Hipotireoza se određuje kao oslabljen, usporen rad štitaste (tiroidne) žlezde, usled kojeg je nedovoljno lučenje bitnih hormona tiroksina (T4), trijodtironina (T3) i kalcitonina. Stanje može da bude posledica nedostatka joda, urođenih problema, autoimunih bolesti. Jača osetljivost na toplotu ili hladnoću, povećanje telesne težine, umor, bol u mišićima i zglobovima, neredovan menstrualni ciklus, suva koža, opadanje kose, pojačan osećaj depresije neki su od simptoma hipotireoze. Najnovije istraživanje izučava vezu između oslabljene funkcije štitne žlezde i ličnosti i navodi da je hipotireoza zastupljenija kod osoba tipa ličnosti D.
Šta je ličnost?
Štitna žlezda je mala ali utiče na skoro sve telesne funkcije. Nalazi se u donjem prednjem delu vrata, a hormoni koje luči deluju na rad srca, mozga, mišića, kože. U psihologiji postoji mnogo definicija ličnosti, a najsveobuhvatnija bi bila ona koja ličnost određuje kao jedinstvenu organizaciju osobina, koja se formiraju uzajamnim delovanjem jedinke i sredine i određuje opšti, za pojedinca karakterističan način ponašanja.
Osobine ličnosti obuhvataju za svakog čoveka jedinstvene obrasce ponašanja, mišljenja, osećaja, navika. Centralni nervni sistem se tradicionalno navodi kao ključni u razvoju osobina ličnosti, dok u isto vreme ima sve više dokaza koji naglašavaju i značaj drugih delova tela i okoline na osobine ličnosti.
Uloga hormona je kompleksna
Spoljna sredina u kojoj se razvija i živi čovek može da bude i uzrok nekih poremećaja, na primer, život u bučnim urbanim sredinama može da dovede do većeg krvnog pritiska, nesanice, nervoze…
Na osobine ličnosti deluje i fizička aktivnost, držanje tela – savijena kičma i pognut vrat tumače se kao nedostatak samopouzdanja, percipiraju se kao nemoć, nesposobnost.
Uloga hormona kada je u pitanju naše ponašanje i raspoloženje je prilično kompleksna. Kortizol, oksitocin, adrenalin mogu da utiču na osobine ličnosti kao što su agresivnost, emocionalna stabilnost. Hormonske promene tokom puberteta ili u menopauzi deluju na međuljudske odnose.
Šta je tip D ličnosti?
Tip ličnosti D, najzastupljeniji je kod starijih osoba, koje negativne emocije prikrivaju, nikada se neće požaliti na loše raspoloženje, pojačan psihički stres. Tip ličnosti D (distressed) često se zove i „uznemirenom“ ličnošću. Ove osobe uglavnom osećaju negativne emocije o kojima nerado govore zbog straha i odbijanja. Emocija besa, razdražljivost, neprijateljstvo se potiskuju. Nastoje da izbegnu druge ljude, jer su uznemireni i u strahu da će neko otkriti taj splet negativnih emocija.
Svaka osoba je jedinstvena, pa i ne postoje dve iste osobe sa tipom ličnosti D, ipak neke najčešće osobine koje se primećuju kod D tipa ličnosti su stidljivost, osećaj depresije, anksioznost, nezadoljstvo, pojačan psihički stres, društevena izolacija, izbegavanje kontakata sa drugim osobama. Sve ove osobine dovode se u vezu sa pojačanim rizikom od kardiovaskularnih bolesti i iznenadne srčane smrti. Ove osobe neće nužno bolovati od depresije, ali uvek će da se vrte u krugu između depresije i anksioznosti, posebno u uslovima visokog stresa.
Hipotireoza je zastupljenija kod tipa D ličnosti
Novo istraživanje objavljeno u časopisu The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism, ukazuje na veću prevalenciju tipa ličnosti D kod osoba koje boluju od hipotireoze.
Kod ovih pacijenata sa oslabljenom funkcijom štitne žlezde bili su zastupljenije depresija, teskoba i umor. Veruje se da ove osobine ličnosti dovode do lošijeg mentalnog zdravlja i jačih simptoma hipotireoze. Studija naglašava potrebu da stručnjaci uvek posmatraju i ličnost pacijenta obolelog od hipotireoze, posebno ako primete izražene psihičke teškoće.
Osobine ličnosti se u ovom kontekstu posmatraju kao zajednica bioloških, psiholoških, socijalnih i društvenih činilaca. Istraživanje zato naglašava potrebu dobre saradnje endokrinologa i psihologa kako bi došlo do sveobuhvatnog lečenja i bolje kontrole bolesti.
