Mišići potkolenice – koji se sastoje od mišića gastrocnemius i soleus – odgovorni su za usmeravanje stopala napred, podizanje nožnih prstiju i pokretanje tela napred dok hodamo. Bol u listovima tokom hodanja može se pojaviti iz različitih razloga, od blagog naprezanja mišića do ozbiljnijeg osnovnog zdravstvenog stanja koje utiče na protok krvi u nogama.
1. Grčevi u mišićima
Listovi su uobičajeno područje za grčeve u mišićima, koji mogu izazvati jak bol u listovima tokom hodanja. Grčevi u listovima mogu se javiti iz različitih razloga, kao što su:
- dehidracija
- neravnoteža elektrolita
- neželjeni efekti lekova
- uklješteni nervi
- slab dotok krvi u mišiće listova
- previše vežbanja
2. Povreda mišića
Istezanje mišića, ili povučeni mišići, može nastati usled prekomerne aktivnosti ili preteranog istezanja (namerno ili usled povrede). Istezanje listova obično pogađa trkače i ljude koji se bave sportovima koji zahtevaju puno trčanja (kao što su tenis ili košarka).
Razlikuju se po težini, pri čemu blaga istezanja predstavljaju povrede uzrokovane prekomernim istezanjem mišića, dok ozbiljnija naprezanja mogu dovesti do pokidanih mišićnih vlakana.
Ostali simptomi povrede mišića mogu uključivati:
- modrice
- grčeve/istezanje mišića
- oticanje
- slabost
3. Periferna arterijska bolest (PAD)
Periferna arterijska bolest (PAD) nastaje kada se krvni sudovi koji prenose krv od srca do mišića nogu (arterije) sužavaju. Najčešći uzrok PAD je ateroskleroza, stanje koje se javlja kada se supstance poput masti i holesterola (plak) nakupljaju u zidovima krvnih sudova.
Bolovi kod PAD najizraženiji su tokom hodanja i penjanja uz stepenice i poboljšavaju se tokom odmora. Ako se ne leči, može dovesti do promena u boji kože i rana koje se teško leče zbog lošeg protoka krvi. U teškim slučajevima, zahvaćena noga će možda morati da se amputira.
4. Hronična venska insuficijencija (CVI)
Vene su krvni sudovi koji vraćaju krv u srce. Hronična venska insuficijencija (CVI) nastaje kada krvni sudovi ne mogu adekvatno da pumpaju krv nazad u srce, što dovodi do njenog nakupljanja u nogama.
Proširene vene najčešći su simptom CVI. Ovo stanje uzrokuje bol u donjem delu nogu koji se obično javlja tokom hodanja ili na kraju dana i poboljšava se tokom odmora. Pored bola, CVI može izazvati osećaj težine i pritiska u nozi.
Ostali simptomi mogu da budu:
- promene u boji kože, često oko članaka
- otvorene rane (čirevi)
- otok u zglobovima ili potkolenici
- stezanje ili svrab u nogama
5. Lumbalna spinalna stenoza
Lumbalna spinalna stenoza je stanje trošenja i habanja u donjem delu leđa koje dovodi do sužavanja dela kičme u kome se nalaze kičmena moždina i nervi koji putuju kroz donji deo leđa u noge. Vremenom, to može dovesti do pritiska na nerve, izazivajući bol u listovima pri hodanju.
Bol od lumbalne kičmene stenoze često počinje u leđima. Kada su nervi komprimovani, može da se oseti pekući bol koji zrači niz nogu, ponekad zahvatajući listove. Ostali simptomi mogu uključivati utrnulost, peckanje i slabost mišića nogu.
Ovo stanje često izaziva bol kada stojite uspravno i hodate. Naginjanje napred smanjuje pritisak na nerve, tako da je bol obično bolji kada sedite.
6. Hronični kompartment sindrom (CECS)
Hronični kompartment sindrom (CECS) retko je stanje koje može zahvatiti nogu ili, ređe, ruku. Više odeljaka (kompartmana) u telu sadrži mišiće, nerve i krvne sudove. Sadržaj ovih odeljaka okružen je fascijom, jakim tkivom koje se ne rasteže.
Hronični kompartment sindrom nastaje kada mišići oteknu, što dovodi do povećanja pritiska u tom području. Pošto se fascija ne rasteže, to može prekinuti dotok krvi u to područje. Ovo stanje može uticati na listove posle previše fizičke aktivnosti — obično trčanja ili vojnog marša.
Bol od CECS pogoršava se tokom aktivnosti i obično se poboljšava tokom odmora. Ostali simptomi mogu da budu:
- slabost skočnog zgloba
- izbočenje mišića u zahvaćenom području
- grčevi u mišićima
- utrnulost
Samopomoć za ublažavanje bolova u listovima
Tretmani za samopomoć mogu pomoći u ublažavanju bolova u listovima, posebno ako su simptomi uzrokovani povredom mekog tkiva, kao što je istezanje mišića.
Treba početi sa RICE metodom:
- odmor Rest): smanjite hodanje što je više moguće; ako morate mnogo da hodate, možda bi bilo od pomoći da privremeno koristite pomagalo za hodanje (štake ili štap)
- led (Ice): da biste smanjili bol, stavite led na listove do 20 minuta nekoliko puta dnevno
- kompresija (Compression): obmotajte listove elastičnim zavojem da biste pružili podršku i smanjili otok
- podizanje noge (Elevate): podignite nogu (po mogućnosti više od nivoa srca) da biste smanjili otok kada se odmarate
Blago istezanje listova može pomoći u smanjenju bolova pri hodanju.
Pratite sledeće korake:
- postavite dlanove ravno na zid u visini ramena
- odmaknite se jednom nogom unazad i ispravite koleno da biste ciljali gastrocnemius mišić
- savijte koleno druge noge i polako se nagnite napred dok ne osetite istezanje (ali bez bola) duž lista
- zadržite ovaj položaj 30 sekundi i ponovite tri puta
- ponovite ovo istezanje sa blago savijenim zadnjim kolenom da biste ciljali mišić soleus
Nesteroidni antiinflamatorni lekovi (NSAID), kao što su naproksen ili ibuprofen, mogu se dobiti bez recepta i pomoći u smanjenju bolova i upale u listovima kod stanja mekih tkiva.
Opcije lečenja bolova u listovima pri hodanju
Manje povrede mišića obično se leče kućnim lekovima. Međutim, ozbiljnije povrede mogu zahtevati fizikalnu terapiju koja će vam pomoći da vratite opseg pokreta i snagu tokom perioda oporavka. U teškim slučajevima, može biti potrebna operacija.
Kardiovaskularna stanja koja uzrokuju bol u listovima – kao što su PAD i CVI – lekari leče kombinacijom lekova i promenama životnih navika, kao što su prestanak pušenja, povećanje fizičke aktivnosti i održavanje zdrave težine.
Kada treba otići kod lekara
Ako se bol u listovima tokom hodanja ne poboljšava kućnim lekovima, obratite se lekaru. U nekim slučajevima, bol u listovima može biti znak duboke venske tromboze (DVT) – krvnog ugruška koji može biti potencijalno opasan po život ako stigne u pluća (plućna embolija).
Pored bola, simptomi duboke venske tromboze u listovima mogu biti:
- bol
- promene u boji kože
- grčevi
- oticanje
- osetljivost na dodir
- topla koža
Ako sumnjate da imate krvni ugrušak, odmah potražite medicinsku pomoć.
