Jednokratna doza zračenja pre operacije može da iskoreni rak dojke u ranoj fazi kod većine žena

Jedna, ciljana visoka doza zračenja, primenjena pre drugih tretmana mogla bi potpuno da iskoreni tumore kod većine žena sa tumorom u ranom stadijumu, operabilnim hormonski pozitivnim rakom dojke, otkrili su u studiji koju su vodili istraživači UT Southwestern Medical Center. Rezultati, objavljeni u JAMA Network Open, mogli bi da promene paradigmu za pacijente sa najčešćim oblikom raka dojke, koji se obično podvrgavaju operaciji pre režima radioterapije.

Kako ciljano zračenje menja lečenje

- Ovo je veliki napredak u ovoj oblasti. Ovaj protokol lečenja pruža pacijentima značajnu uštedu vremena, štedi veliki deo njihovog tkiva od zračenja i omogućava im da se i dalje podvrgnu bilo kojoj vrsti onkoplastične hirurgije koju mogu izabrati, a sve to uz veoma efikasno lečenje njihove bolesti - kaže vođa studije dr Asal Rahimi, profesorka radioonkologije, medicinski direktor Kancelarije za klinička istraživanja u Harold C. Simmons Comprehensive Cancer Center.

Preporučujemo

Kao i pacijentkinje sa drugim oblicima raka, one sa rakom dojke se obično leče kombinacijom operacije za uklanjanje tumora, lekova kao što su blokatori hormona, hemoterapije i zračenja, često tim redosledom. Pored toga, mnoge pacijentkinje se odlučuju za rekonstruktivne operacije dojke pre radioterapije.

Ciljano zračenje pre operacije ima nekoliko prednosti - više od 100 puta manju zapreminu tkiva koja se zrači u poređenju sa zračenjem cele dojke. Jedan dan zračenja u poređenju sa do 6 do 5 nedelja zračenja, što stvara ogromnu uštedu vremena za pacijente, kao i više opcija za pacijente koji traže rekonstruktivnu hirurgiju, objasnila je dr Rahimi, koja je takođe šef Službe za radioterapiju dojke na UT Southwestern. 

Ova dva snimka magnetnom rezonancom (MRI) napravljena su u razmaku od 10 meseci. Sa leve strane, plava strelica pokazuje na ivicu tumora dojke, a crvena strelica locira snimak biopsije, koji se pojavljuje kao crna tačka. MRI sa desne strane, koji uključuje snimak biopsije, pokazuje da je tumor nestao nakon jedne, ciljane doze zračenja i antihormonske terapije Foto: UT Southwestern Medical Center

Detalji studije i rezultati pacijenata

Rak dojke u ranom stadijumu, hormonski pozitivan, čini 60 do 75 odsto svih karcinoma dojke. Tražeći efikasniji način lečenja ovih pacijenata, dr Rahimi i njene kolege testirale su strategiju u kojoj je 44 pacijentkinje započelo lečenje jednom dozom ciljanog zračenja.

Dok tipični protokoli radioterapije zahtevaju 1,8–2,67 Gy (mera jačine zračenja) dnevno tokom 16 do 33 dana, istraživači su podelili učesnike studije u tri grupe i dali svakoj pacijentkinji jednu dozu od 30, 34 ili 38 Gy. Dobrovoljci su zatim počeli da uzimaju lekove koji blokiraju hormone i čekali su u proseku 10 meseci dok nisu podvrgnuti operaciji uklanjanja preostalog tumorskog tkiva.

Kod 72 procenata učesnika studije, hirurzi nisu pronašli preostali tumor, što ukazuje da su pacijentkinje imale „patološki kompletan odgovor“. Dodatnih 21 odsto pacijenata imalo je  „skoro potpun odgovor“, što znači da je njihov rak eliminisan za više od 90 procenata.

Vremenski raspored i buduće implikacije

Kada su istraživači dalje analizirali rezultate, otkrili su da je vreme do operacije najbolji signal odgovora. Što su pacijenti duže čekali na operaciju - veća je verovatnoća da će njihov tumor nestati, bez obzira na dozu zračenja ili veličinu tumora. Ovi rezultati su verovatno posledica vremena potrebnog ćelijama da umru ili da ih imuni sistem ukloni nakon radioterapije, objašnjava dr Rahimi.

- Ovaj novi protokol lečenja mogao bi da ima značajne prednosti u odnosu na trenutni zlatni standard. Na primer, mogućnost čekanja sa zakazivanjem operacije omogućiće pacijentima da planiraju poremećaje koje ona donosi u njihove živote. Zračenje traje jedan dan umesto nedelja. Pored toga, u budućnosti, ovaj novi pristup može eliminisati potrebu za operacijom kod nekih pacijenata - navodi dr Marilyn Leitch, profesorka hirurgije, koja vodi Katedru za hirurgiju dojke porodice S.T. Harris.

- Veći deo trenutnih istraživanja raka dojke traži načine za smanjenje obima hirurške intervencije, zračenja i/ili medicinske terapije koja je potrebna za potpuno lečenje tumora  dojke u ranom stadijumu. Veoma je uzbudljivo biti deo inovativnih istraživanja koja mogu da poboljšaju kvalitet života naših pacijenata obolelih od raka i minimizirati obim lečenja koji im je potreban - smatra dr Leitch.

(eKlinika.rs)