Jedna vrsta raka pluća ili adenokarcinomi ponekad reaguju na inicijalno efikasne tretmane tako što se transformišu u mnogo agresivniji sitnoćelijski karcinom pluća koji se brzo širi i ima nekoliko opcija za lečenje. Istraživači u Weill Cornell Medicine u laboratorijskim uslovima rasvetlili su ovaj problematičan proces, poznat kao histološka transformacija. Nalazi studije unapređuju saznanja kako mutirani geni mogu da pokrenu evoluciju raka i predlažu ciljeve za efikasnije tretmane.
Adenokarcinom je vrsta raka pluća koji može da se pretvori u sitnoćelijski karcinom
Naučnici iz Weill Cornell Medicine čiji su rezultati studije objavljeni ovog februara u časopisu Science, otkrili su da tokom prelaska sa adenokarcinoma pluća na karcinom pluća malih ćelija izgleda da mutirane ćelije prolaze kroz promenu u ćelijskom identitetu kroz srednje stanje nalik matičnim ćelijama, što je olakšalo transformaciju.
– Veoma je teško proučiti ovaj proces kod ljudski, za razliku od laboratorijskih miševa, na primer. Moj cilj bio je da otkrijem mehanizam koji leži u osnovi transformacije plućnog adenokarcinoma u karcinom pluća malih ćelija na modelu miša – naglasio je autor studije dr Eric Gardner, sa Weill Cornell Medicine. Složenom modelu miša, kako je naveo, bilo je potrebno nekoliko godina da se razvije, ali je omogućio istraživačima da reše ovaj težak problem.
Sitnoćelijski ili mikrocelularni karcinom pluća je vrasta raka pluća najčešća kod pušača
– Dobro je poznato da ćelije raka nastavljaju da evoluiraju, posebno da bi izbegle pritisak efikasnih tretmana. Ova studija pokazuje kako nove tehnologije – uključujući otkrivanje molekularnih karakteristika pojedinačnih ćelija raka, u kombinaciji sa kompjuterskom analizom podataka – mogu da prikažu dramatične, složene događaje u evoluciji smrtonosnih karcinoma, otkrivajući nove mete za terapeutski napad – objasnio je dr Harold Varmus, profesor medicine na Lewis Thomas University i član Sandra and Edward Meyer Cancer Center na Weill Cornell Medicine.
Sitnoćelijski ili mikrocelularni karcinom pluća najčešće javlja kod teških pušača, ali se ovaj tip tumora razvija i kod značajnog broja pacijenata sa adenokarcinomom pluća, posebno nakon tretmana terapijama koje ciljaju na protein koji se zove receptor epidermalnog faktora rasta (EGFR), koji podstiče rast tumora. Novi tumori tipa sitnoćelijski ili mikrocelularni karcinom pluća otporni su na anti-EGFR terapiju jer njihov rast podstiče novi pokretač karcinoma – visoki nivoi Myc proteina.
Neuroendokrine ćelije su veoma osetljive na onkogene efekte Myc proteina
Kako bi otkrili međusobnu vezu ovih puteva raka, istraživači su koristili miševe da bi razvili uobičajeni oblik adenokarcinoma pluća, u kojem epitelne ćelije pluća pokreće mutirana verzija EGFR gena. Zatim su tumore adenokarcinoma pretvorili u tumore tipa mikrocelularni karcinom pluća, koji uglavnom nastaju iz neuroendokrinih ćelija. Oni su to uradili tako što su isključili EGFR u prisustvu nekoliko drugih promena, uključujući gubitak gena za supresor tumora Rb1 i Trp53, kao i povećanje proizvodnje Myc, poznatog pokretača mikrocelularnog karcinoma pluća. Onkogeni, kao što su EGFR i Myc, su mutirani oblici gena koji normalno kontrolišu rast ćelija. Poznati su po svojoj ulozi u pokretanju rasta i širenja raka.
Iznenađujuće, ova studija je pokazala da onkogeni deluju na način koji zavisi od konteksta. Dok je većina ćelija pluća otporna da postanu kancerogene zbog Myc proteina, neuroendokrine ćelije su veoma osetljive na onkogene efekte Miy-a. Nasuprot tome, epitelne ćelije, koje oblažu vazdušne kese pluća i koje su prethodnici adenokarcinoma pluća, prekomerno rastu kao odgovor na mutirani EGFR. Naučnici su istakli da sve ovo pokazuje da onkogen u pogrešnom tipu ćelije više ne deluje kao onkogen. Dakle, kako kažu, to fundamentalno menja način na koji se razmišlja o onkogenima.
Ova studija dalje podržava napore u potrazi za terapeuticima koji ciljaju na Myc proteine, koji su uključeni u razvoj mnogih vrsta raka. Istraživači sada planiraju da koriste svoj novi model miša za dalje istraživanje tranzicije adenokarcinoma-SCLC, navodeći, na primer, kako imuni sistem normalno reaguje na ovu tranziciju.
