Hemoroidi ne nastaju samo od zatvora i napinjanja

Hemoroidi ili u narodu poznati “šuljevi” normalna su anatomska struktura analnog kanala. Mogu da se jave u njegovim različitim delovima, a postoji više stadijuma hemoroidne bolesti.

Uloga koji imaju hemoroidi u našem organizmu je višestruka

Hemoroidi su sačinjeni od venskih proširenja (sinusa), čiji zidovi ne sadrže mišićni sloj i fibrozno – mišićnog matriksa (odnosno osnove).

– Imaju ulogu da omoguće zatvaranje analnog kanala (kontrolišu kontinenciju, odnosno zadržavaju nevoljno ispuštanje gasova i prolivaste stolice) i zaštite mišićni mehanizam prilikom pražnjenja. Njihov klasični raspored je, ako bismo za poređenje uzeli brojke na časovniku, na 3, 7 i 11 sati, gledano kada je pacijent u koleno – lakatnom položaju – opisuje u razgovoru za eKlinika portal dr sci med Vanja Pecić, specijalista opšte hirurgije i subspecijalista onkologije.

Hemoroidi ne nastaju samo od zatvora i napinjanja

Hemoroidnu bolest čini skup simptoma, koji su posledica prolabiranih i uvećanih hemoroidnih čvorića. Mada, prema rečima dr Pecić, samo uvećanje ne mora biti praćeno tegobama. Doktorka kaže da asimptomatski uvećani hemoroidi ne zahtevaju lečenje i ne predstavljaju bolest, i dodaje:

– Široko je prihvaćeno verovanje da zatvor i napinjanje prilikom stolice predstavljaju važan etiološki faktor. Ovo pre dovodi do stvaranja perianalnih potkožnih hematoma, takozvanih spoljašnjih hemoroida, i nije uzrok hemoroidne bolesti. Smatra se da je glavni opterećujući faktor čovekov uspravni hod. Tvrda stolica, napinjanje i dugo zadržavanje u toaletu pogoršavaju hemoroidnu bolest, ali ne moraju biti uzrok njenog nastanka.

Iz kojih razloga se javlja hemoroidna bolest

Danas je to bolest savremenog čoveka, a procentualno raste iz godine u godinu. Naime, više od 75 odsto populacije starije od 25 godina pati od hemoroidne bolesti.

– Razlozi nastanka hemoroidne bolesti još uvek nisu razjašnjeni. Međutim, postoje određeni okidači koji ubrzavaju kliničku sliku i to su najčešće: hronična opstipacija (zatvor), česte dijareje, trudnoća, porođaj, poslovi koji zahtevaju dugo sedenje (profesionalni vozači, IT stručnjaci…). Takođe, i određeni sportovi (bodibilding, biciklizam, jahanje…), kao i nedostatak fizičke aktivnosti, česta upotreba laksativa, preterana upotreba alkohola (crno vino), začinjena hrana, emocionalni faktori, stres, genetska predispozicija – navodi sagovornica našeg portala.

Kojim simptomima hemoroidi poručuju da se sa njima nešto događa

– Najčešći simptomi hemoroida su: krvarenje oko anusa, svrab, oštećenje kože, fekalna inkontinencija, bol tokom pražnjenja creva, oticanje oko anusa, trombozirani ugrušci u hemoroidnom čvoru, ponekad osećaj nepotpunog pražnjenja creva sa pečenjem i osećajem nelagodnosti – kaže dr sci med Vanja Pecić.

Koji su stadijumi hemoroidne bolesti i kako se opisuju

Dr Pecić navodi da postoji više stadijuma hemoroidne bolesti, opisujući ih prema simptomima na sledeći način:

• I stadijum: vene su blago proširene, bez izazivanja većih smetnji. Primećuje se prisustvo sveže krvi nakon pražnjenja creva, najčešće uočljiva na toalet papiru.
• II stadijum: dolazi do prolabiranja (ispadanja) venskog pleksusa u analni kanal, najčešće nakon pražnjenja creva. Međutim ovaj prolaps se spontano povlači. Kod većih hemoroida prisutan je svrab, peckanje, ali i bol i krvarenje.
• III stadijum: simptomi su identični kao i u drugom stadijumu, a razlika je u tome što nakon prolabiranja (ispadanja) hemoroida u analni kanal ne dolazi do spontanog povlačenja, već je neophodno manuelno ih vratiti.
• IV stadijum: karakteriše ga konstantni pritisak u analnoj regiji i osećaj nepotpune ispražnjenosti creva. Hemoroidi su stalno u fazi prolapsa i ne mogu se vratiti ni samostalno ni ručno. Uzrokuju oštar bol i česta krvarenja, a može doći i do tromboze, koja dalje uzrokuje dodatne komplikacije u vidu infekcija.

