Pušenje smanjuje upalu kod ulceroznog kolitisa, kako naučnici planiraju da iskoriste ovo otkriće

Japanski naučnici utvrdili da pušenje proizvodi metabolite koji podstiču bakterije iz usta da se šire u debelom crevu gde pokreću imuni odgovor

Pušenje duvana pomaže ljudima koji pate od ulceroznog kolitisa, hronične bolesti koju karakteriše upala debelog creva, tvrde naučnici RIKEN Center for Integrative Medical Sciences (IMS) u Japanu. Kako navode, migracija bakterija iz usta u creva objašnjava zašto je pušenje dobro za upalu creva.

Pušenje proizvodi metabolite koji podstiču bakterije iz usta da se šire u debelom crevu

Preporučujemo

Istraživači predvođeni imunologom i mikrobiologom dr Hiroshi Ohnom iz RIKEN Center for Integrative Medical Sciences (IMS) studiju o dobrobiti pušenja za inflamatorna stanja creva objavili su u časopisu Gut. Njihovo istraživanje pokazuje da pušenje proizvodi metabolite koji podstiču bakterije iz usta da se šire u debelom crevu gde pokreću imuni odgovor. Ovi nalazi ukazuju na to da se zaštita od ulceroznog kolitisa može postići prebioticima poput hidrohinona ili probiotskom terapijom bakterijama poput Streptococcus mitis, čime se eliminiše potreba za pušenjem i svi povezani rizici za druge bolesti.

Kronova bolest i ulcerozni kolitis su dva oblika upalne bolesti creva

Upalna bolest creva javlja se u dva glavna oblika - Kronova bolest i ulcerozni kolitis. Iako obe uzrokuju hronični bol u stomaku, dijareju, umor i gubitak težine, njihovi uzroci i tačan tip i lokacija upale se razlikuju. Uz ove razlike, postoji i misterija koja zbunjuje lekare i naučnike više od 40 godina - pušenje povećava rizik od Kronove bolesti, ali nekako štiti od ulceroznog kolitisa.

S obzirom na to da obe bolesti imaju veze sa upalom creva – što je imuni odgovor – a imunitet creva delimično zavisi od vrsta bakterija u crevima, dr Hiroshi Ohno i njegov tim krenuli su da istraže da li se različiti efekti pušenja na ove bolesti mogu objasniti crevnim bakterijama.

Istraživači su koristili kombinaciju kliničkih podataka kod ljudi i eksperimenata sa miševima kako bi došli do svojih zaključaka. Među onima sa ulceroznim kolitisom, otkrili su da pušači imaju određene bakterije koje se obično nalaze u ustima, poput streptokoka, koje se razvijaju u crevima, tačnije u sluzokoži debelog crev,a koja pokriva unutrašnju oblogu creva. Ovaj fenomen nije se javio kod bivših pušača. Dakle, dok ove bakterije normalno prolaze kroz ceo digestivni sistem dok gutamo pljuvačku tokom dana, pušenje im nekako omogućava da se nasele u sluzokoži creva.

Nivoi nekoliko metabolita creva bili viši kod pušača?

Istraživači su takođe ispitali metabolite creva – male supstance koje se proizvode u crevima kada telo i crevne bakterije razgrađuju i obrađuju hranu. Otkrili su da su nivoi nekoliko metabolita creva bili viši kod pušača sa ulceroznim kolitisom nego kod bivših pušača sa kolitisom.

Kod miševa, istraživači su otkrili da jedan od ovih metabolita, nazvan hidrokinon, podstiče rast streptokoka u crevnoj sluzokoži. Dakle, metaboliti koji se dovode u vezu sa pušenjem, poput hidrohinona, omogućavaju bakterijama u ustima, poput streptokoka, da napreduju u sloju sluzi koji prekriva unutrašnju oblogu creva. Ali, kako ove bakterije pomažu u smanjenju upale? I zašto ne pomažu kod Kronove bolesti?

Istraživači su se zatim vratili na bakterije u ustima za koje su otkrili da rastu u crevnoj sluzokoži pušača sa ulceroznim kolitisom i izolovali 10 sojeva iz pljuvačke pušača. Kada su tretirali laboratorijske miševe koji imaju Kronovu bolest i ulcerozni kolitis sa svakim od ovih 10 sojeva tokom 5 dana, otkrili su da davanje miševima Streptococcus mitis ima gotovo isti efekat kao i pušenje. Upala je smanjena kod miševa sa ulceroznim kolitisom, a pogoršana kod miševa sa Kronovom bolešću.

Pušenje ipak predstavlja visok rizik za rak, srčana oboljenja i  druge bolesti

Analiza je pokazala da je bakterija S. mitis pokrenula pojavu pomoćnih Th1 ćelija, koje su važan deo imunog odgovora creva na "uljeze". Kod Kronove bolesti, ovo verovatno pogoršava stanje jer je originalna upala zapravo uzrokovana istim tim pomoćnim Th1 ćelijama. Ali, kod kolitisa, Th1 ćelije se bore protiv početnog Th2-imunog odgovora, a to na kraju smanjuje upalu.

S obzirom na to da pušenje predstavlja visok rizik za rak, srčana oboljenja i mnoge druge bolesti, to nije održivi tretman za ulcerozni kolitis.

- Naši rezultati ukazuju na to da je preseljenje bakterija iz usta u creva, posebno onih iz roda Streptococcus, i naknadni imuni odgovor u crevima, mehanizam kojim pušenje pomaže u zaštiti od bolesti. Logično, direktan tretman ovom vrstom bakterija ili indirektan tretman hidrohinonom, verovatno će oponašati korisne efekte pušenja, ali će izbeći sve negativne efekte - objašnjava imunolog i mikrobiolog dr Hiroshi Ohnom.

Važno je naglasiti da se pušenje nikako ne promoviše kao terapija, jer donosi ozbiljne rizike za zdravlje – već da ova otkrića otvaraju put ka razvoju bezbednijih i efikasnijih tretmana za ulcerozni kolitis.