Rak kože ili abnormalni rast ćelija kože najčešće se razvija na koži izloženoj suncu. Ali, ovaj uobičajeni oblik karcinoma može da se pojaviti i na delovima kože koji nisu obično izloženi sunčevoj svetlosti. Lekari stalno podsećaju da rizik od raka kože može da se smanji ograničavanjem ili izbegavanjem izlaganja ultraljubičastom (UV) zračenju. Provera kože na sumnjive promene može da pomogne u otkrivanju raka kože u najranijim fazama a rano otkrivanje raka kože daje najveću šansu za uspešno lečenje.
Gde sve može da se razvije rak kože?
Postoje tri glavna tipa raka kože – karcinom bazalnih ćelija, karcinom skvamoznih ćelija i melanom. Rak kože prvenstveno se razvija na područjima kože izloženim suncu – na koži glave, licu, usnama, ušima, vratu, grudima, rukama i šakama, kao i na nogama kod žena. Nažalost, karconom kože može da se formira i na područjima koja retko vide dnevnu svetlost – na dlanovima, ispod noktiju na rukama ili nogama i na području genitalija. Pogađa ljude svih boja kože, uključujući i one sa tamnijim tenom. Kada se melanom javi kod ljudi sa tamnom bojom kože, veća je verovatnoća da će se pojaviti na područjima koja inače nisu izložena suncu, kao što su dlanovi i tabani.
Koji su simptomi raka kože?
Najčešći znak upozorenja za pojavu raka kože je promena na koži – obično nova izraslina ili promena postojećeg mladeža. Simptomi raka kože uključuju:
- Novi mladež ili mladež koji menja veličinu, oblik ili boju, ili koji krvari
- Biserna ili voštana kvrga na licu, ušima ili vratu
- Ravna, roze/crvena ili braon mrlja ili kvržica
- Područja na koži koja izgledaju kao ožiljci
- Rane koje imaju udubljenje u sredini ili često krvare
- Rana ili ranica koja ne zaceliuje, ili koja zaceljuje, ali se ponovo vraća
- Gruba, ljuskava lezija koja može da svrbi, krvari i postane tvrda.
Neki znaci karcinoma primete se tek kada je kasno
Mladež i promene koje na njemu ili oko njega nastaju mogu da budu „crvena zastavica“. Međutim, čak i kada su promene vidljive i odmah se odreaguje, rezultat može da bude poražavajuć. To se često dešava u situacijama kada se zbog promene na mladežu rezom uzme deo tkiva koje se šalje na patologiju. U tom slučaju nalaz može da pokaže da je mladež u stanju koji se kategoriše kao melanom četvrtog stepena. Prema iskustvima ljudi, tek tada počinju da se javljaju primetni simptomi karakteristični za rak kože.
Čak i kada se kancerogeni mladež hirurški ukloni to nije uvek garancija da je osoba izlečena od raka. Ima pacijenata koji godinu nakon uklanjanj mladeža razviju kvržicu u ruci. Ta kvržica počinje da izaziva bol, a endoskopijom se može otkriti masa u crevima, odnosno rak kože se proširio na unutrašnje organe. .
