Nesitnoćelijski rak pluća u trećem stadijumu bolesti se označava kao lokalno uznapredovali rak pluća. U ovom stadijumu karcinom se smatra neoperabilnim, uglavnom se ne operiše, jer su se maligne ćelije proširile na okolna tikva do kojih se ne može dospeti hirurškim putem. Moderna medicina objašnjava da neoperabilan ne znači i ne lečiv. Noviji terapijski pristupi omogućavaju pacijentima kvalitetniji život i dužu stopu preživljavanja, tvrde stručnjaci.
Kada se rak pluća leči hirurškim putem?
Prema preporukama Nacionalnog vodiča dobre kliničke prakse za dijagnostikovanje i lečenje karcinoma pluća u Srbiji hirurško lečenje karcinoma pluća indikovano je kao prvi terapijski postupak u I i II stadijumu bolesti, pod uslovom da su ispunjeni standardni kriterijumi u pogledu operativnog rizika u odnosu na planirani obim resekcije.
Lokalno uznapredovali nemikrocelularni karcinom pluća III stadijuma, predstavlja heterogenu grupu bolesnika sa
stadijumom III bolesti. U ovu grupu, prema odredbama Nacionalnog vodiča, spadaju bolesnici sa tumorskim širenjem u ekstrapulmonalne strukture (T3 ili T4), ili sa zahvatanjem medijastinalnih limfnih žlezda (N2 ili N3) bez udaljenih metastaza (M0).
Nesitnoćelijski rak pluća deli se na dve grupe
Nesitnoćelijski rak pluća u trećem stadijumu bolesti deli se u dve grupe: IIIA i IIIB stadijum. U IIIA stadijum spadaju bolesnici sa tumorom ograničenim na jedno plućno krilo, bez (T3N1) ili sa zahvatanjem okolnih struktura (T4 N0 i T4 N1), ali i bolesnici sa zahvatanjem medijastinalnih limfnih žlezda (T1-3 N2). U IIIB stadijum spadaju bolesnici sa tumorom koji zahvata okolne strukture i ipsilateralne medijastinalne žlezde (T4 N2), kao i bolesnici sa zahvatanjem kontralateralnih limfnih žlezda (T1-4 N3).
Kada je moguća operacija?
Faza IIIA ovog oblika raka pluća obuhvata tumore do pet centimetara koji su se proširili na limfne čvorove na istoj strani tela kao i prvobitne maligne ćelije. Faza IIIB obuhvata tumore do sedam centimetara koji imaju invaziju na strukture grudnog koša, kao što su srce i jednjak. Ovi tumori se nisu proširili na udaljene regione kao što su mozak, kosti, jetra ili nadbubrežne žlezde. Lekari navode da se rak pluća stadijuma IIIA može u nekim situacijama lečiti operacijom, dok se IIIB skoro uvek smatra neoperabilnim.
Naši stručnjaci naglašavaju da optimalan tretman bolesnika u III stadijumu bolesti nije jasno definisan i da su mnogi aspekti terapije kontroverzni. Dodaje se da postoje brojne opcije za lečenje, ali da nijedna od njih, pojedinačno ili u kombinaciji, ne dovodi do zadovoljavajućeg efekta, izlečenja.
Faktori rizika
Kao i kod većine karcinoma nije do kraja poznat mehanizam koji dovodi do nastanka bolesti. Pušenje je i dalje kako se pretpostavlja vodeći faktor rizika. Mogući uzrok jeste i delovanje radona, u riziku su i osobe koje su izložene pasivnom pušenju. Zagađenje vazduha na svetskom nivou, kako se smatra, krivac je za 15 odsto slučajeva raka pluća. U nekih 8 odsto slučajeva ova bolest ima genetsku osnovu.
Lekari ne operišu ovaj oblik karcinoma pluća, jer je tumor dospeo do vitalnih organa kao što je srce. Nije moguće dobro ukloniti tumor koji je zahvatio dublje slojeve pluća. Neka zdravstvena stanja pacijenta kao što su reakcije na anesteziju, prekomerno krvarenje, krvni ugrušci, infekcije ili upala pluća, takođe onemogućavaju hirurški zahvat.
Kako se dijagnostikuje bolest?
Prema stranim procenama, u trenutku dijagnoze bolesti skoro 20 odsto pacijenata sa rakom pluća ima nesitnoćelijski rak pluća u trećem stadijumu. Bolest se utvrđuje fizikalnim pregledom pluća, posmatra se da li ima otoka na limfnim čvorovima, gleda se da li ima promena u izgledu prstiju.
Rak pluća se dijagnostikuje i rendgenom grudnog koša, kompjuterizovanom tomografijom (CT), pozitronskom emisionom tomografijom, magnetnom rezonancom koja daje dvo ili tri dimenzionalne slike mekih tkiva, na ovaj način se proverava da li je došlo i do metastaze na mozak ili kičmenu moždinu. Bolest se potvrđuje i biopsijom plućnog tkiva. Procenjuje se kapacitet pluća, rade se analize krvi.
Najefikasniji tretman
I pored toga što se lokalno uznapredovali nemikrocelularni karcinom pluća III stadijuma smatra neoperabilnim, operacija je moguća ako stručnjaci procene da hirurški zahvat može olakšati simptome bolesti , omogućiti bolji i duži životni vek. Često je najefikasniji tretman kombinacija terapija, kao što su hemioterapija i zračenje. Stručnjaci navode da je moguće da istovremena kombinacija ove dve terapije poboljšava preživljavanje.
Hemioterapija za karcinom pluća najčešće uključuje upotrebu kombinacije lekova kao što je platinol (cisplatin) ili paraplatin (karboplatin) sa pemetreksedom ili paklitakselom. Neki pacijenti mogu dobiti dva do četiri ciklusa hemioterapije i terapije zračenjem, a zatim i imunoterapiju. Ovo lečenje samo po sebi ne može dovesti i do izlečenja pacijenta ali mu može olakšati simptome bolesti i produžiti očekivani životni vek.
Neželjenih efekata hemioterapije ima mnogo manje u odnosu na nešto starije načine lečenja. Najčešća nuspojava je neutropenija što znači da je nizak broj belih krvnih zrnaca i da organizam zato ima manje mogućnosti da se na kvalitetan način bori protiv infekcija.
Nesitnoćelijski rak pluća i imunoterapija
Imunoterapija ima za cilj da ojača imuni sistem i omogući efikasniju borbu protiv raka. Stručnjaci navode da se imunoterapija stalno usavršava i da nudi u doglednoj budućnosti velike šanse za dugotrajno preživljavanje i pacijentima sa rakom pluća u uznapredovalom stadijumu.
Lek durvalumab je odobren kao imunoterapija za lečenje nesitnoćelijskog raka pluća III stadijuma. Pokazalo se da ovaj lek ukoliko se koristi posle hemioterapije i terapije zračenjem poboljšava preživljavanje pacijenata i onemogućava dalji napredak malignih ćelija. Dobra vest je i da imunoterapija ima malo ozbiljnih nuspojava, navode istraživanja.
Lekari ohrabruju pacijente da se bore protiv bolesti, ali i naglašavaju da i pored velikog napretka u lečenju, prognoza za ovaj oblik karcinoma nije dobra. Stručnjaci ohrabruju pacijente da slobodno postavljaju sva pitanja, pa čak i da traže drugo mišljenje ako veruju da im ono može omogućiti duži i kvalitetniji životni vek.
