Zagađen vazduh ne samo da može oštetiti srce i pluća, već, kako navode nova istraživanja, veoma loše utiče i na ljudski mozak. Dugoročna studija naučnog tima iz Sijetla u SAD pronašla je vezu između izloženosti višim nivoima zagađenja vazduha sitnim česticama sa povećanim rizikom od demencije.
Zagađen vazduh za 16 odsto povećava rizik od demencije
– Utvrdili smo da povećanje izloženosti od 1 mikrograma po kubnom metru izloženosti odgovara 16 odsto većoj opasnosti od pojave demencije. Takođe, postojala je slična asocijacija na demenciju tipa Alchajmerove bolesti – rekla je vođa studije Rachel Shaffer sa Odseka za nauku o životnoj sredini i zdravlju na University of Washington. Ona i njene kolege analizirale su podatke više od 4.000 stanovnika Sijetla, koji su bili uključeni u studiju „Promene u razmišljanju odraslih“, koju je sproveo Kaiser Permanente Washington Research Institute, u saradnji sa univerzitetom. Kod više od 1.000 učesnika dijagnostikovana je demencija od početka studije 1994.
Demencija se razvija tokom dužeg vremenskog perioda
Blago povećanje nivoa zagađenja finim česticama (PM2,5), u proseku tokom jedne decenije, u određenim naseljima bilo je povezano sa većim rizikom od demencije za stanovnike, prema nalazima objavljenim 4. avgusta u časopisu Environmental Health Perspectives.
– Da bismo ovu razliku stavili u perspektivu, prometna pijaca Pike Street Market u centru Sijetla i stambena područja oko Discovery Parka, najvećeg gradskog parka sa prirodnim područjem, imala su oko 1 mikrogram po kubnom metru razlike u zagađenju PM2,5 u 2019. – objasnila je Shaffer.
– Znamo da se demencija razvija tokom dužeg vremenskog perioda. Potrebne su godine – čak i decenije – da se ove patologije razviju u mozgu, pa smo morali da istražimo izloženost koja je pokrivala taj produženi period – navela je Rachel Shaffer.
Dokazi o uticaju na mozak
Zagađenje vazduha prepoznato kao jedan od glavnih potencijalno promenljivih faktora rizika za demenciju. Studija je obuhvatila i mnoštvo istraživanja koja ukazuju da zagađenje vazduha može naštetiti mozgu i da bi smanjenje izloženosti ljudi nečistom vazduhu moglo pomoći u smanjenju stope demencije, naglasili su autori studije.
– Način na koji smo shvatili ulogu izloženosti zagađenosti vazduha zdravlju evoluirao je od prvog mišljenja da je prilično ograničen na respiratorne probleme, zatim da ima i kardiovaskularne efekte, a sada postoje dokazi o njegovom uticaju na mozak – rekla je jedna od autora studije Lianne Sheppard, profesorka na University of Washington.
Zaštita – uobičajena u covid 19 doba
Rachel Shaffer napomenula je da je jedan od načina na koji pojedinci mogu da smanje rizik, sada uobičajen u doba covid 19 pandemije, jeste nošenje zaštitne maske.
– Ali nije pošteno stavljati teret samo na pojedince. Ovi podaci mogu da podrže dalje akcije politike na lokalnom i nacionalnom nivou za kontrolu izvora zagađenja vazduha česticama – naglasila je vođa studije Rachel Shaffer.
