Hematološki maligniteti se sve češće sreću u kliničkoj praksi. Napredak medicine doneo je inovativne terapije sa kojima pacijenti prelaskom ovih bolesti u hronični tok mogu imati dobar kvalitet života i značajno produženo preživljavanje.
Šta je multipli mijelom
Multipli mijelom je maligna bolest o kojoj se češće govori i u stručnoj i laičkoj javnosti s razlogom. Po učestalosti čini 10 odsto svih hematoloških bolesti.
Reč je o malignitetu kostne srži u kojoj maligni preobražaj zahvata plazmocite. Nekontrolisano umnožavanje plazmocita u kostnoj srži i njihovo nekontrolisano lučenje proteina tipa nefukcionalnih imunoglobulina ili njihovih delova ima za posledicu mnoštvo simptoma uz potencijalno životno ugrožavajuća oštećenja više organskih sistema.
Simptomi su često netipični, kako ih prepoznati
Kako prepoznati prve simptome?
– Tokom svoje evolucije multipli mijelom može da ošteti različita tkiva i organe, pa se kod pacijenata mogu javiti različiti simptomi. Hematolozima je često u procesu dijagnostike neophodna pomoć kolega drugih specijalnosti (nefrologa, ortopeda…), jer multipli mijelom može da se manifestuje i na tim tkivima. Obično se pacijenti žale na bol u kostima, ograničenu pokretljivost, malaksalost, zamaranje usled anemije. Mogući su i poremećaji zgrušavanja krvi, od tendencije ka pojačanom krvarenju do tromboze – kaže u razgovoru za eKlinika portal profesor dr Predrag Đurđević, rukovodilac Klinike za hematologiju Univezitetskog kliničkog centra Kragujevac.
Koliko često je potrebno raditi analize krvi
Sagovornik našeg portala pojašnjava da se koštani bol javlja jer u multiplom mijelomu dolazi do razgradnje kostiju. One, kako kaže profesor, postaju tanke i može doći do preloma prilikom pada ili spontano. Pored učestalih infekcija, može biti prisutna i bubrežna slabost.
– Često se multipli mijelom ne prepozna u samom početku upravo zbog nespecifičnih simptoma. Zato preporučujemo da se jednom do dva puta godišnje urade laboratorijske analize krvi. Ukoliko postoji izražena anemija, povišene su vrednosti ukupnih proteina, povišena sedimentacija i nalaz oslabljene bubrežne funkcije uz napred navedene simptome, izabrani lekar treba da uputi pacijenta hematologu na dalje analize i preglede. Ove analize mogu se uraditi u bilo kojoj laboratoriji – naglašava prof.dr Đurđević.- naglašava prof.dr Đurđević.
Kako se sprovodi dijagnostika kada postoji sumnja na multipli mijelom
Naš sagovornik je i član Aktiva srpskog lekarskog društva za multipli mijelom, a o samom dijagnostičkom procesu, koji sprovode hematolozi kaže:
– Kompletna dijagnostika podrazumeva ispitivanje krvi i kostne srži. Radi se radiografija čitavog skeleta kako bi se, ukoliko postoje, detektovale koštane lezije specifične za multipli mijelom. Sprovode se još neke dodatne metode za utvrđivanje prognostičkog profila pacijenta, što je osnov za primenu terapije.
„Pravi lek u pravo vreme“: Poruka Aktiva srpskog lekarskog društva za multipli mijelom i nada za pacijente
U Srbiji se svake godine dijagnostikuje oko 500 novih pacijenata. Oko 40 odsto od tog broja su osobe mlađe od 65 godina, koji predstavljaju radno sposobnu populaciju. Čini se da je najvažnije neprekidno edukovati javnost o tome da se, ukoliko se bolest otkrije na vreme i krene sa adekvatnim lečenjem, sprečavaju komplikacije bolesti, a pacijentima pruža mogućnost za normalan i kvalitetan život.
Pravilo „Pravi lek u pravo vreme“ najvažnije je u lečenju svake bolesti, a za obolele od multiplog mijeloma ovo je izuzetno važno, jer podrazumeva personalizovan terapijski pristup, prilagođen profilu svakog pacijenta. Uključuje njegov klinički status, ali i biološke karakteristike same bolesti – kažu u Aktivu srpskog lekarskog društva za multipli mijelom. Dodaju i da ovo telo, kao i hematolozi u našoj zemlji nastoje da prate evropske smernice u lečenju multiplog mijeloma u cilju postizanja najboljih rezultata i produženja života pacijenata.
Inovativne terapije za multipli mijelom: Želja lekara i pacijenata
Lekari ističu da oko 30 odsto obolelih ima bolest visokog rizika i da je za njih od najveće važnosti dostupnost efikasnih terapijskih opcija. Inače, savremene terapije su standard u lečenju u Evropi, a dostupne su i u zemljama regiona.
– Moja želja kao lekara koji se svakodnevno susreće sa obolelima od multiplog mijeloma ali i mojih kolega hematologa jeste da se svim našim pacijentima omogući lečenje savremenim terapijama. One imaju specifičan mehanizam delovanja, što bi u kombinaciji sa već dostupnim lekovima odložilo vreme do pogoršanja i progresije bolesti i značajno produžili životni vek u odnosu na trenutno dostupne terapije. Pacijentima bi bio očuvan kvalitet života, postignuta normalna socijalna i radna aktivnost. Istakao bih i dobru saradnju svih hematologa u kliničkim centrima kod nas, kao i
hematologa u opštim bolnicama, pristup bez sujete i stalnu komunikaciju, sa međusobnom podrškom i pridržavanjem preporuka iz aktuelnih vodiča- rekao je u razgovoru za eKlinika portal profesor dr Predrag Đurđević, rukovodilac Klinike za hematologiju Univezitetskog kliničkog centra Kragujevac.
Premijera filma „Mijelom je naša priča“: Pacijenti otvoreno o borbi sa bolešću
Premijera kratkog filma „Mijelom je naša priča“ biće održana u ponedeljak, 9.oktobra u 12 časova u Kulturnom centru „Vlada Divljan“ u Beogradu, najavilo je Udruženje obolelih od multiplog mijeloma Srbije. Film, snimljen tokom septembra, meseca podizanja svesti o raku krvi, predstavlja četvoro pacijenata – iz Jagodine, Novog Sada, Stare Pazove i Zemuna – obolelih od multiplog mijeloma i njihovu borbu sa bolešću. Ove ispovesti, nadaju se autori, približiće javnosti izazove sa kojima se svakodnevno suočavaju pacijenti.
– Film je snimljen u formi testimonijala u kojima pacijenti dele svoje iskrene priče o životu i borbi sa ovom retkom bolešću. Oni otvoreno govore o tome na koji način je dijagnoza promenila njihov život, o terapijama koje primaju i dostupnim lekovima, koji nisu oni najnovije generacije – kaže predsednica Udruženja Snežana Doder i dodaje da je film podrška i ohrabrenje svima koji se neumorno i hrabro bore protiv ove bolesti.
Posetioci će moći premijerno da pogledaju i nastavak dokumentarnog fima „Moj mijelom: spremni za nove korake – priče pacijenata“ Udruženja pacijenata iz Centralne Evrope (prvi deo filma prikazan je 2022).
Nakon premijere filma biće održana panel diskusija na temu „Značaj i uloga rane dijagnostike u otkrivanju multiplog mijeloma i mogućnosti lečenja u Srbiji“ na kojoj će učestovati eminentni predstavnici struke.
Udruženje je u više navrata apelovalo na nadležne institucije da u Srbiju uvedu inovativne terapije, dopstupne u Evropi i regionu.
