Rak pluća razlikuje se po tipu, a najčešće su 3 vrste karcinoma

Dva glavna tipa raka pluća su karcinom malih ćelija pluća ili sitnoćelijski (mikrocelurarni) karcinom pluća (SCLC) i rak pluća ne-malih ćelija (NSCLC). Treći manje uobičajen tip raka pluća naziva se karcinoidni.

Rak pluća obično počinje u ćelijama koje oblažu bronhije

Pluća su dva sunđerasta organa u grudima. Desno plućno krilo ima 3 dela, koja se nazivaju režnjevi. Levo plućno krilo ima dva režnja i manje je jer srce zauzima više mesta na toj strani tela. Kada udišemo vazduh ulazi kroz usta ili nos i ulazi u pluća kroz dušnik (dušnik). Traheja se deli na cevi koje se nazivaju bronhi, koji ulaze u pluća i salje se dele na manje bronhije koje formiraju manje grane – bronhiole. Na kraju bronhiola nalaze se male vazdušne kese poznate kao alveole. Alveole apsorbuju kiseonik u krv iz udahnutog vazduha i uklanjaju ugljen-dioksid iz krvi kada izdišemo. Unošenje kiseonika i oslobađanje od ugljen-dioksida glavne su funkcije pluća. Rak pluća obično počinje u ćelijama koje oblažu bronhije i delove pluća kao što su bronhiole ili alveole.

Tipovi i podtipovi raka pluća

1. Plućni čvor 

Plućni čvorovi su male mase tkiva. Mogu biti benigni, prekancerozni ili metastatski tumori koji su se proširili iz drugih delova tela. Ti, takozvani nodusi, obično su manji od tri 3 cm, a generalno, veća je verovatnoća da će veći čvor biti kancerogen nego manji. Čvorovi na plućima često nalaze kada se pacijent testira na nepovezane simptome, kao što su bol u stomaku ili povreda.

2. Rak pluća ne-malih ćelija

Rak pluća ne-malih ćelija je najčešći tip raka pluća. Raste i širi se sporije od sitoćelijskog karcinoma pluća. Tri glavne vrste karcinoma pluća ne-malih ćelija nazvane su prema tipu ćelija u tumoru:

• Adenokarcinom je najčešći tip raka pluća i obično počinje duž spoljašnjih delova pluća. To je takođe najčešći tip raka pluća kod ljudi koji nikada nisu pušili.
• Karcinomi velikih ćelija su grupa karcinoma sa velikim ćelijama abnormalnog izgleda. Ovi tumori mogu da nastanu bilo gde u plućima i brzo rastu.
• Karcinom skvamoznih ćelija se takođe naziva epidermoidni karcinom. Često počinje u bronhima, blizu sredine pluća.

Za karcinom pluća ne-malih ćelija, koji se nije proširio izvan pluća, operacija se koristi za uklanjanje raka. Hirurgija se takođe može koristiti u kombinaciji sa terapijom zračenjem i hemoterapijom kod naprednijih karcinoma. Ovi tretmani se takođe mogu davati pre operacije kako bi se smanjili tumori i sprečilo širenje ćelija raka kroz krvotok i to se zove neoađuvantna terapija.

3. Sitnoćelijski karcinom pluća 

Skoro svi slučajevi sitnoćelijskog raka pluća posledica su pušenja cigareta. To je brzorastući rak koji se širi mnogo brže od drugih vrsta karcinoma pluća. Postoje dva različita tipa sitnoćelijskog karcinoma pluća:

• Karcinom malih ćelija
• Kombinovani karcinom malih ćelija.

Hirurgija se najčešće koristi kod karcinoma pluća ne-malih ćelija, a retko kod sitnoćelijskog karcinoma koji se brže širi na druge delove tela. Hemoterapija je najčešći tretman za male ćelije raka pluća, jer ovi lekovi cirkulišu po celom telu ubijajući ćelije raka pluća koje su se možda proširile van pluća.

Terapija zračenjem se često koristi u kombinaciji sa hemoterapijom, kada je tumor ograničen na pluća i druga područja unutar grudnog koša. Terapija zračenjem se takođe može koristiti za sprečavanje ili lečenje razvoja karcinoma pluća malih ćelija, koji se proširio na mozak (metastaze). U terapiji zračenjem, precizno ciljani rendgenski zraci se koriste za uništavanje lokalizovanih ćelija raka. Terapija zračenjem se može koristiti za sprečavanje ponovnog pojave tumora nakon operacije, za lečenje tumora kod pacijenata koji nisu kandidati za operaciju ili za lečenje tumora koji izazivaju simptome u drugim delovima tela.

4. Mezoteliom 

Mezoteliom je redak rak grudnog koša, najčešće uzrokovan izlaganjem azbestu i čini oko 5 procenata svih slučajeva tumora pluća. Mezoteliom se razvija tokom dužeg vremenskog perioda, od 30 do 50 godina između izlaganja azbestu i dobijanja raka. Većina ljudi, koji razviju mezoteliom, radili su na mestima gde su udisali čestice azbesta. Kada je mezoteliom dijagnostikovan, utvrđuje se koji je stadijum, što pacijentu i lekarima govori koliko je tumor veliki i gde je napredovao izvan početnog mesta. Hemoterapija, zračenje i operacija mogu da budu deo lečenja mezotelioma. Trenutno se testiraju kombinovani pristupi, koji koriste ove terapije zajedno – posebno koristeći hemoterapiju pre operacije, kao i novi lekovi koji specifično ciljaju ćelije mezotelioma.

