Nadutost i gasovi, osećaj nelagodnosti u stomaku, česti su problemi. Sve je uglavnom posledica pogrešnog načina ishrane ili sindroma nervoznih creva. Lekari navode da se sličnim simptomima nekada ispoljavaju i mnogo ozbiljnije bolesti gastrointestinalnog trakta. Iza ovih u prvi mah bezazlenih tegoba može da se krije prekomerno razmnožavanje bakterija u tankom crevu (SIBO), sindrom iritabilnog creva, celijakija ili čak zapaljenske bolesti creva, kaže gastroenterolog dr Ali Rezaie.
Šta je SIBO?
Prekomerno razmnožavanje bakterija u tankom crevu (SIBO – small intestine bacterial overgrowth), je pojam za koji većina pacijenata nije nikada čula, pa čak ni one osobe koje pate od sindroma nervoznih creva. Stručnjaci retko kada napomenu SIBO kao mogući uzrok tegoba.
SIBO se dugo posmatrao kao sporna dijagnoza, pre svega zbog širokog opsega kliničkih prikaza i bitnog preklapanja sa drugim stanjima, najčešći primer je sindrom iritabilnog kolona. Ne postoji jasan i ujednačen stav stručnjaka ni po pitanju dijagnostikovanja i lečenja ovog stanja.
Zato se SIBO često pogrešno dijagnostikuje kao sindrom nervoznih creva, tvrdi dr Rezaie.
– SIBO je skraćenica za prekomerni rast bakterija u tankom crevu tegobe se ispoljavaju gastrointestinalnim simptomima kao što su nadutost i gasovi, bol u stomaku, dijareja i/ili zatvor. U povećanom riziku su osobe koje su imale abdominalnu operaciju, kao i pacijenti sa dijabetesom, ili stanjima koja usporavaju pokretljivost creva – tvrdi dr Rezaie.
Bolovi posle obroka
Prekomerni rast bakterija u tankom crevu je, kako smatra dr Rezaie, nedovoljno prepoznato stanje zbog ograničenja u dijagnostici.
– Nadutost i gasovi su donedavno bili simptomi koji su posmatrani kao opšti sindrom iritabilnog creva, bez istraživanja mikrobnih uzroka. Ovi uzroci se ipak u poslednje vreme više proučavaju , raste svest o njima, ali i dalje postoji određena praznina – kaže dr Rezaie.
Simptomi SIBO mogu da budu raznoliki i individualni, neće svi pacijenti imati iste tegobe, ipak uočava se da se većina osoba žali na bolove u stomaku naročito posle obroka, grčeve, gasove, nadutost.
Dijagnostika i lečenje
Slične simptome mogu da izazovi mikrobi koje proizvode metan u crevima. Neki lekari ističu da je zlatni standard za dijagnozu SIBO kvantitativna kultura usisane tečnosti tankog creva. Problem je što je ova dijagnostika invazivna, ali i manje dostupna zbog visoke cene. Manje invazivna i jednostavnija dijagnostička metoda su testovi daha.
Za pacijente sa dijagnozom SIBO jedna od opcija lečenja je elementarna dijeta, blag i naučno potkrepljen protokol. Ovaj način ishrane obezbeđuje telu sve neophodne hranjive materije, a u isto vreme „izgladnjuje“ neposlušne bakterije, kako bi se smanjio njihov prekomerni rast u tankom crevu, navodi dr Rezaie.
– To je plan tečne ishrane zasnovan na prethodno svarenim hranljivim materijama koje se apsorbuju u gornjem delu tankog creva – kaže Rezai.
On ne preporučuje u ovom slučaju upotrebi probiotika, jer je moguće da će pacijenti od njih imati više štete od koristi, moguće je da dođe do još veće koncentracije bakterija u već prenaseljeno tanko crevo, objašnjava dr Rezai.
– Upotreba probiotika treba da budu personalizovana, možda oni neće biti bezbedni za sve osobe sa sličnim tegobama – tvrdi doktor.
Nadutost i gasovi kao simptomi 21. veka
Za sve učestalije stomačne tegobe kod osoba u razvijenim delovima sveta dr Rezai krivi način života u 21. veku.
– Visoko prerađene namirnice, aditivi, sedentarni način života i učestale crevne infekcije doprinose smanjenoj mikrobnoj raznolikosti i dovode do disfunkcije creva. Crevni mikrobiom ne može da podnese savremeni način života. Savet je da konzumiramo raznovrsnu hranu, integralne žitarice, sa što manje industrijskih namirnica. Budite fizički aktivni, dobro spavajte i ne ignorišite hronične simptome – naglašava dr Rezai.
Problem je i što jedan deo zdravstvenih radnika nekada ne shvati dovoljno ozbiljno uobičajene stomačne tegobe, kao što su nadutost i gasovi. Dr Rezai smatra da lekari moraju i da u ovim slučajevima pažljivo pregledaju i saslušaju pacijenta i da ne označe stomačne tegobe isključivo kao posledicu stresa.
