Osobe koje su preživele rak dojke imaju značajno veći rizik od razvoja drugog karcinoma, pokazala je studija naučnika sa University of Cambridge. Prema rezulatima istraživanja oko 600.000 pacijenata u Velikoj Britaniji, žene koje su pobedile karcinom dojke najčešće, kao drugi tumor, dobiju rak endometrijuma i rak jajnika, dok muškarci oboljevaju od karacinoma prostate. Naučnici ističu da je ovo najveća studija do sada koja se bavi rizikom od razvoja drugog raka kod osoba koje su preživele karcinom dojke.
Osobe koje su preživele rak dojke u opasnosti su od drugog, primarnog karcinoma
Rak dojke je, na primer, najčešće dijagnostikovan karcinom u Velikoj Britaniji. Svake godine u ovoj zemlji dijagnostikuje se oko 56.000 ljudi sa rakom dojke, od kojih su ogromna većina (više od 99 odsto) žene. Međutim, rana dijagnoza i tretmani povećavaju petogodišnju stopu preživljavanja.
Osobe koje prežive rak dojke u opasnosti su od drugog primarnog raka, ali do sada je tačan rizik bio nejasan. Ranije objavljeno istraživanje pokazalo je da su žene i muškarci koji prežive rak dojke izloženi 24 i 27 procenata većem riziku od drugog primarnog karcinoma. Takođe su postojale sugestije da se drugi primarni rizici od raka razlikuju u zavisnosti od starosti u kojoj je dijagnostikovan rak dojke.
Kako bi pružio tačnije procene, tim predvođen istraživačima sa University of Cambridge analizirao je podatke više od 580.000 žena i 3.500 muškaraca koji su preživeli rak dojke dijagnostikovan između 1995. i 2019. koristeći Nacionalni skup podataka o registraciji raka. Rezultati njihove analize objavljeni su u The Lancet Regional Health—Europe.
Otkriveno da je značajno povećaj rizik od raka u netaknutoj dojci
– Za nas je važno da razumemo u kojoj meri nas jedan tip karcinoma dovodi u opasnost od drugog tumora, na drugom mestu. Žene i muškarci preživeli od raka dojke, čije smo podatke proučavali, bili su pod povećanim rizikom od brojnih drugih vrsta karcinoma – istakao je autor studije dr Isaac Allen sa University of Cambridge.
Istraživači su otkrili značajno povećan rizik od raka u kontralateralnoj (netaknutoj) dojci i za rak endometrijuma kod žena i rak prostate kod muškaraca. Žene koje su preživele rak dojke imale su dvostruko veći rizik od kontralateralnog tumora dojke u poređenju sa opštom populacijom i 87 odsto veći rizik od karcinoma endometrijuma, 58 procenata veći rizik od mijeloične leukemije i 25 odsto uvećan rizik od raka jajnika.
Veća je verovatnoća da mlađe osobe koje su preživele rak dojke ponovo dobiju karcinom
Važan faktor bila je i starost, životna dob pacijenata kada im je dijagnostikovan karcinom – žene kojima je dijagnostikovan rak dojke kada su bile mlađe od 50 godina imale su 86 odsto veću verovatnoću da razviju drugi primarni karcinom u poređenju sa opštom populacijom istog godišta, dok je kod žena, koje su dijagnozu dobile nakon 50. godine za 17 procenata povećan rizik. Jedno potencijalno objašnjenje je da veći broj mlađih preživelih od raka dojke može da ima nasledne genetske promene koje povećavaju rizik od višestrukih karcinoma. Na primer, žene sa naslednim promenama gena BRCA1 i BRCA2 imaju povećan rizik od kontralateralnog raka dojke, raka jajnika i pankreasa.
Siromašnije osobe nose veći rizik za razvoj drugog karcinoma
Istraživanje je takođe pokazalo da su žene iz socioekonomski najugroženijih sredina imale 35 odsto veći rizik od drugog primarnog raka u poređenju sa ženama iz bogatijih slojeva društva. Ove razlike su prvenstveno uzrokovane rizicima koji nemaju veze sa rakom dojke, posebno za karcinom pluća, bubrega, glave i vrata, bešike, jednjaka i želuca. To može da bude zato što su pušenje, gojaznost i konzumacija alkohola – utvrđeni faktori rizika za ove karcinome – češći među siromašnijim grupama.
– Ovo je još jedan dokaz zdravstvenih nejednakosti sa kojima se suočavaju ljudi iz siromašnijih sredina. Moramo u potpunosti da razumemo zašto su oni u većem riziku od drugog raka kako bismo mogli da intervenišemo i smanjimo ovu opasnost – naglasio je dr Allen.
Muškarci koji su preživeli rak dojke imali su 55 puta veću verovatnoću od opšte muške populacije da razviju kontralateralni rak dojke. Na primer, na svakih 100 muškaraca, kojima je dijagnostikovan rak dojke u dobi od 50 ili više godina, oko tri su razvila kontralateralni rak dojke tokom perioda od 25 godina. Muškarci koji su preživeli rak dojke takođe su imali 58 procenata veću verovatnoću da će razviti rak prostate u odnosu na opštu populaciju muškaraca.
