Otkriće naučnika sa vašingtonskog univeziteta moglo bi da rezultira boljom imunoterapijom u tretmanu karcinoma Foto: Shutterstock
CD4 T-ćelije, tip belih krvnih zrnaca, koji je ranije bio poznat samo kao pomoćnik u imunološkom sistemu, pokazao se kao pokretač odbrane tela protiv karcinoma, otkrili su naučnici sa Washington State University. Ovo otkriće moglo bi da dovede do efikasnije imunoterapije protiv raka, obećavajućeg tretmana koji koristi sopstveni imuni sistem tela, a ne zračenje, za napad na kancerogene ćelije. Nalazi studije objavljeni su u Journal of Immunology.
U studiji na životinjama, istraživači sa Washington State University otkrili su da je populacija T ćelija, nazvanih CD4-pozitivne pomoćne T ćelije, pomogla u pokretanju lanca antitumorskog imuniteta koji omogućava „ćelijama ubicama“ da se bolje infiltriraju u melanom i tumore raka dojke. T ćelije pripadaju klasi belih krvnih zrnaca, poznatih kao limfociti, koji se kreću kroz limfni sistem tela.
– Mnoge prethodne studije i trenutne imunoterapije prvenstveno su se fokusirale na ulogu jednog tipa ćelija ubica, nazvanih CD8-pozitivne T ćelije. Ipak, manje od 20 odsto pacijenata reaguje na te terapije, a početna uloga CD4-pozitivnih pomoćnih ćelija mogla bi te terapije da učini efikasnijim – objasnio je docent farmaceutskih nauka Hui Zhang, sa Washington State University.
– Jedan od najizazovnijih delova trenutne imunoterapije raka je niska stopa odgovora. Nedostatak znanja o tome kako da se poboljša infiltracija limfocita u tumor, sprečava uspeh u poboljšanju stope odgovora na imunoterapiju raka. A naš nalaz pokazuje se kao efikasan u rešavanju ovog problema – naglasio je Zhang.
Rak je drugi vodeći uzrok smrti u svetu. Trenutno, hirurgija, hemoterapija i radioterapija su konvencionalni pristupi lečenja karcinoma. Međutim, ovi pristupi ne mogu da izleče mnoge vrste raka, jer neki postaju metastatski, šireći se iz primarnog tumora po celom telu, a određene matične ćelije raka mogu da postanu otporne na hemoterapiju i zračenje. Imunoterapija, kao relativno novi tretman, pokazala se efikasnom u lečenju niza karcinoma, ali samo relativno mali broj pacijenata reaguje na ovu vrstu tretmana. Istraživački tim se s toga nada da će se to promeniti ukoliko imabude više saznanja o mehanizmima koji pomažu u pokretanju imunološke odbrane tela.
Imuni sistem ima dve vrste ćelija ubica: CD8-pozitivne T ćelije i takozvane ćelije „prirodne ubice“. Obe mogu da napadnu ćelije zaražene virusom i ćelije raka. Prirodne ćelije ubice su urođene i one lutaju po telu. Deluju kao prva linija odbrane u našem imunološkom sistemu, ali ne mogu same da prepoznaju specifične antigene – toksine ili druge strane supstance u telu. Nakon što prirodne ćelije ubice počnu da rade, stižu CD8-pozitivne T ćelije, koje mogu da prepoznaju specifične antigene. Dok su CD8-pozitivne T ćelije i njihovi mehanizmi dobro proučeni, i koriste se u trenutnim imunoterapijama, naučnici ne znaju mnogo o tome kako da aktiviraju antitumorsku funkciju prirodnih ćelija ubica.
Koristeći eksperimente sa miševima, istraživački tim je uspeo da pronađe dokaze da određena vrsta CD4-pozitivnih T ćelija, nazvana T ćelije memorije rezidentne u tkivu, može da bude kritična u aktiviranju tih prvih linija zaštitnika prirodnih ćelija ubica. Njihovi eksperimenti su pokazali da su te ćelije efikasne protiv melanoma i tumora raka dojke.
– Otkrili smo da je ova specifična populacija CD4 T-ćelija bila ključni igrač za pokretanje antitumorskog imuniteta. Specifične CD4 T-ćelije, zajedno sa prirodnim ćelijama ubicama, ne samo da su ubile tumorske ćelije i kontrolisale širenje tumora, već su takođe pojačale i infiltraciju drugih belih krvnih zrnaca, ili limfocita, u tumor – istakao je Zhang.
U narednim studijama, istraživači planiraju da nastave da istražuju precizne ćelijske i molekularne mehanizme ovog antitumorskog imuniteta – prvo kod miševa, koji su razvili efikasnu imunoterapiju raka, a da će se zatim preći na klinička ispitivanja na ljudima.
– Naš cilj je da razvijemo moćan pristup imunoterapiji raka, koji je efikasan za sve pacijente sa različitim vrstama karcinoma – poručio je docent farmaceutskih nauka Hui Zhang.