MALT limfom je tumor limfnih ćelija koji najčešće zahvataju želudac usled dugotrajne i infekcije heliko bakterijom Helicobacter pylori. Razvija se u limfoidnom tkivu van limfnih čvorova. MALT limfom (Mucosa associated lymphoid tissue) je spororastući ne-Hodgkinov limfom. On je redak, ali spada u najčešći oblik limfoma koji nastaje u limfoidnom tkivu.
Simptomi se dovode u vezu sa primarnom lokalizacijom bolesti
MALT limfom je B-ćelijski limfom i potiče iz ćelija u marginalnoj zoni sekundarnih folikula koje nastaju usled infekcije. Može da preraste u veliki B-ćelijski limfom visokog stepena, ne zna se do kraja zbog čega, ali pretpostavlja se da bitnu ulogu u ovom procesu ima odgovor T ćelija na tumor.
Simptomi kod pacijenata uglavnom se mogu povezati sa primarnom lokalizacijom bolesti. U većini slučajeva MALT limfom ostaje duže vremena lokalizovan na primarnom mestu, metastaze bolesti nisu česte. Želudac je najčešće primarno mesto lokalizacije MALT limfoma, otkriva se kod jedne trećine obolelih.
Limfom koji je posledica bakterijske infekcije
MALT limfom najčešće zahvata želudac usled dugotrajne infekcije H. pylori bakterijom. Ukoliko se bolest nije proširila izvan želuca, većinom se povuče posle potpunog izlečenja od heliko bakterije i bez primene citostatika.
– On nije primarni rak želuca – kaže radijacioni onkolog dr Jillian Gunther.
Često se slučajno otkrije
MALT limfom pogađa i pluća, pljuvačne žlezde, tkiva oko oka i kožu. Simptomi MALT limfoma nisu specifični, često se rak otkrije slučajno pri nekoj dijagnostičkoj proceduri. MALT limfom želuca može često da oponaša simptome uznemirenog stomaka i ispoljava se bolom u stomaku, nadimanjem, pacijenti se žale na gorušicu, imaju refluks kiseline.
Pojedini MALT limfomi dovode se u vezu sa autoimunim poremećajima i infekcijama. Na primer, infekcija bakterijom Helicobacter pilori (H. Pilori) može da izazove čir na želucu, ali i da poveća rizik od MALT limfoma želuca. Mnogi pacijenti kod kojih se potvrdi limfom želuca imaju infekciju bakterijom H. Pilori.
MALT limfom na koži dovodi se u vezu sa bakterijom Borrelia burgdorferi, a autoimuni poremećaj Sjogrenov sindrom je faktor rizika za razvoj MALT limfoma u pljuvačnim žlezdama.
Kako se dijagnostikuje?
Endoskopija se koristi ako se sumnja na limfom želuca. Ukoliko se potvrdi sumnja stručnjaci dijagnostikuju i stadijum raka.
– Kod MALT limfoma pacijentima se bolest uglavnom dijagnostikuje bolest u ranoj fazi, ili kada je lokalizovana i nije se proširila na udaljene limfne čvorove ili druge delove tela – kaže dr Gunther.
MALT limfom se leči u zavisnosti od stadijuma bolesti. Pacijenti sa MALT limfomom želuca mogu na početku da se leče antibioticima kako bi se telo oslobodilo heliko bakterije. Na ovaj način često se uklanja limfom. Ukoliko antibiotici ne daju dobre rezultate pacijentima u ranoj fazi propisuje se terapija zračenjem.
– Uglavnom je sporo rastuća bolest i pacijenti mogu dugo da žive sa njom, ponekad čak i ne znajući da imaju limfom. MALT limfom se u većini slučajeva može lečiti, a cilj je da za pacijenta odaberemo najbolju moguću terapiju koja mu neće škoditi – navodi dr Gunther.
Kako se leči?
Monoklonsko antitelo rituksimab ili hemoimunoterapija, koja je kombinacija hemoterapije i imunoterapije koriste se u lečenju ovih pacijenata. Moguće je da u zavisnosti od stanja pacijent dobije lek za hemioterapiju, kao što je CHOP ili bendamustin i monoklonsko antitelo rituksimab.
Ukoliko dođe do vraćanja bolesti koriste se oralni lekovi, kao što su BTK inhibitori ibrutinib i zanubrutinib, ili imunoterapijski lek lenalidomid.
Zračenje je uobičajeno lečenje bolesti koje daje dobre rezultate kod većine bolesnika.
MALT limfom retko se širi izvan područja nastanka, može da se izlečiti i bez hemoterapije i zračenja, posebno kada je u pitanju limfom želuca gde je uobičajeno početno lečenje terapija za uklanjanje bakterije H. pylori.
