Virus koji može da inficira i ubije ljudske ćelije raka nedavno je počeo da se koristi u kliničkom ispitivanju kako bi se procenila bezbednost i podnošljivost nove terapije nazvane Vaxinia. Ova terapija, pri malim dozama, kako su dokazala istraživanja, može da smanji veličinu širokog spektra karcinoma na životinjama u laboratorijama. Naučnici polažu velike nade u ovu terapiju zbog njenog selektivnog ciljanja na ćelije raka, i to onih u naprednom stadijumu, odnosno metastatskih karcinoma.
Vaxinia terapija je genetski modifikovani virus malih boginja
U nedavnom kliničkom ispitivanju faze 1 prvom učesniku studije data je doza eksperimentalnog leka protiv raka pod nazivom CF33-hNIS ili Vaxinia. Ova terapija koristi onkolitički virus, vrstu virusa koji može da inficira i ubije ćelije raka bez oštećenja zdravog tkiva. Vaxinia, genetski modifikovani virus malih boginja, ranije se pokazao efikasnim protiv širokog spektra karcinoma u laboratorijskim istraživanjima. Ovo kliničko ispitivanje, koje je sproveo City of Hope – Institut za istraživanje i lečenje raka u SAD, u saradnji sa Imugene, biotehnološkom kompanijom iz Australije, testiraće novi onkolitički virus kod pacijenata sa rakom, i to kod onih sa uznapredovalim čvrstim tumorima.
Virus dizajniran da cilja sve vrtse karcinoma
Laboratorijske studije pokazuju da Vaxinia može da bude efikasnija od prethodne generacije onkolitičkih virusa u smanjenju veličine tumora, što ovu terapiju svrstava u kategoriju posebno obećavajućih.
– Posebna važnost CF33/Vaxinia je da je ovaj virus dizajniran da cilja sve vrste raka. To je jedan od prvih terapijskih virusa nove generacije, koji bi bio mnogo moćniji od prethodnih virusa. Selektivno ubija tumor i u stanju je da poštedi normalna tkiva – objasnio je dr Yuman Fong iz instituta City of Hope.
Leslie Chong, izvršna direktorka Imugene kompanije, naglasila je da je cilj istraživačkog tima da na kreiraju revolucionarnu terapiju raka, jer, kako kaže, više nisu zadovoljni postepenim poboljšanjima u preživljavanju, veće žele da izleče pacijente.
– Pretvaranjem raka u jednu bolest i posedovanje ciljanog sredstva da ga uništi, to je sveti gral terapije raka – naglasila je Leslie Chong.
Onkolitički virusi su efikasni protiv tumora
Onkolitički virusi su virusi koji se nalaze u prirodi ili su genetski modifikovani da selektivno inficiraju i repliciraju u tumorskim ćelijama. Kako se onkolitički virusi umnožavaju, mogu da se raspadnu i ubiju zaražene tumorske ćelije. Kada tumorske ćelije puknu, oslobađaju tumorske proteine ili antigene, koje imuni sistem prepoznaje kao strane. Tada počinje da deluje imunološki odgovor protiv ovih antigena što dovodi do dalje smrti tumorskih ćelija.
Pored toga, sposobnost imunog sistema da prepozna tumorske ćelije stvara memoriju protiv tumorskih antigena, što može da pomogne u sprečavanju ponovne pojave raka. Osim što pruža trajnu zaštitu, mala doza onkolitičkih virusa može da bude efikasna protiv tumora zbog sposobnosti virusa da se replicira i širi u tumorskim ćelijama.
Virus se može koristiti kao raznovrsni alat
Ćelije raka stvaraju proteine i receptore na svojoj površini, različite od zdravih ćelija, koje im pomažu da izbegnu imunološki sistem, metastaziraju i spreče ćelijsku smrt. A onkolitički virusi koriste ove proteine i receptore specifične za ćelije raka i upravo njih ciljaju kako bi ih uništili.
– Zanimljivo je da iste karakteristike, koje na kraju čine ćelije raka otpornim na hemoterapiju ili lečenje zračenjem, zapravo povećavaju uspeh onkolitičkih virusa, kao što je CF33-hNIS. Štaviše, proteini na koje ciljaju onkolitički virusi često su uobičajeni za širok spektar karcinoma, što ove viruse čini raznovrsnim alatom – ističe dr Fong.
Korišćenje Vaxinia terapije za ciljanje tumorskih ćelija
CF33-hNIS ili Vaxinia je genetski modifikovana verzija virusa malih boginja. Istraživači su dizajnirali ovaj virus kako bi poboljšali njegovu sposobnost replikacije u tumorskim ćelijama, olakšavajući veliki imuni odgovor protiv tih ćelija. Pored toga, modifikovani virus vakcinije takođe stvara protein koji se zove humani natrijum jodid simporter (hNIS), koji transportuje jodidne jone u ćelije. Dakle, ćelije tumora inficirane virusom eksprimiraju hNIS, omogućavajući unos radioaktivnog joda.
Kako izgleda kliničko ispitivanje ubrizgavanja virusa Vaxinia
Prethodne studije su pokazale da je CF33-hNIS efikasan protiv ćelijske kulture raka dojke, debelog creva, pankreasa, jajnika i pluća kod životinja. Tokom kliničkog ispitivanja faze 1, istraživači će testirati bezbednost i podnošljivost CF33-hNIS kod pacijenata obolelih od raka ubrizgavanjem virusa direktno u krv ili tumor. Konkretno, ispitivanje će uključiti oko 100 pacijenata sa metastazom raka ili uznapredovalim čvrstim tumorima, koji su prethodno primili najmanje dva standardna tretmana lečenja karcinoma.
Nakon uspešne demonstracije bezbednosti Vaxinia tretmana, istraživači takođe nameravaju da testiraju lečenje tumorskih ćelija koristeći kombinaciju ovog onkolitičkog virusa i druge vrste terapije raka pod nazivom pembrolizumab, inhibitor imunološke kontrolne tačke.
– Onkolitički virusi su se na laboratorijskim životinjama već pokazali efikasni kao kombinovana terapija sa mnogim drugim imunoterapijama, uključujući inhibitore kontrolnih tačaka i CAR T terapije. Nadamo se da će platforma CF33/Vaxinia brzo preći na kliničko testiranje, u kombinaciji sa drugim terapijama i postati efikasne kombinovane imunoterapije u lečenju raka kod ljudi – nada se dr Yuman Fong.
I AM interesting