5. Tumori zida grudnog koša

Tumori zida grudnog koša su retki. Kao i drugi karcinomi, tumori koji se nalaze u zidu grudnog koša mogu da budu maligni ili benigni. Maligni tumori se moraju lečiti, a benigni  će se lečiti u zavisnosti od toga gde se nalaze i simptoma koje izazivaju. Ako tumor pritisne pluća tako da pacijent ne može da diše, na primer, onda mora da se leči.

Vrste tumora zida grudnog koša
Tumori koji se nalaze u zidu grudnog koša se takođe kategorišu prema tome da li su primarni tumori (koji počinju u zidu grudnog koša) ili metastatski tumori (prošireni na zid grudnog koša od raka koji je počeo na drugom mestu, kao što je u dojci).

• Svi metastatski tumori su maligni. Kod dece je većina tumora grudnog koša primarna, dok su kod odraslih češće u pitanju metastatski. Primarni tumori počinju u kostima ili mišićima koji se nalaze u zidu grudnog koša.
• Sarkomi su tumori koji počinju u koštanom ili mišićnom tkivu, ili ređe u drugim vrstama tkiva – najčešći su tip primarnog tumora koji se nalazi u zidu grudnog koša.

6. Metastatski karcinom 

Neki karcinomi u plućima su rezultat plućnih metastaza – karcinoma koji je počeo u drugom delu tela i proširio se na pluća kroz limfni sistem ili krvotok. Skoro svaki rak može da  metastazira u pluća. Neki karcinomi, koji se često šire na pluća su:

• Rak bešike
• Karcinom dojke
• Kancer debelog creva
• Rak bubrega
• Neuroblastoma
• Karcinom prostate
• Sarkom
• Wilmsov tumor.

Rak pluća može da se razvija i kao redak tumor

Karcinoidni tumori su retki karcinomi koji se najčešće javljaju u želucu ili crevima. Međutim, ponekad počinju i u plućima i mogu se klasifikovati kao tipični ili atipični. Tipični karcinoidi rastu sporo i ne šire se često izvan pluća. Devet od 10 karcinoida pluća su tipični karcinoidi. Atipični karcinoidi rastu brže i malo je verovatno da će se širiti izvan plća.

Karcinoidni tumori se takođe ponekad kategorišu prema tome gde počinju u plućima:

• Centralni karcinoidi se formiraju u bronhima, koji su veliki disajni putevi blizu centra pluća. Većina karcinoidnih tumora pluća počinje upravo tamo
• Periferni karcinoidi se razvijaju u manjim disajnim putevima, na ivicama pluća i oni su skoro uvek tipični karcinoidi.

Karcinoidni tumori pluća najčešće se leče operacijom. Hemoterapija i radioterapija se mogu koristiti kao pomoćne terapije ili ako operacija nije moguća.

Medijastinalni tumori su retki karcinomi koji se razvijaju u medijastinumu, predelu grudnog koša koji razdvaja pluća. Medijastinum je okružen grudnicom napred i kičmom pozadi. Mogu da budu benigni ili kancerogeni, formirajući se iz bilo kog tkiva, koje postoji ili prolazi kroz grudnu šupljinu. Većina tumora medijastinuma kod dece je benigna, dok su mnogi tumori medijastinuma kod odraslih kancerogeni. S obzirom na to da se nalaze u grudnoj šupljini, gde je smešteno srce i glavne arterije, ili blizu kičmene moždine u leđima, moraju da se leče i benigni i maligni tumori.

Postoji nekoliko vrsta tumora medijastinuma:

• Tumori zametnih ćelija – Ovi karcinomi su često izlečivi. Razvijaju se iz reproduktivnih ćelija i češće se nalaze u reproduktivnim sistemima muškaraca i žena. Kada se nalaze izvan reproduktivnog sistema, mogu se nazvati i ekstragonadnim tumorima zametnih ćelija. Trenutno nije poznato kako se ove ćelije kreću iz reproduktivnog sistema u medijastinum.
• Limfomi – Ovi maligni tumori počinju u limfnom sistemu i uključuju Hodgkinov limfom i ne-Hodgkinov limfom. Limfni sistem je složena mreža kapilara, tankih sudova, ventila, kanala, čvorova i organa koja pomaže u zaštiti i održavanju tečnog okruženja tela filtriranjem i dreniranjem limfe. U retkim slučajevima, limfom može da nastane u plućima.
• Teratomi – Ovi maligni tumori su sastavljeni od cista koje sadrže jedan ili više slojeva embrionalnih ćelija. Slojevi se nazivaju ektodermi, mezodermi i endodermi. Teratomi se najčešće javljaju kod mladića u dvadesetim i tridesetim godinama. Tumori se najčešće nalaze u predelu grudnog koša. Do trenutka kada je rak dijagnostikovan, on se već dosta proširio. Brojni drugi karcinomi često su povezani sa ovim tumorima:

– Akutna mijelogena leukemija (AML)

– Embrionalni rabdomiosarkom (ERMS)

– Maligna histiocitoza

– Mijelodisplazija (MDS)

POVEZANE VESTI

Genetska predispozicija nije jedini faktor koji povećava rizik od raka pluća

Maligni mezoteliom je rak koji napada membranu unutrašnjih organa

– Nediferencirani karcinom malih ćelija.

• Timomi – Timomi i karcinom timusa su retki karcinomi kod kojih se ćelije raka formiraju na spoljašnjoj strani timusa, malog organa u gornjem delu grudnog koša koji stvara bela krvna zrnca. Timomi su retko maligni, rastu sporo i ne šire se često izvan timusa. Timom je povezan sa miastenijom gravis i drugim autoimunim bolestima (bolesti koje uzrokuju da imuni sistem napada zdrave ćelije i tkivo). Karcinomi timusa rastu brže i obično se šire do trenutka kada je rak dijagnostikovan. Ljudi sa timomom često imaju i autoimune bolesti.