Rak tankog creva spada u retke karcinome. Reč je o delu creva poznatom kao intestinum, koji spaja želudac i debelo crevo. Njegov glavni zadatak je razgradnja i apsorpcija hrane (masti, vitamina i drugih supstanci).
Koje su vrste raka tankog creva
Postoji nekoliko vrsta raka tankog creva. Podela prema mestu nastanku je sledeća:
- adenokarcinomi (čine oko 30 do 40 odsto slučajeva i počinju u sluzokoži tankog creva)
- sarkomi (maligne ćelije se razvijaju u mekom tkivu tankog creva)
- karcinoidni tumori (reč je o spororastućim rakovima često pozicioniranimu donjem delu tankog creva; mogu da utiču na slepo crevo ili rektum i ispuštaju velike količine telesnih supstanvi, poput serotonina)
- gastrointestinalni stromalni tumori /GIST (redak oblik raka tankog creva, od kojih više od polovine počinje u želucu, pripada neuroendokrinim tumorima)
- limfomi creva (rak koji počinje u limfnim čvorovima, a ljudi koji ih dobiju često su imunokompromitovani, imaju problem sa imunskim sistemom i teško se brane od infekcija).
Šta uzrokuje rak debelog creva i koje osobe u u opasnosti od ove maligne bolesti
Kao i u slučaju etiologije mnogih drugih karcinoma, tačan uzrok zašto neko dobije ovaj karcinom nauka nije definisala. Međutim, izvesno je da postoje neki faktori rizika:
- godine života (prosečna starost pri postavljanju dijagnoze je 60 godina)
- pol (neznatno veći rizik kod muškaraca)
- genetska predispozicija
- pušenje i upotreba alkohola
- dijeta sa visokim sadržajem masti
- život ili rad (čest kontakt) sa velikom količinom nekih hemikalija, poput fenoksisirćetne kiseline
- druge bolesti creva (Kronova bolest, rak debelog creva ili celijakija)
- limfedem (oštećenje krvnih sudova povezanih sa limfnim čvorovima).
Rak tankog creva i simptomi koji upozoravaju na njega
Simptomi karcinoma tankog creva mogu da liče na simptome raznih drugih bolesti koje nisu povezane samo sa crevima ili želucem, ali se svakako javite lekaru ako neka od ovih manifestaacija traje duže od dve sedmice:
- bol ili grčevi u sredini stomaka
- gubitak težine bez namere ili razloga
- pojava kvržica na stomaku
- krv u stolici.
Dijagnostičke metode
U sklopu postavljanja dijagnoze lekar će obaviti detaljan pregled. Pored opisa simptoma, potrebne su i informacije o ličnoj i porodičnoj istoriji iste ili sličnih bolesti. Obično sledi neka od metoda kakve su rendgen, CT skeniranje ili MRI (magnetna rezonanca).
Endoskopija gornjeg digestivnog trakta (gastroskopija) je metoda od velikog značaja za postavljanje dijagnoze karcinoma tankog creva. To je procedura pri kojoj lekar pregleda unutrašnjost jednjaka, želuca i prvog dela tankog creva. Koristi se endoskop – tanak, cevast instrument sa svetlom i kameru na vrhu. Metoda je samo neprijatna, nije bolna niti invazivna.
Ostale analize i testovi su:
- razne analize krvi i parametara koji mogu da ukažu na malignu bolest
- testovi funkcije jetre
- test na okultno krvarenje iz stolice
- biopsija limfnih čvorova
- laparotomija (hirurško otvaranje prednjeg trbušnog zida).
Lečenje karcinoma tankog creva
Terapijske metode lečenja zavise od više faktora, pre svega o kojoj vrsti karcinoma je reč i da li se i koliko proširio.
Operacija je najčešći tretman. Hirurg može da ukloni deo tankog creva zahvaćen malignim ćelijama ili uradi „bajpas“ metodu premošćavanja puta hrane do želuca. Komplementarne metode su zračna i hemioterapija. Naučnici rade na unapređenju terapijskih metoda za maligne bolesti, a jedna od njih koja se već efikasno primenjuje je imunoterapija.
