Zanimljiva je veza između mučenja životinja i porodičnog nasilja Foto: Shutterstock
Kada je profilisanje osobina i karaktera počelo da se proučava i razvija 1970-ih godina u okviru bihejvioralnog pristupa u psihoterapiji, jedno od najkonzistentnijih otkrića koje je FBI prijavljivao bilo je da je okrutnost prema životinjama u detinjstvu uobičajeno ponašanje među serijskim ubicama i silovateljima u kasnijoj životnoj dobi.
S vremena na vreme ostajemo šokirani vestima da je neko zlostavljao ili ubio nemoćnu životinju. U svetu nije ništa drugačije. Na primer, nedavno je Pol Rodžers iz Glosteršira osuđen na 16 nedelja zatvora nakon što je priznao da je mikrotalasnom pećnicom ubio svog kućnog ljubimca – zeca. Rodžers, čovek sa istorijom psihičkih problema tvrdio je da je to učinio jer je bio besan što mu nije propisan lek za koji je smatrao da mu je potreban.
Šta obično tera nekoga da počini namerne akcije i postupke mučenja i okrutnosti prema životinjama?
Pojedinci koji to čine mogu imati različite uzroke ili okidače: religioznu ritualnu žrtvu, psihičke poremećaje (antisocijalni/psihopatski obrasci i poremećaji ličnosti, koji rezultiraju zoosadizmom), ali i imaju određene seksualne poremećaje. Takođe, neka istraživanja pokazuju da se u određenim okolnostima ovakvi gestovi čine zbog prisile, kontrole i zastrašivanje žena i/ili dece kako bi ćutali o porodičnom zlostavljanju i nasilju unutar doma.
Okrutnost prema životinjama u detinjstvu pojavljuje se kao uobičajeno ponašanje među kasnijim serijskim ubicama i silovateljima sa psihopatskim osobinama (preterana impulsivnost, narcisoidnost, nedostatak empatije i kajanja).
Mnoge zloglasne serijske ubice počele su mučenjem i ubijanjem životinja u svom detinjstvu. Na primer, Džefri Damer takođe skupljao životinje ubijene na putu, secirao ih i masturbirao nad onima koje je iskasapio. Druge ubice za koje se zna da su bili okrutni prema životinjama u detinjstvu uključuju ubicu dece Meri Bel, koja je gušila golubove; Roberta Tompsona, ubicu Džejmija Bulgera, koji je bio okrutan prema kućnim ljubimcima; Ijana Brejdija, ubicu koji je zlostavljao i ubijao životinje.
Mučenje i okrutnost prema životinjama jedno je od tri adolescentna ponašanja u onome što se često naziva „Homicidna trijada„. Druga dva su konstantno mokrenje u krevet i opsesivno paljenje vatre. Neki kriminolozi i psiholozi veruju da kombinacija dva ili više ovih ponašanja povećava rizik od ubilačkog ponašanja u kasnijem životu. Međutim, naučni dokazi za ovu tvrdnju su kontraverzni.
Istraživanja su pokazala da su ponašanja u okviru „Homicidne trijade“ često povezana sa roditeljskim zlostavljanjem, roditeljskom brutalnošću ( svedočenjem porodičnom nasilju) i/ili roditeljskim zanemarivanjem.
Brojne kriminološke studije pokazale su da je oko trećina do polovine svih ubica koji su izvršili i seksualno nasilje ili zlostavljanje, zlostavljalo životinje tokom detinjstva i/ili adolescencije. Istina, napominju naučnici, uzorci u većini ovih objavljenih studija su obično relativno mali.
Međutim, većina istraživanja je izvestila da je jedan od najvažnijih „znakova upozorenja“ i faktora rizika (posebno u vezi sa sklonošću ka seksualnim prestupima) okrutnost prema životinjama, posebno ako je praćena seksualnim interesom za životinje. Drugi istraživači su spekulisali o tome da zoosadistički postupci kod muškaraca adolescenata mogu biti povezani sa problemima puberteta i dokazivanja muževnosti.
Psihološki faktori koji su je povezani sa mučenjem životinja su tri specifične karakteristike ličnosti: makijavelizam, narcizam i psihopatija (tzv. „Mračna trijada“).
Studija iz 2013. koju je sproveo dr Filip Kavanah ispitivala je vezu između tri osobine ličnosti iz Mračne trijade i stavova prema zlostavljanju i okrutnosti prema životinjama. Pokazalo se da je psihopatija bila povezana sa namernim povređivanjem ili mučenjem životinja, kao i da u ovim primerima bio kombinovani skor svih osobina Mračne trijade.
S obzirom na to da većina dece uči asocijalno ponašanje od onih oko sebe, najbolji način da se ovakva ponašanja spreče je učenje kroz dobar primer. Ključni su roditelji. Pro-socijalno ponašanje roditelja i drugih uzora prema životinjama, kao i tretiranje kućnih ljubimaca kao članova porodice, može imati pozitivan i trajan uticaj na decu.