Vrste hemoroida po lokalizaciji u analnom kanalu

– Spoljni hemoroidi nalaze se ispod analnog sfinktera. Ovo su karakteristični otokom oko anusa. Neposredni uzrok njihovog formiranja je prekomerni pritisak u rektalnim venama. Lakše ih je prepoznati od unutrašnjih hemoroida. Unutrašnji hemoroidi lokalizovani su ispod rektalne sluznice. Teško ih je dijagnostikovati, jer su obično bezbolni i neprimetni. Simptom je najčešće prisustvo krvi, vidljivo na toaletnom papiru nakon pražnjenja creva. Prolabirani hemoroidi su unutrašnji, koji se spuštaju ispod analnog sfinktera – objašnjava dr Vanja Pecić za eKlinika portal.

Kako do dijagnoze hemoroidne bolesti i šta dalje

Bolest se, prema rečima dr Pecić, dijagnostikuje pregledom (inspekcijom), odnosno vizuelnim pregledom anusa, rektalnim tušeom (manuelnom palpacijom analnog kanala) i anoskopski (uvođenjem instrumenta da bi se vizuelizovao analni kanal i završni deo rektuma).

– Nakon toga, na osnovu nalaza, simptoma i tegoba koje ima pacijent, specijalista opšte hirurgije i subspecijalista onkologije. Kada se radi o III ili IV stadijumu bolesti, nekada je operativno lečenje jedini izbor – objašnjava doktorka.

Različiti pristupi operativnog lečenja

Postoji više metoda hirurških intervencija za rešavanja problema hemoroida. Ranije su, kaže dr Vanja Pecić, to bile klasične metode, koje su bile praćene dužim ili kraćim vremenskim intervalom postoperativnog bola. Međutim, naša sagovornica posebno naglašava da danas postoje minimalno – invazivne procedure kod kojih je postoperativni bol minimiziran, a vraćanje svakodnevnim aktivnostima brzo, od 3 do 7 dana nakon operacije.

Inovativne hirurške metode za hemoroide koje se sprovode u UKC „Niš“

Dr Vanja Pecić priča nam da se u UKC u Nišu za rešenje problema hemoroida sprovode dve procedure. To su THD (transanalna hemoroidna dearterizacija) i HAL – RAR (hemoroidna arterijska ligatura sa rekto-analnom, bukvalno prevedeno, popravkom). Rade ih hirurzi na Kolorektalnom odeljenju i njihove kolege u Centru za minimalno-invazivnu hirurgiju.

– Kod obe metode postoji ultrazvučno navođenje hemoroidnih krvnih sudova na 1, 3, 5, 7, 9, i 11 (sati), koji se podvezuju. U narednom periodu, narodski rečeno, hemoroidi će da se “isuše”, jer nemaju dotok krvi. Pacijent nakon operacije ima osećaj punoće u ampuli zbog otoka koji nastaje manipulacijom tokom operacije, i koji prolazi za nekoliko dana. Bol je minimalan, a oporavak brz. HAL-RAR je metoda novijeg datuma koja je uvedena kod nas, lakša je za izvođenje, samim tim pacijent ima veći benefit nakon operacije – objasnila je u razgovoru za eKlinika portal dr sci med Vanja Pecić, specijalista opšte hirurgije i subspecijalista onkologije.

Aktivnosti Centra za minimalno invazivnu hirurgiju UKC Niš

Inače, Centar za minimalno invazivnu hirurgiju u UKC Niš je jedan od najmodernijih objekata takvog tipa kod nas. U izvanrednim uslovima i za pacijente i za lekare, renoviranom prostoru i sa najsavremenijom opremom, predominantno se radi hirurgija kila (otvorenom hirurgijom, laparoskopskim operacijama preponskih kila, kao i laparoskopskim operacijama ventralnih i postoperativnih kila dvokomponentnom mrežicom). Zatim, hirurgija gojaznosti plasiranjem podesive švedske želudačne trake (SAGB) i laparoskopska operacija slezine.

U Centru za minimalno invazivnu hirurgiju se godišnje uradi oko 1500 različitih hirurških procedura. Naglasak se daje jednodnevnoj hirurgiji kila u lokalnoj anesteziji, sa prijemom, operacijom i otpustom pacijenta u toku istog dana.