Vatrogasci se suočavaju sa većim rizikom od razvoja raka mozga, koji se dovodi u vezu sa mutacijama gena uzrokovanim izlaganjem brojnim hemikalijama, pokazali su rezultati nove studije. Kao glavni uzročnici izdavjaju se haloalkani, klasa organskih jedinjenja koja sadrže jedan ili više atoma halogena, kao što su fluor, hlor, brom ili jod.
Tokom gašenja požara vatrogasci su izloženi opasnim haloalkanima
Mutacije gena uzrokovane izlaganjem određenim hemijskim jedinjenjima dovode se u vezu sa razvojem glioma – najčešćeg tipa malignog tumora mozga. Novo istraživanje otkriva da su među pacijentima koji imaju gliom ove mutacije češće kod vatrogasaca nego kod osoba drugih zanimanjima. Nalazi ove studije objavljeni su u Cancer publikaciji.
Mutacije gena, kojima se bavila ova studija, čine mutacioni obrazac ili „potpis“ koji su drugi istraživači ranije dovodili u vezu sa izlaganjem haloalkanima, koji se koriste u usporivačima plamena – sredstvima za gašenje požara, rashladnim sredstvima i drugim proizvodima.
– S obzirom na to da su vatrogasci izloženi takvim hemijskim agensima, ispitali smo „potpise“ mutacija kod tumora mozga glioma dijagnostikovanih kod osoba koje su radile kao vatrogasci u odnosu na one koji nisu – objasnila je jedna od autora studija dr Elizabeth B. Claus sa Yale University School of Public Health i neurohirgurg na Mass General Brigham.
Šta su haloalkani?
Haloalkani, takođe poznati kao alkil halogenidi, su jedinjenja koja se široko koriste u industriji
i u proizvodnji raznih potrošačkih dobara, uključujući farmaceutske proizvode, pesticide i plastiku. Iako haloalkani imaju mnogo korisnih svojstava, oni takođe predstavljaju značajne rizike po zdravlje ljudi i životnu sredinu. Mnogi haloalkani su veoma toksični i mogu da izazovu niz zdravstvenih problema uključujući rak, reproduktivne poremećaje i neurološka oštećenja.
Pored toga, ova jedinjenja mogu da opstanu u životnoj sredini tokom dugih perioda vremena i mogu da se akumuliraju u lancu ishrane, što dovodi do široke rasprostranjenosti, kontaminacije i ekološke štete. Uprkos ovim rizicima, haloalkani su i dalje široko rasprostranjeni, delom zbog njihovih jedinstvenih hemijskih svojstava i raznovrsnosti. Haloalkani se često koriste kao rastvarači za razne industrijske procese, kao što su čišćenje i odmašćivanje.
Nisu samo vatrgoasci u riziku od razvoja malignog tumora mozga
Među 35 učesnika u University of California Adult Glioma Study, 17 se profesionalno bavilo gašenjem požara. U poređenju sa ostalih 18 učesnika, bila je veća verovatnoća da će vatrogasci imati mutacijski potpis koji se dovodi u vezu sa haloalkanom, posebno ako im je gašenje požara bio profesionalni poziv dugi niz godina.
Zanimljiv nalaz studije bio je i to da su osim kod vatrogasaca mutacijski potpisi bili registrovani i kod ljudi sa zanimanjima koja su ih takođe mogla izložiti haloalkanima, kao što su radnici koji se bave farbanjem automobila ili održavanjem mašina.
– Naša studija pruža preliminarne podatke, ali će biti potrebna potvrda u većem skupu podataka iu širem spektru zanimanja. Identifikovanje izloženosti takvim mutacionim agensima je važno za informisanje o strategijama intervencije u javnom zdravlju i preciziranje profesionalnih opasnosti koje ipak mogu da se izbegnu – istakla je dr Elizabeth B. Claus.
