Krute arterije ili neelastične, ukočene arterije bile su bolji pokazatelj rizika od dijabetesa tipa 2 nego krvni pritisak, a ljudi sa kombinacijom visokog krvnog pritiska i ukočenih arterija imali su najveći rizik od razvoja dijabetesa, otkriva novo istraživanje objavljeno u časopisu Hypertension.
Krute arterije dovode se u vezu sa insulinskom rezistencijom i dijabetesom
Dijabetes tipa 2 može da bude uzrok pojave bolesti srca, bolesti bubrega, moždanog udara i prerane smrti.
– Identifikacija pojedinaca sa visokim rizikom od razvoja dijabetesa tipa 2 od najveće je važnosti jer rana intervencija može da pomogne u sprečavanju početka bolesti i uspori njeno napredovanje – ističe dr Anxin Wang, viši autor studije i istraživač na China National Clinical Research Center for Neurological Diseases u Pekingu.
Prethodne studije otkrile su da je hipertenzija, ili visok krvni pritisak, faktor rizika za dijabetes tipa 2. Međutim, istraživanja su pokazala da je ukočenost, krutost arterija uobičajen nalaz kod ljudi sa visokim krvnim pritiskom, što je takođe veza sa insulinskom rezistencijom i dijabetesom tipa 2. Budući da ljudi sa hipertenzijom ili neelastičnim arterijama imaju veći rizik od razvoja dijabetesa tipa 2, dr Wang je pojasnio da je tim naučnika istražio koji od ovih faktora može da bude efikasniji u predviđanju rizika pojedinca od dijabetesa tipa 2 u ubudćnosti.
Kako se određuje da li neko ima krute arterije?
Istraživači su ispitali zdravstvene podatke od 11.156 učesnika Kailuan studije, sprovedene na više od 100.000 odraslih, uzrasta od 18 do 98 godina, u Tangshanu u Kini. Studija je počela 2006. godine i prati odrasle u 11 bolnica u zajednici Kailuan. Merenje krvnog pritiska u mirovanju i uzorci krvi natašte uzimani su svake dve godine, a merenja krutosti zida arterija dodata su 2010. godine. Krutost zida arterije izračunava se korišćenjem brzine pulsnog talasa na brahijalnom zglobu. Reč je o standardnoj tehnici koja koristi manžetnu za krvni pritisak postavljenu na ruku i skočni zglob učesnika kako bi se merila brzina kojom se talasi pritiska kreću niz krvne sudove.
Za učesnike ove studije definisano je da imaju hipertenziju ako im je krvni pritisak u mirovanju bio 140 mm Hg/90 mm Hg ili više, što je u skladu sa smernicama za prevenciju i lečenje hipertenzije iz 2018. Američko udruženje za srce, prema preporukama iz 2017, na primer, smatraju da ljudi sa krvnim pritiskom od 130 mm Hg/80 mm Hg ili više imaju hipertenziju. Istraživači su definisali pacijente kao pacijente sa dijabetesom tipa 2 na osnovu merenja nivoa šećera u krvi natašte od ≥7,0 mmol/L, ili su sami prijavili dijagnozu lekara o uzimanju antidijabetičkih lekova.
Najveći rizik od dijabetesa imaju ljudi sa povišenom arterijskom krutošću
Do 2017, šest godina nakon što je studijska grupa počela da se prati, oko 7 0dsto učesnika studije razvilo je dijabetes tipa 2. Analiza je uporedila rizik od dijabetesa tipa 2 kod ljudi sa:
- idealnom vaskularnom funkcijom, definisanom kao normalan krvni pritisak i arterije koje su bile krute do nekih normalnih granica
- normalnim krvnim pritiskom sa čvršćim arterijama
- visokim krvnim pritiskom i normalnim arterijama
- visokim krvnim pritiskom sa čvršćim arterijama.
Analiza je utvrdila da u poređenju sa grupom sa idealnom vaskularnom funkcijom, učesnici studije koji su imali povišenu arterijsku krutost, u kombinaciji sa visokim krvnim pritiskom, bili su u najvećem riziku od razvoja dijabetesa tipa 2. Pojedinci sa normalnim krvnim pritiskom i čvršćim arterijama takođe su imali povećan rizik od dijabetesa tipa 2, u poređenju sa grupom sa idealnom vaskularnom funkcijom.
Učesnici sa visokim krvnim pritiskom i krutim arterijama u merama normale imali su najmanji rizik od dijabetesa tipa 2.
– Bili smo iznenađeni kada smo otkrili da ljudi sa povećanom ukočenošću arterija imaju veću verovatnoću da razviju dijabetes tipa 2, bez obzira da li imaju visok krvni pritisak ili ne. Ovi rezultati pružaju jake dokaze da merenje krutosti arterija može da bude bolji pokazatelj od krvnog pritiska u određivanju budućeg rizika pojedinca od razvoja dijabetesa tipa 2.
Krute arterije češće su kod muškaraca
Analiza je takođe pokazala da je kombinacija visokog krvnog pritiska i krutih arterija verovatnija kod muškaraca, posebno među starijim sa većim BMI (indeks telesne mase) i većim pulsom, pušačima i muškarcima koji konzumitraju alkohol. Ljudi sa krutim arterijama takođe su imali veći nivo glukoze i holesterola u krvi natašte.
Ovi nalazi pružaju novi uvid u prevenciju dijabetesa tipa 2, što ukazuje da rano otkrivanje i lečenje visokog krvnog pritiska i krutih arterija može da pomogne u smanjenju rizika od razvoja dijabetesa tipa 2. Dok se naučnici budu i dalje bavili određivanjem optimalnog opsega debljine arterija i krvnim pritiskom u cilju prevencije dijabetesa tipa 2, Američko udruženje za srce, podseća da postoji nekoliko promenljivih faktora rizika za dijabetes tipa 2, koji su povezani sa izborom zdravog načina života, a doprinose postizanju optimalnog zdravlja srca: fizička aktivnost, kontrola holesterola i visokog krvnog pritiska, pravilna ishrana, nepušenje cigareta, smanjenje stresa, održavanje pravilnog rasporeda spavanja i zdrave telesne težine.
