koje reguliše centralni nervni sistem. Tokom dana, škripanje ili stezanje vilica često nastaje kao reakcija na stres, napor ili emocionalnu napetost.

Preporučujemo

Ova pojava najčešće pogađa osobe između 23. i 67. godine života, mada se može javiti i kod dece. Kod mališana koji između treće i devete godine počnu da škrguću zubima, problem najčešće spontano nestaje u tinejdžerskom dobu, bez potrebe za terapijom.

U koje poremećaje spada bruksizam i šta ga izaziva

Bruksizam spada u takozvane parafunkcije ortofacijalnog sistema, odnosno aktivnosti mišića koje nemaju funkcionalnu svrhu. Pored škrgutanja zubima, tu spadaju i grickanje usana ili nevoljno stezanje vilica.

Uzroci bruksizma su brojni. Najčešće se izdvajaju psihološki i emocionalni faktori, poput hroničnog stresa, anksioznosti, depresije i napetosti koja izaziva spazam mišića vilice. Pored toga, važnu ulogu mogu imati i fizički faktori, kao što su nepravilan zagrižaj ili disbalans u zubnom nizu.

Dugotrajno uzimanje određenih lekova, posebno antidepresiva ili medikamenata za neurološka oboljenja, može dovesti do sekundarnog bruksizma. Nedostatak magnezijuma, koji je ključan za pravilno funkcionisanje mišića i nerava, takođe može doprineti pojavi problema, dok povećan unos alkohola, nikotina i kofeina dodatno pogoršava stanje.

Najčešći znaci i simptomi

Simptomi bruksizma često prolaze neprimetno, jer se škripanje ili škrgutanje dešava tokom sna, a problem se često otkrije tek na stomatološkom pregledu.

Uobičajeni znaci uključuju napetost mišića vilice, bol u zglobovima, glavobolju pri buđenju, bol u ušima i osetljive ili istrošene zube. Vremenom, može doći do pucanja gleđi, oštećenja plombi i smanjenja visine zagrižaja. To uzrokuje i estetske i funkcionalne posledice.

Kako se leči bruksizam

Lečenje bruksizma zavisi od njegovog stepena i uzroka. U blažim slučajevima, izrada okluzalnog splinta (zaštitne udlage koja se nosi tokom noći) može značajno da ublaži simptome i da spreči dalje trošenje zuba.

Kod intenzivnijih oblika, terapija može da uključi i upotrebu lekova za opuštanje mišića ili smirenje, kao i korekciju postojećih plombi, krunica ili mostova radi stabilizacije zagrižaja.

Zašto je važan sveobuhvatan pristup

Kada su prisutna estetska oštećenja, problem se rešava protetičkim nadoknadama, poput keramičkih krunica, koje vraćaju i izgled i funkcionalnost zuba.

U osnovi, bruksizam je kompleksan poremećaj čije rešavanje zahteva sveobuhvatan pristup od smanjenja stresa i korekcije zagrižaja, do adekvatne stomatološke zaštite.