Materijalna nejednakost izaziva strukturne promene mozga kod dece, utvrdili britanski naučnici

Materijalna nejednakost stvara toksično društveno okruženje koje bukvalno oblikuje kako se mladi umovi razvijaju, sa posledicama po mentalno zdravlje i uticajima koji mogu da traju celog života

Materijalna nejednakost, pa samim tim i društvena, dovodi se u vezu sa strukturnim promenama mozga kod dece, otkrili su istraživači sa King's College London. Nejednakost u prihodima u društvu, kažu naučnici, i te kako utiče na strukturne promene u mozgu dece koja kasnije imaju lošije mentalno zdravlje.

Materijalna nejednakost utiče na mentalno zdravlje dece

Preporučujemo

Studija King's College London prva je koja otkriva kako nejednaka raspodela bogatstva u društvu ima veze sa izmenjenim vezama i smanjenom površinom mozga dece. Objavljeno u časopisu Nature Mental Health, istraživanje je takođe dovelo u vezu ove promene sa lošijim ishodima mentalnog zdravlja. Uprkos dokazima da individualno bogatstvo utiče na razvoj mozga, ovo je prvi put da je društvena nejednakost dovedena u vezu sa promenama u mozgu u razvoju, odnosno kod dece.

- Ovde nije reč samo o individualnom porodičnom prihodu - već o tome kako se prihod raspodeljuje u društvu. I deca iz bogatih i iz porodica sa nižim prihodima pokazala su izmenjeni neurorazvoj i utvrdili smo da to ima trajan uticaj na blagostanje - istakao je dr Divyangana Rakesh, sa Instituta za psihijatriju, psihologiju i neuronauku na King's College London.

Život u nejednakom društvu pojačava osećaj statusne anksioznosti

Naučnici veruju da život u nejednakom društvu pojačava osećaj statusne anksioznosti i društvenog poređenja, narušavajući nivo kortizola - hormona poznatog kao "hormon stresa". Sve to opterećuje mozak i druge organe, što potencijalno objašnjava promene u neurorazvoju.

Tim naučnika koristio je podatke više od 10.000 dece uzrasta od 9 do 10 godina, širom SAD. Ovi podaci su prikupljeni iz studije kognitivnog razvoja adolescentnog mozga (ABCD), velikog resursa za razvojno neuroimidžing. Nejednakost su merili bodovanjem koliko se ravnomerno meri prihod u društvu - dajući ocenu 0 za „savršenu“ jednakost, gde svi imaju isti prihod, i 1 za nejednakost - gde jedna osoba ima sve prihode, a svi ostali nemaju ništa. Većina država i zemalja nalazi se negde između ovih vrednosti.

Materijalna nejednakost stvara toksično društveno okruženje

Koautorka studije, profesorka Kate Pickett sa University of York kaže da „naučni rad naglašava da smanjenje nejednakosti nije samo stvar ekonomije – to je imperativ javnog zdravlja".

- Promene u mozgu koje smo posmatrali u regionima koji su uključeni u regulaciju emocija i pažnju pokazuju da nejednakost stvara toksično društveno okruženje koje bukvalno oblikuje kako se mladi umovi razvijaju, sa posledicama po mentalno zdravlje i uticajima koji mogu da traju  celog života. Ovo je značajan napredak u razumevanju kako nejednakost na društvenom nivou ulazi pod kožu i utiče na mentalno zdravlje - naglašava dr Pickett.

Neravnomemerno raspoređeno bogatstvo i materijalna nejedankost odražavaju se na površinu korteksa

MRI skeniranja analizirana su kako bi se proučila površina i debljina regiona u korteksu - moždanoj kori odgovornoj za više kognitivnih funkcija kao što su pamćenje, pažnja, razmišljanje, govor i svest, kao i one koji su uključeni u više kognitivne funkcije poput pamćenja, pažnje, emocija i jezika. Istraživači su takođe ispitali veze između različitih regiona mozga koristeći MRI skeniranja, gde promene u protoku krvi ukazuju na aktivnost mozga.

Snimanja su izdvojila i pokazala decu koja žive u područjima sa višim nivoom društvene nejednakosti, kod kojih je bila smanjena površina korteksa i izmenjene veze između više regiona mozga. Ovi nalazi pružaju dokaze o pogođenom neurorazvoju, što bi moglo da bude u vezi sa  budućim mentalnim zdravljem i kognitivnim funkcijama.

Naučnici su zatim istraživali kako ove neurorazvojne promene mogu da utiču na mentalno zdravlje. Analizirali su podatke iz upitnika usmerenih na otkrivanje simptoma mentalnog zdravlja kao što su depresija i anksioznost, u uzrastu od 10 i 11 godina - 6 i 18 meseci nakon što su obavljena MRI skeniranja.

Ishodi mentalnog zdravlja bili su značajno lošiji kod onih koji su živeli u društvu sa nejednakom raspodelom bogatstva. Istraživači su otkrili da su neke od promena mozga služile kao put koji povezuje nejednakost i kasnije mentalno zdravlje - nejednakost je imala veze sa strukturnim i funkcionalnim promenama u mozgu koje su, zauzvrat, imale veze sa lošijim mentalnim zdravljem.

- Zainteresovani smo da vidimo kako se ovi nalazi porede širom sveta. Na primer, nekoliko oblasti u Velikoj Britaniji karakteriše visoka nejednakost u prihodima. London pokazuje značajnu nejednakost, sa veoma bogatim i veoma siromašnim stanovnicima. Buduća istraživanja bi mogla da ispitaju nejednakost u prihodima na nivou okruga i opština kako bi se istražilo da li se primećuju slični efekti - predlog je dr Rakesha.