Svarb oko anusa (Pruritus Ani) je stanje kože koje utiče na perianalnu oblast i može da se pogorša noću ili nakon pražnjenja creva. Foto: Shutterstock
Svrab oko anusa (Pruritus Ani) je stanje kože koje utiče na perianalnu oblast i može da se pogorša noću ili nakon pražnjenja creva. Uzroci svraba uključuju lošu analnu higijenu, alergije, određenu hranu i piće i druga zdravstvena stanja. Najčešće se javlja između 40. i 70. godine i češće pogađa muškarce. Stanje se može lečiti kremama, mastima, lekovima i kućnim melemima.
Postoje dve glavne vrste analnog svraba:
Ova uobičajena tegoba može da se javi kod odraslih, ali i kod dece, a njeni uzroci mogu da budu različiti – od banalnih iritacija do ozbiljnijih zdravstvenih problema.
Analni svrab obično izaziva nekontrolisanu želju da se počeše anus. Međutim, češanje ne pruža dugotrajno olakšanje i izaziva dalju iritaciju, a može i da pogorša svrab umesto da pruži olakšanje. Koža u ovoj oblasti je osetljiva, a nokti su mnogo grublji od nje tako da češćanje uz pomoć noktiju može da izazove oštećenje kože ili infekciju. A ako svrab potraje, to može da dovede do ekstremne nelagodnosti, bolova i pečenja.
Najčešći uzroci svraba anusa su:
loša higijena: nedovoljno čišćenje nakon stolice ili, s druge strane, prekomerna upotreba sapuna i agresivnih sredstava za pranjee koja mogu iritirati osetljivo područje anusa.
proliv ili zatvor: oba stanja mogu iritirati analno područje. Čest proliv može učiniti kožu osetljivom i upaljenom, dok zatvor uzrokuje naprezanje i potencijalno oštećenje kože oko anusa.
hrana i piće: neke namirnice poput začinjene hrane, kafe, alkohola i gaziranih pića mogu da pogoršaju simptome. One mogu da iritiraju probavni sistem i uzrokuju iritaciju oko anusa.
infekcije i paraziti: gljivične infekcije, bakterijske infekcije i paraziti poput dečjih glista kod dece česti su uzroci svraba oko anusa, posebno u noćnim satima
kožne bolesti: dermatološka stanja poput psorijaze, ekcema ili kontaktnih alergija takođe mogu da izazovu iritaciju i svrab.
Lečenje svraba oko anusa zavisi od uzroka, ali postoje neke opšte preporuke koje mogu da pomognu i ublaže simptome:
poboljšanje higijene: održavanje čistoće analnog područja je ključno. Koristite neparfimisane blage sapune i izbegavajte pregrubo trljanje peškirom. Nakon nužde, koristite vlažne maramice bez alkohola ili tuširajte područje mlakom vodom.
izbegavanje iritirajuće hrane i pića: ako primietite da određena hrana ili pića pogoršavaju svrab, probajte da iz izbacite iz ishrane. Tu spada začinjena hrana, alkohol, kafa i gazirani napici.
korišćenje prirodnih lekova: kod blagih slučajeva svraba oko anusa mogu pomoći prirodni lekovi poput kokosovog ulja, koje deluje umirujuće na nadraženu kožu, zatim aloe vera gel koji ima protivupalna svojstva. Takođe, primena hladnih obloga može privremeno da ublaži svrab i iritaciju. Topla sedeća kupka s dodatkom kamilice može da bude jednostavan, ali delotvoran način ublažavanja simptoma, posebno kod dece, koja često ne podnose agresivne kreme ili lekove.
lokalni tretmani: za teže slučajeve svraba, lekari mogu da preporuče primenu kortikosteroidnih krema ili masti koje smanjuju upalu. U slučaju gljivičnih infekcija, preporučuju se antifungalne kreme, dok se za parazitske infekcije propisuju antiparazitni lekovi.
promena načina života: zdrav stil života, uključujući uravnoteženu ishranu bogatu vlaknima, može da pomogne u sprečavanju zatvora i proliva, čime se smanjuje rizik od iritacije analnog područja.
Ukoliko se pojavi svrab oko anusa savet je da se ne nosi usko ili sintetičko donji rublje koje zadržava vlagu. Nošenje prozračnog, pamučnog donjeg veša i održavanje analnog područja suvim može značajno da smanji mogućnost iritacije i daljeg razvoja svraba.