Tumor kičme može da se formira bilo gde duž kičmenog stuba – na pršljenovima, kičmenoj moždini i tkivima koja je okružuju. Kičmeni stub deli se na tri dela: vratni (cervikalni) deo, grudni (torakalni) i slabinski (lumbalni) deo, a tumor kičme može da se razvije na sve tri lokacije.
Šta je tumor kičme?
Tumor kičme je abnormalni rast ćelija (masa) unutar ili oko kičmene moždine i/ili kičmenog stuba. Kičma je dugačak, fleksibilan stub kostiju koji štiti kičmenu moždinu. Početak joj je od dna lobanje i završava se u repnoj kosti, kao delu karlice. Kičmena moždina je cilindrična struktura koja prolazi kroz centar kičme, od moždanog stabla (dna mozga) do donjeg dela leđa. Sadrži nervne snopove i ćelije koje prenose poruke od mozga do ostatka tela, i od tela do mozga. Stručnjaci ističu da je većina tumora kičme rezultat metastaza raka koji se proširio sa drugog dela tela na kičmu.
Gde može da se razvije tumor kičme?
Tumor kičme može da se locira:
- Unutar kičmene moždine (intramedularni)
- U tkivima (meninge) koje pokrivaju kičmenu moždinu (intraduralno-ekstramedularno)
- Između moždanih ovojnica i kostiju kičme (ekstraduralni)
- U koštanim pršljenima kičme.
Tumori kičme mogu da budu benigni (nekancerozni) ili maligni (kancerogeni). Ako tumor nastavi da raste, može da izazove oštećenje različitih tkiva u kičmi. Tumori koji se prvo razvijaju na kičmi ili kičmenoj moždini nazivaju se primarni tumori kičme. Metastatski ili sekundarni tumori kičme rezultat širenja raka sa drugog područja u telu na kičmu. Onkolozi ističu da su metastatski tumori kičme mnogo češći od primarnih tumora. Mnogo malignih karcinoma drugih organa mogu da metastaziraju u kičmeni kanal ili u pršljenove.
Tipovi tumora kičme
Prema lokalizaciji, mestu gde su se razvili, tumori kičme dele se na:
- hondrom, osteom, osteoid osteoma, hordom – tumore koji rastu sa pršljena (prednji ili zadnji deo pršljena)
- neurinom (raste sa korena kičmenog živca) i meningeom (raste sa duralnog omotača) – tumori koji rastu unutar duralnog omotača ali izvan kičmene moždine
- astrocitomi i ependimomi – tumori koji rastu unutar kičmene moždine.
Simptomi tumora kičme
Simptomi tumora kičme zavise od nekoliko faktora:
- Mesto gde je tumor lociran duž kičmenog stuba
- Veličine tumora
- Vrste tumora.
Neki tumori kičme ne izazivaju simptome jer su dovoljno mali da ne pritiskaju i iritiraju obližnja tkiva. Međutim, kako tumor raste, on može da izazove određene simptome, posebno bol. Kada tumor dostigne značajnu veličinu on vrši okolni pritisak na kičmenu moždinu i korene živaca i dovodi do njihovog oticanja, remeti krvotok u nervnom tkivu, a može i da dovede do krvarenja. Mehanizmi kojim tumor oštećuje nervno tkivo su brojni i, između sebe, izukrštani.
Sve ovo rezultira simptomima bolesti kao što su:
- bol u predelu kičme, u rukama, na telu ili u nogama
- utrnulost pojedinih delova tela
- slabost ruku i nogu
- problemi sa mokrenjem i stolicom
- ređe, i to kod tumora gornjeg dela kičme, postoje smetnje sa disanjem.
Kod benignih tumora prvo se pojavi jedan ili nekoliko simptoma, a zatim se mesecima, a često i godinama, iako tumor raste, novi simptomi ne javljaju. Sledeći simptomi se, zbog sporog rasta, javljaju često, ali tek kada tumor značajno poraste.
