Zagađen vazduh oštećuje mozak i povećava rizik od demencije

Aerozagađenje može naštetiti mozgu, a smanjenje izloženosti ljudi nečistom vazduhu moglo bi da pomogne u smanjenju stope demencije

Zagađen vazduh ne samo da može oštetiti srce i pluća, već, kako navode nova istraživanja, veoma loše utiče i na ljudski mozak. Dugoročna studija naučnog tima iz Sijetla u SAD pronašla je vezu između izloženosti višim nivoima zagađenja vazduha sitnim česticama sa povećanim rizikom od demencije.

Zagađen vazduh za 16 odsto povećava rizik od demencije

Preporučujemo

- Utvrdili smo da povećanje izloženosti od 1 mikrograma po kubnom metru izloženosti odgovara 16 odsto većoj opasnosti od pojave demencije. Takođe, postojala je slična asocijacija na demenciju tipa Alchajmerove bolesti - rekla je vođa studije Rachel Shaffer sa Odseka za nauku o životnoj sredini i zdravlju na University of Washington. Ona i njene kolege analizirale su podatke više od 4.000 stanovnika Sijetla, koji su bili uključeni u studiju "Promene u razmišljanju odraslih", koju je sproveo Kaiser Permanente Washington Research Institute, u saradnji sa univerzitetom. Kod više od 1.000 učesnika dijagnostikovana je demencija od početka studije 1994.

Demencija se razvija tokom dužeg vremenskog perioda

Blago povećanje nivoa zagađenja finim česticama (PM2,5), u proseku tokom jedne decenije, u određenim naseljima bilo je povezano sa većim rizikom od demencije za stanovnike, prema nalazima objavljenim 4. avgusta u časopisu Environmental Health Perspectives.

- Da bismo ovu razliku stavili u perspektivu, prometna pijaca Pike Street Market u centru Sijetla i stambena područja oko Discovery Parka, najvećeg gradskog parka sa prirodnim područjem, imala su oko 1 mikrogram po kubnom metru razlike u zagađenju PM2,5 u 2019. - objasnila je Shaffer.

- Znamo da se demencija razvija tokom dužeg vremenskog perioda. Potrebne su godine - čak i decenije - da se ove patologije razviju u mozgu, pa smo morali da istražimo izloženost koja je pokrivala taj produženi period - navela je Rachel Shaffer.

Dokazi o uticaju na mozak

Zagađenje vazduha prepoznato kao jedan od glavnih potencijalno promenljivih faktora rizika za demenciju. Studija je obuhvatila i mnoštvo istraživanja koja ukazuju da zagađenje vazduha može naštetiti mozgu i da bi smanjenje izloženosti ljudi nečistom vazduhu moglo pomoći u smanjenju stope demencije, naglasili su autori studije.

- Način na koji smo shvatili ulogu izloženosti zagađenosti vazduha zdravlju evoluirao je od prvog mišljenja da je prilično ograničen na respiratorne probleme, zatim da ima i kardiovaskularne efekte, a sada postoje dokazi o njegovom uticaju na mozak - rekla je jedna od autora studije Lianne Sheppard, profesorka na University of Washington. 

Zaštita - uobičajena u covid 19 doba

Rachel Shaffer napomenula je da je jedan od načina na koji pojedinci mogu da smanje rizik, sada uobičajen u doba covid 19 pandemije, jeste nošenje zaštitne maske.

- Ali nije pošteno stavljati teret samo na pojedince. Ovi podaci mogu da podrže dalje akcije politike na lokalnom i nacionalnom nivou za kontrolu izvora zagađenja vazduha česticama - naglasila je  vođa studije Rachel Shaffer.