Test krvi nazvan „tečna biopsija“ može da otkrije rak jajnika u ranoj fazi Foto: Shutterstock
Rak jajnika, uz pomoć nove vrste tehnologije, ubuduće će moći da se otkrije iz jednostavnog testa krvi, a na isti način može uspešno da predvidi karcinom kod žena koje imaju leziju ili cistu u predelu karlice. Ovo su otkrili naučnici sa University of Rochester Medical Center. u novoj studiji objavljenoj ovog septembra u časopisu Green, posvećenom akušerstvu i ginekologiji.
Trenutno ne postoji rutinska metoda skrininga raka jajnika, koja je dostupna za žene koje nemaju simptome ili poznatu leziju. Ipak, nova tehnologija, nazvana „tečna biopsija“, koju su razvile britanski ANGLE PLC i URMC tim sa sedištem u Vilmotu, unapređuje ovo polje medicine na nekoliko važnih načina. Na osnovu iskustva jedne pacijentkinje test krvi je brzo i tačno potvrdio lekarima da je karcinom prisutan kod pacijenata kojima je operacija već bila zakazana ili neke druge procedure. Otkrivanje kancerogenih ćelija omogućilo je lekarima da klasifikuju kojim pacijentima je potrebna hitna pomoć specijalno obučenog ginekološkog onkologa kako bi se poboljšao i što više produžio život pacijenata.
Studija je analizirala ekspresiju gena iz uhvaćenih ćelija u krvi i procenila 72 različita transkripta gena i 7 krvnih biomarkera, koji se odnose na rak jajnika. Identifikovala je 9 genskih transkripata i četiri biomarkera, koji su bili korisni za otkrivanje raka. Korišćeni su za razvoj algoritma poznatog kao MAGIC (Procena maligniteta korišćenjem identifikacije gena u zarobljenim ćelijama).
Algoritam je postigao osetljivost od 95 procenata i tačnost od 83 odsto za otkrivanje raka jajnika. U kliničkom ispitivanju, MAGIC algoritam je takođe uspeo da otkrije rak jajnika u ranim i kasnim stadijumima. Ovo je posebno važno, kako ističu istraživači, jer otkrivanje raka jajnika u ranoj fazi ključno je za preživljavanje, a i vrlo teško se postiže da se otkrije na vreme. Pored svega, novi test krvi ili tečna biopsija otkrio je i druge vrste raka koji su se proširili na karličnu regiju ili su tamo nastali.
– Ovo je veliki i važan korak napred za otkrivanje raka jajnika kod pacijentkinja sa karličnom masom. Ključno je to što možemo da otkrijemo cirkulišuće, zalutale tumorske ćelije. To su retke, žive ćelije koje se odvajaju od prvobitno nastalog tumora. Nova tehnologija hvata retke ćelije i omogućava genetsku analizu u jednom testu krvi u roku od nekoliko sati – objasnio je dr Richard Moore iz Wilmot Cancer Institute Gynecologic Oncology na University of Rochester, podsećajući da je trenutno, ako osoba ima sumnjivu leziju, neophodna operacija kako bi se dijagnostikovao rak jajnika. Neinvazivni test krvi, koji unapred predviđa malignitet, omogućio bi ljudima sa najvećim rizikom da ih što pre operiše specijalista onkologije.
Rak jajnika se najčešće javlja kod žena srednjih godina ili starijih. U ovoj studiji, prosečna starost učesnika bila je 56 godina. Od 183 učesnika, kod 42 je utvrđeno da imaju rak jajnika, što je 23 odsto. Tehnologija je takođe otkrila da 20 drugih učesnika ima karcinom, ali ne jajnika. Simptomi raka jajnika mogu da budu nejasni, kao što su gasovi i nadimanje, ali postoje neki koje ne treba zanemariti, ističe dr Moore:
– To su, pre svega, bol u karlici ili pritisak, osećaj sitosti vrlo brzo nakon jela, vaginalni iscedak ili abnormalno krvarenje, potreba za čestim mokrenjem, umor, uznemiren stomak, bol tokom sekskusalnog odnosa, zatvor ili promene menstrualnog ciklusa. S obzirom na to da se rak jajnika najčešće dijagnostikuje u kasnijim fazama, vrlo je važno brzo reagovati ako navedeni simptomi potraju ili se otkrije tumor.