Dermatomiozitis je retka bolest koja se manifestuje upalom i promenama u mišićima i osipom na koži.
Kod koga se javlja dermatomiozitis
Dermatomiozitis može da se javi u bilo kom uzrastu, odnosno životnoj dobi, ali najčešće pogađa odrasle od 50 do 70 godina. Žene imaju dvostruko veće šanse da obole od ove bolesti u odnosu na muškarce. Neke osobe koje obole od dermatomiozitisa imaju i poremećaj vezivnog tkiva ili dijagnozu sličnih neuromišićnih bolesti, kao što je lupus ili reumatoidni artritis.
Faktori rizika za pojavu bolesti
Tačan uzrok nastanka bolesti još uvek nije poznat, ali se pretpostavlja da je mehanizam identičan kao i kod drugih autoimunih bolesti. Mogući uzroci su:
- urođena genetska bolest
- neka maligna bolest koja može da pokrene proces, posebno kod starijih ljudi
- autoimuna bolest usled poremećaja funkcionisanja imunskog sistema
- infekcija, lekovi ili druga izloženost faktorima spoljašnje sredine.
Dermatomiozitis i simptomi
Simptomi su prvenstveno vezani za poremećaj funkcije krvnih sudova u mušićima i koži, a mogu biti:
- crveni ili ljubičasti osip, koji kada smo izloženi suncu može biti bolni ili svrbeti
- crveni ili ljubičasti otok gornjih kapaka (heliotrop)
- crvene ili ljubičaste fleke na zglobovima, laktovima, kolenima i nožnim prstima (Gotronove papule)
- zglobovi koji postaju ukočeni, bledi i bolni u uslovima hladnoće, ali stanje se menja kada se zagreju (Rejnoov fenomen)
- ljuskava, gruba, suva koža (može da dovede do opadanja kose)
- otečena i crvena koža oko noktiju
- tvrde kvržice ispod kože (naslage kalcijuma – kalcinoza)
- slabost mišića u vratu, kukovima, leđima i ramenima
- problemi sa gutanjem i promena glasa
- umor, groznica i gubitak težine
- bolovi u mišićima
- problemi pri ustajanju zbog slabosti mišića.
Ponekad se slabost mišića širi i na srce, gastrointestinalni trakt i pluća, što može izazvati probleme sa disanjem i kašalj. Kod odraslih osoba može da se javi mogu imati nisku temperaturu, zajedno sa upalom pluća i osetljivošću na svetlost.
Dijagnostičke metode za potvrdu dermatomiozitisa
Postavljanje, odnosno potvrda dijagnoze dermatomiozitisa najpre zahteva anamnezu i fiziički pregled. Lekar će proveriti opšte zdravstveno stanje, posebno ako postoji sumnja na neke druge, pa i maligne bolesti. Ostali testovi i analize su:
- testovi krvi (zapaljenski parametri, proteini – pre svih kreatin kinaza, antinuklearna autoantitela)
- elektromijelogram (EMG) – proverava se aktivnost i funkcionalnost pogođenih mišića
- MRI – precizno pronalaženje patoloških procesa u telu
- biopsija kože ili mišića.
Kako se leči dermatomiozitis
Lečenje zavisi od simptoma, godina života i opšteg zdravlja. Za ovu bolest ne postoji lek, ali se simptomi uz adekvatnu terapiju mogu ublažiti. Moguće je da će lekar tokom vremena menjati terapiju, prilagođavati je stanju pacijenta, odnosno simptomima. Mogući terapijski tretmani za dermatomiozitis su:
- fizikalna terapija (vežbe za jačanje mišića, uz koje mogu da se koriste ortoze ili druga pomoćna sredstva)
- različiti tretmani za kožu, izbegavanje izlaganja suncu njena zaštita; za osip antihistaminici ili antiinflamatorne steroidne kreme)
- antiinflamatorni lekovi (steroidni lekovi ili kortikosteroidi)
- imunosupresivni lekovi
- imunoglobulin (ukoliko druge terapije nisu dale rezultat)
- hirurgija (uklanjanje naslaga kalcijuma).
Kako živeti sa dermatomiozitisom
Ako imate dermatomiozitis, možda ćete morati da u određenom terapijskom režimu budete do kraja života. Važno je da naučite što više o bolesti i životnim navikama koje pomažu, i da terapiju uzimate redovno. Rana dijagnoza i adekvatno lečenje bolesti sigurno će uticati na kvalitet života i lakši život sa bolešću.
