Proces starenja mogu da ubrzaju uobičajeni tretmani raka dojke kao što su hemoterapija, zračenje i operacija, saopštili su istraživači sa University of California. Nova studija, koju su vodili istraživači sa UCLA Health Jonsson Comprehensive Cancer Center objavljena je u Journal of the National Cancer Institute, pokazuje da su markeri ćelijskog starenja – kao što su odgovor na oštećenje DNK, ćelijsko starenje i inflamatorni putevi – značajno povećani kod svih preživelih od raka dojke, bez obzira na vrstu lečenja. Ovo ukazuje da je uticaj tretmana raka dojke na telo veći nego što se ranije mislilo.
Rak dojke, osim što ubrzava proces starenja, utiče i na proces starenja i dužinu životnog veka
– Prvi put pokazujemo da su signali, za koje smo nekada mislili da ih pokreće hemoterapija, prisutni i kod žena koje su podvrgnute zračenju i operaciji. Iako smo očekivali da vidimo povećanu ekspresiju gena, koja ima veze sa biološkim starenjem kod žena koje su primale hemoterapiju, bili smo iznenađeni kada smo pronašli slične promene kod onih koji su samo bili podvrgnuti zračenju ili operaciji – kaže vodeći autor studije Judith Carroll, profesor psihijatrije i biobihejvioralnih nauka na University of California.
Napredak u terapijama raka značajno je poboljšao stope preživljavanja, a procenjuje se da će u SAD, na primer, do 2040. ovu bitku dobiti više od 6 miliona ljudi. Međutim, rak dojke je doveden je u vezu sa ubrzanim starenjem, utičući na fizičke sposobnosti, nezavisnost i životni vek.
Hemoterapija povećava rizik od prevremenog starenja
Pokazalo se da su biološki procesi starenja, koji izazivaju stanja kao što su umor, kognitivni pad, slabost i kardiovaskularne bolesti, glavni faktor uočene pojave. Dokazi ukazuju da tretmani raka, kao što je hemoterapija, mogu da povećaju rizik od ranijeg početka ovih stanja u vezi sa starenjem, zbog čega je od ključne važnosti da se razumeju specifični putevi koji su uključeni u bolje ciljanje tretmane i njihovu kontrolu.
Kako bi ispitao kako se ekspresija gena u vezi sa starenjem menja tokom vremena kod žena sa dijagnozom raka dojke, tim naučnika sproveo je dvogodišnju longitudinalnu studiju koja je pratila žene podvrgnute lečenju raka dojke pre nego što su primile terapiju i ponovo nakon tretmana a sve u cilju uočavanja kako su evoluirali njihovi biološki markeri starenja.
Tim je pratio ekspresiju gena u njihovim krvnim ćelijama koristeći sekvenciranje RNK, fokusirajući se na markere koji signaliziraju biološko starenje – uključujući proces poznat kao ćelijsko starenje – kada ćelije prestaju da se dele, ali ne umiru. Ove takozvane „zombi ćelije“ se akumuliraju tokom vremena i mogu da oslobode štetne supstance koje oštećuju obližnje zdrave ćelije, doprinoseći starenju i inflamatornim procesima. Podaci su zatim analizirani korišćenjem statističkih modela kako bi se identifikovale promene u vezi starenja.
Posle lečenja raka dojke pokreću se mnogi simptomi koji takođe utiču na proces starenja
Istraživački tim otkrio je da je, bez obzira na vrstu tretmana, došlo do povećanja ekspresije gena koji prate ćelijske procese uključene u biološko starenje. Konkretno, geni koji „hvataju“ ćelijsko starenje i upalni signal iz ovih ćelija, ukazuju da njihove imune ćelije stare brže nego normalno.
– Rezultati studije pokazuju da žene, koje se leče od raka dojke, imaju obrazac ekspresije gena koji ukazuje na povećano oštećenje i upalu DNK, što bi moglo da bude važna meta za oporavak od raka i bolji kvalitet života preživelih – ističe profesor psihologije i jedan od autora studije Julienne Bower sa University of California.
– Tek smo počeli da shvatamo dugoročne posledice terapije karcinoma i ovi nalazi kritičan su korak ka otkrivanju bioloških puteva koji pokreću mnoge simptome posle lečenja kod preživelih od raka dojke. Naš cilj je da pronađemo načine da poboljšamo preživljavanje, ne samo u smislu proživljenih godina, već i u kvalitetu života i opštem zdravlju – naglasio je profesor Bower i najavio da naučnici sada istražuju novi biomarker koji meri biološku starost žene i tempo kojim ona stari, jer to moglo da pomogne da se utvrdi da li signali starenja, otkriveni tokom lečenja karcinoma, imaju dugoročan uticaj na biološku starost.
