Supružnici obolelih od raka suočavaju se i sa mentalnim problemima Foto: Shutterstock
Supružnici pacijenata obolelih od raka imaju povećan rizik od pokušaja samoubistva i smrti od samoubistva, posebno tokom prve godine nakon dijagnoze, navodi se u studiji nedavno objavljenoj u JAMA Oncology. Studija otkriva opasno „skriveno“ mentalno opterećenje koje karcinom kao bolest izaziva kod supružnika pacijenata. Kako su rezultati istraživanja pokazali, rizik od samoubistva povećao se godinu dana nakon dijagnoze, što ukazuje na to da je svim osobama koje neguje obolele potrebna veća podrška.
Problemi zbog dobijanja dijagnoze raka je nešto što kliničari očekuju kod pacijenata, ali, kako navode, patnja često ne pogađa samo njih. Ta, najgora dijagnoza, može da poremeti kompletnu porodicu, a na najvećem udaru i pod najvećim opterećenjem su supružnici. Jednom rečju, posle loše dijagnoze čitava porodica je pod stresom i anksioznošću i iscrpljujućom rutinom lečenja bolesti opasne po život.
Ali, iako postoje standardi za procenu i kontrolisanje stanja pacijenata, problem je često „skriven“ u članovima porodice, ponekad sa razornim posledicama, upozoravaju stručnjaci.
– Psihosocijalni stres kod samih pacijenata obolelih od raka je očekivan, opšte poznat i prihvaćen. Ovaj problem nije izuzetno dobro prepoznat. Na sreću, mentalno zdravlje često može da se leči. Pitanje je samo prepoznavanja – ističe dr Weiva Sieh, epidemiolog u MD Anderson Cancer Center.
Kako bi sproveli studiju, istraživači su koristili podatke iz nacionalnih baza podataka pacijenata u Danskoj, što im je omogućilo da u registru uoče ljude kojima je dijagnostikovana bilo koja vrsta raka, supružnike tih pojedinaca i njihovu istoriju psihijatrijske nege. Kada su analizirali podatke, naučnici su otkrili da supružnici imaju 1,28 puta veći rizik od pokušaja samoubistva i 1,47 puta veći rizik od samoubilačke smrti u poređenju sa ljudima čiji supružnici nikada nisu imali rak.
Taj rizik je varirao na osnovu nekoliko faktora, objašnjava Fang Fang, profesorka epidemiologije na Karolinska Institute u Švedskoj i viši autor studije. Kada su pacijenti imali agresivnije karcinome, njihovi supružnici su bili u većem riziku od pokušaja samoubistva i smrti, dok nije bilo značajnog povećanja rizika koji se dovodi u vezu sa tipovima raka koji su imali bolje prognoze, rekla je ona.
– Ako imate dijagnozu karcinoma sa lošom prognozom kao što je na primer rak pankreas, rizik je veći. Rizik je takođe veći odmah nakon dijagnoze – istakla je profesorka Fang.
Prema analizi studije, rizik od pokušaja samoubistva supružnika porastao je 1,45 puta, a rizik od samoubilačke smrti uvećao se za 2,56 puta u prvoj godini nakon dijagnoze raka. Samoubistvo je generalno redak ishod. U ovoj studiji, došlo je do apsolutnog povećanja od oko 16 samoubilačkih smrtnih slučajeva na 100.000 ljudi godišnje, što je mali porast u celini, kažu istraživači, ali to ne umanjuje težinu ovog zapažanja. Svaki od tih života je važan, naglasili su, a uočeni statistički porasti rizika od samoubistva često su pokazatelji mnogo šire nezadovoljene potrebe mentalnog zdravlja.
– Svako povećanje rizika od samoubistva je neka vrsta vrha ledenog brega. Značajno povećanje broja samoubistava – šta to uopšte znači za veliki broj ljudi koji pate od depresije a koji ne izvrše samoubistvo? – zapitala se dr Weiva Sieh naglašavajući da uočeno povećanje „baca svetlo na to koliko sve to ozbiljno može da bude za negovatelje pacijenata obolelih od raka“. Jer, kako istraživači ističu „za ljude koji nemaju podršku, to sve može zaista da krene mračnim putem“.
Rak sa sobom nosi veliki teret za pacijente i njihove primarne negovatelje, a to su često njihovi supružnici. Poznato je da lečenje može ljude da dovede i do finansijskog bankrota, a povrh toga, sve vreme se razmišlja o voljenoj osobi, koja bi mogla da umre ili umire od raka. Sve to je izuzetno zastrašujuće, jer mnogi članovi porodice, posebno supružnici, imaju osećaj bespomoćnosti, zaključuju naučnici.