Karcinom testisa nije izuzetak u odnosu na većinu drugih malignih tumora kada se govori o razlozima nastanka. Naime, na to pitanje nema jasnog odgovora, ali postoje faktori rizika, među kojima je i kriptorhizam.
Kod koga se javlja karcinom testisa
– Nije poznato zbog čega dolazi do alteracije zdravih ćelija testisa u maligne. Međutim, identifikovani su faktori rizika koji su povezani sa pojavom tumora. Jedan od njih je kriptorhizam, odnosno stanje kada ne dolazi do spuštanja testisa u skrotum (nespušten testis). Takođe, prisustvo kancera testisa kod članova porodice, zatim mlađe životno doba (kancer testisa se najčešće javlja kod muškaraca između 15. i 40. godine života), kao i pojedini genski, hromozomski poremećaji, predstavljaju faktore rizika, odnosno dovode do češćeg javljanja ove maligne bolesti – navodi u razgovoru za eKlinika portal Asist. dr Uroš Bumbaširević, specijalista urologije sa Klinike za urologiju Univerzitetskog Kliničkog centra Srbije.
Koji simptomi karcinoma testisa ukazuju na metastaze
Sagovornik eKlinika portala kaže da simptomatologija ove bolesti nije preterano bogata. Bolest često može biti neupadljiva. Prema njegovim rečima, najznačajniji simptom koji se javlja je pojava tvrdine i uvećanja testisa.
– Ova tvrdina je u većini slučajeva bezbolna. Ali, kod određenog broja pacijenata može da se javi osećaj težine ili tup bol u predelu testisa. Retko, kod ovog tumora može da se javi iznenadni i jak bol, što je uglavnom posledica krvarenja unutar samog tumora. Osim navedenih simptoma koji se odnose na testis, u slučajevima uznapredovale – metastatske bolesti mogu da se jave i simptomi zahvaćenosti drugih organa ili organskih sistema. Tako je poznato da se metastaze kancera testisa najčešće javljaju u limfnim žlezdama koje se nalaze oko velikih trbušnih krvnih sudova što može dovesti do pojave bolova u trbuhu ili leđima, potom u plućima, kada se javljaju kašalj ili osećaj otežanog disanja. Retko se može javiti i uvećanje dojki kod muškaraca (ginekomastija), jer određeni tipovi kancera testisa luče hormon koji dovodi do ove pojave – objašnjava urolog.
Kako se dijagnostikuje ovaj vid maligne bolesti
Imajući na umu navedeno pravilo da rano primenjeno lečenje najčešće dovodi do izlečenja, izuzetno je značajno da se osobe koji primete već navedene simptome i znake ovog tumora što pre jave na pregled kod urologa.
Prema rečima Asist.dr Uroša Bumbaširevića, pregled urologa podrazumeva uzimanje opširne anamneze i detaljan pregled testisa. Posebno je važno naglasiti, kaže doktor, da je ultrazvuk testisa metoda koja je sasvim dovoljna za postavljanje dijagnoze. U cilju određivanja stadijuma bolesti sprovode se pregledi drugih regija tela i analize tumorskih markera iz krvi pacijenta. Prisustvo metastaza, navodi sagovornik eKlinika portala, dokazuje se kompjuterizovanom tomografijom grudnog koša, trbuha i male karlice (CT/skener) ili magnetnom rezonancom (MR).
Lečenje tumora testisa
– Lečenje kancera testisa se započinje hirurškim odstranjivanjem obolelog testisa, nakon čega se postavlja definitivna patohistološka dijagnoza i utvrđuje tip tumora. U zavisnosti od stadijuma bolesti lečenje može biti završeno samo hirurgijom ili će postojati potreba za primenom lekova (hemioterapije) kod visokorizičnih pacijenata ili onih sa već razvijenim metastazama. Lečenje svakog pacijenta zahteva individualni, personalizovan pristup uz određivanje koristi i rizika od svakog modaliteta terapije – ističe stručnjak.
Od čega zavise šanse obolelih za izlečenje
Kao i kod drugih malignih bolesti, rano dijagnostikovanje raka testisa, odnosno postavljanje dijagnoze na vreme obezbeđuje bolji uspeh u postizanju izlečenja i manje toksičnosti primenjene terapije.
– U tom smislu je dobro poznato da se kod bolesti koja je ograničena samo na testis postižu stope izlečenja do približno 100 odsto. Lečenje uznapredovalih i metastatskih formi predstavlja uspešnu priču moderne onkologije. Zahvaljujući efikasnim lekovima koji se primenjuju po jasno definisanim (hemioterapijskim) protokolima izlečenje je moguće postići u značajnom procentu slučajeva.
Može li se napipati karcinom testisa
Nažalost, ne postoji način da se spreči nastanak raka testisa, podseća Asist.dr Uroš Bumbaširević, specijalista urologije i dodaje:
– Kako je reč o bolesti koja je relativno retka i u najvećem broju slučajeva izlečiva, nije uspostavljen program ranog otkrivanja tj. skrining kancera testisa. Urolozi često savetuju samopregled testisa jednom u tri meseca, naročito kod onih muškaraca sa poznatim faktorima rizika. Samopregled je najjednostavnije obaviti prilikom tuširanja kada je koža mošnica opuštena. On podrazumeva da se prstima prelazi preko čitave površine testisa koja je glatka, bez neravnina, tvrdina ili čvorića čije prisustvo može ukazati na tumor testisa.
Kampanja širenja svesti o ovom karcinomu koja je opravdano „podigla prašinu“
Novembar je mesec posvećen prevenciji raka testisa, a prošle godine javnost je uzburkala kampanja koju je pokrenuo FK „Miljakovac“. Cilj je bio podizanje svesti u mlađoj populaciji o važnosti preventivnih uroloških pregleda, samopregledima i faktorima rizika.
„Sačuvaj lopte“ – poručili su mladi fudbaleri „Miljakovca“ simbolično ali i upečatljivo, uz podsećanje da od karcinoma testisa najčešće obolevaju muškarci između 15. i 40. godine života. Najveći broj obolelih je, kažu statistike, u životnoj dobi od 30 do 34 godine.
Дали пацијент мора да се скине го када се снима са ултра звуком тестиси хвала