Leukemija je maligno oboljenje krvi i koštane srži. Kada koštana srž u procesu formiranja krvnih zrnaca proizvodi abnormalnu količinu belih, ona se onda nekontrolisano dele, gomilaju i praktično uništavaju druge komponente u krvi.
Akutna mijeloidna leukemija (AML) – znaci i simptomi
Jedan od najčešćih tipova leukemije je akutna mijeloidna leukemija (AML). Može da izazove više različitih znakova i simptoma, a neki od njih su uobičajeni, gotovo svakodnevni. Zbog prirode bolesti izuzetno je opasno zanemariti ih, a neki su češći kod određenih podtipova AML. Prema American Cancer Society, opšti simptomi na koje treba obratiti pažnju i javiti se lekaru ako traju duže od dve nedelje su:
- bezrazložni umor
- groznica
- intenzivno noćno znojenje
- gubitak apetita
- gubitak težine.
Naravno, ovo nisu samo simptomi akutne mijeloidne leukemije, i češće se mogu javiti kao posledica nekih drugih uzroka. Međutim, ako traju i ne prolaze, obavezno treba uraditi rezultat krvne slike i tu potražiti razloge.
Simptomi uzrokovani malim brojem krvnih zrnaca kada je u pitanju leukemija
Mnogi simptomi AML su rezultat promena u statusu krvne slike, odnosno nedostatka normalnih krvnih zrnaca. Kod leukemije, nestaju normalne ćelije odgovorne za regularan sastav krvi u koštanoj srži. Kao rezultat, ljudi u krvi nemaju dovoljno normalnih crvenih, belih krvnih zrnaca i krvnih pločica. Ovaj nedostatak se, na sreću, u najčešćem broju sluajeva pokazuje na testovima krvi i takođe može da izazove simptome.
Leukemija i anemija
Crvena krvna zrnca prenose kiseonik do svih ćelija u našem telu. Simptomi niskog broja crvenih krvnih zrnaca i anemije su:
- umor (zamor)
- slabost
- osećaj hladnoće
- vrtoglavica
- glavobolja
- upadljivo bledilo kože
- kratak dah.
Simptomi poremećenog broja belih krvnih zrnaca (leukocita)
Zbog nedostatka belih krvnih zrnaca vrlo često dolazi do leukopenije. Kada nemamo dovoljno belih krvnih zrnaca, telo ne može efikasno da se bori protiv infekcija. Često je posledica i neutropenija (sniženi nivo neutrofila u krvi). Osobe sa akutnom mijeloidnom leukemijom imaju infekcije koje ne prolaze, ili ih dobijaju jednu za drugom. Uz infekcije često ide groznica, a praćene su opštom slabošću organizma.
Iako ljudi sa AML mogu da imaju i abnormalno visok broj belih krvnih zrnaca, ove ćelije ih neće zaštititi od infekcije kao što to čine normalna bela krvna zrnca i kada nema bolesti.
Znaci niskog broja trombocita u krvi
Nedostatak krvnih pločica (trombocitopenija) može dovesti do sledećih simptoma:
- modrice (kao i male crvene ili ljubičaste fleke na koži)
- prekomerno krvarenje
- često ili teško krvarenje iz nosa
- krvarenje desni
- obilne menstruacije.
Šta može da oseća pacijent ako je u pitanju akutna mijeloidna leukemija
Nedovoljno zrele ćelije u krvi kod AML zvane blasti, znatno su veće od normalnih belih krvnih zrnaca i imaju više problema pri normalnom protoku kroz male krvne sudove. Ovakve ćelije mogu da začepe krvne sudove i otežaju normalnim crvenim krvnim zrncima i kiseoniku put do tkiva (leukostaza). Leukostaza je retko medicinsko stanje koje zahteva hitno lečenje i reakciju lekara. Neki od simptoma mogu da imitiraju one u slučaju moždanog udara i mogu biti:
- glavobolja
- slabost na jednoj strani tela
- nerazgovetan govor
- konfuzija
- pospanost.
Kada su zahvaćeni krvni sudovi u plućima, ljudi mogu imati kratak dah. Krvni sudovi u oku takođe mogu biti pogođeni, što dovodi do zamućenog vida ili čak i njegovog gubitka. Retko, AML se može proširiti na limfne čvorove čineći ih većim i otečenim. Zahvaćeni čvorovi na vratu, preponama, ispod pazuha ili iznad ključne kosti mogu se osetiti ispod kože kao kvržice.
Problemi sa krvarenjem i zgrušavanjem krvi
Pacijenti sa određenim tipom AML koji se naziva akutna promijelocitna leukemija (APL) mogu da imaju problem sa krvarenjem i zgrušavanjem krvi. Moguće je i krvarenje iz nosa koje neće prestajati ili posekotina i povreda koja ne zarasta. Sreće se i oticanje delova tela od krvnog ugruška usled duboke venske tromboze (DVT), bol u grudima i kratak dah od krvnog ugruška u plućima (plućna embolija).
Bol u kostima ili zglobovima, otok u abdomenu i širenje na druge delove tela
Neki ljudi sa AML osećaće bolove u kostima ili zglobovima uzrokovane nagomilavanjem izmenjenih ćelija. One se mogu proširiti i na jetru i slezinu, čineći ih većim. Otok u regiji stomak upozorava na ovaj problem.
Ako se ćelije izmenjene leukemijom prošire na kožu, mogu izazvati kvržice ili mrlje koje izgledaju kao obični osip. Tumorozne kolekcije AML ćelija ispod kože ili drugih delova tela nazivaju se hloromi, granulocitni sarkomi ili mijeloidni sarkomi. Određene vrste AML-a mogu se proširiti na desni, izazivajući otok, bol i krvarenje.
Ređe, ćelije leukemije se mogu širiti na druge organe, a širenje na mozak i kičmenu moždinu može izazvati simptome kao što su:
- glavobolje
- slabost
- epileptični napadi
- povraćanje
- problemi sa ravnotežom
- ukočenost lica
- zamagljen vid.
Takođe u retkim slučajevima, akutna mijeloidna leukemija može da se proširiti na oči, testise, bubrege ili neke druge organe.
