Pluća se razvijaju tokom embrionalne i postnatalne faze Foto: Shutterstock
Istraživači iz Dečje bolnice u Filadelfiji utvrdili su šta se dešava na ćelijskom nivou tokom procesa formiranja plućne alveole, a što omogućava novorođenim bebama da udišu vazduh. Saznanja otkrivena u ovoj novoj studiji objavljena su u časopisu Science, a proučavanje ovog procesa daje istraživačima bolji uvid kako da razvijaju terapije i potencijalno obnavljaju ovo kritično tkivo, ukoliko dođe do neke povrede.
Pluća se razvijaju tokom embrionalne i postnatalne faze, tokom kojih se formira plućno tkivo i razni tipovi ćelija koje obavljaju određene uloge. Tokom prelaska sa embriona na novorođenče, alveolarni region pluća dopunjuje svoju primarnu funkciju razmene gasova, što uključuje kritični proces oslobađanja tela od ugljen-dioksida. Međutim, uprkos ovim ključnim koracima, koji su deo procesa formiranja pluća, malo se zna šta se dešava na ćelijskom i genomskom nivou. Jer, plućni alveolar je kritičan. On može i da bude oštećen procesima prouzrokovanim patogenima, poput gripa i virusa SARS-CoV2, koji uzrokuje covid 19. A saznanje koje su tačno ćelije uključene u stvaranje zdravog plućnog tkiva pri rođenju može da pruži osnovu za formiranje terapija koje pomažu u obnavljanju ovog kritičnog dela pluća.
– Opsežne morfološke promene pravilno oblikuju alveolarni deo pluća, ali pre ove studije, naučno- istraživačka zajednica nije bila sigurna u obim ćelijske signalizacije. Nedavni napredak tehnologije omogućio nam je da procenimo unutarćelijsku komunikaciju koja pokreće stvaranje ovog kritičnog dela pluća – izjavio je prvi autor studije, dr Jarod A. Zepp, sa Odseka za plućnu medicinu, pri Dečjoj bolnici u Filadelfiji.
Studijski tim je koristio multimodalni pristup za istraživanje međućelijskih odnosa koji pokreću formiranje alveole. Otkrili su da epitelne ćelije alveolarnog tipa 1 (AT1), koje čine spoljni sloj tkiva alveole, predstavljaju signalno čvorište koje koordinira razvoj ćelija, posebno tokom prelaska na udisanje vazduha. Takođe su pratili lozu AT1 ćelija i pokazuju da se poravnavaju sa miofibroblastima, koji su posebna vrsta ćelija uključenih u preoblikovanje tkiva. Konačno, istraživači su dokazali i da su AT1-ograničeni ligandi ili izlučeni molekuli koji se vezuju, potrebni za formiranje ovih miofibroblasta i alveole.
– Naša studija otkriva složenost ćelijskih tipova i njihovu široku međusobnu komunikaciju dok se formira ovaj kritični deo pluća. Ovo istraživanje pruža nam vitalna saznanja i smernice o tome kako bismo mogli da oporavimo oštećeno tkivo na ćelijskom nivou – istakao je dr Zepp.