Bol može da bude uzrokovan i stomatološkom intervencijom, da bude posledica dugotrajnih i hroničnih zapaljenskih procesa, ali i nepoznatog uzroka (idiopatski) Foto: Shooterstock/ dr Stanić, Centar za glavobolje MediHelp
Oštar bol koji pacijenti opisuju kao kidanje, pečenje, udar električnog šoka, nekada je posledica neuralgije trigeminusa. Bol sa epitetom “najjači u životu“, zahvata jedan deo lica i može da bude ponavljani ili kontinuirani, da bude različitog intenziteta. U nekim slučajevima oštar bol je isprovociran i običnim govorom, posledica je bolesti ili je nepoznatog porekla. Kao što se iznenada javi moguće je da se kod nekih pacijenata spontano i povuče i da dođe do remisije.
Oštar bol kod neuralgije trigeminusa u bitnoj meri remeti kvalitet života pacijenta, koji su u stalnom strahu od iščekivanja sledećeg bolnog napada. Neuralgija trigeminusa javlja se u području inervacije petog kranijalnog živca (trigeminusa). Stručnjaci neurolozi kažu da peti kranijalni živac ima funkciju senzibiliteta lica i organa koji pripadaju lobanji. Sastoji se od tri grane: oftalmičke (u području oka), maksilarne (gornjovilične) i mandibularne (donjovilične).
– Trigeminus je kao i svi kranijalni živci paran, tako da jedan inerviše levu, a drugi desnu polovinu lobanje. Distribucija bola je obično u području jedne, ređe dve ili tri grane živca. Obostrana neuralgija je veoma retka pojava. Neuralgija trigeminusa najčešće se javlja u petoj deceniji života, sa učestalošću od četiri nova bolesnika na 100 000 stanovnika godišnje, nešto češće kod osoba ženskog pola – kaže za portal eKlinika neurolog dr Aleksandar Stanić.
Krvni sudovi što pritiskaju koren trigeminalnog nerva dovode do bola. Uzrok oštrog bola koji se javlja kod trigeminalne neuralgije može da bude simptomatski, usled postojanja intrakranijalnog tumora, pri kontaktu krvnog suda sa živcem, kod demijelizacione bolesti centralnog nervnog sistema, objašnjava dr Stanić.
– Bol može da bude uzrokovan i stomatološkom intervencijom, da bude posledica dugotrajnih i hroničnih zapaljenskih procesa, ali i nepoznatog uzroka (idiopatski). Kod nekih pacijenata bol se javlja po tipu serije kratkotrajnih ataka koji se ponavljaju više puta u toku dana, obično intenzivni po tipu probada, žarenja, pečenja ili strujnog udara. Nakon različitog vremenskog intervala može nastupiti spontana remisija (povlačenje bola) – navodi dr Stanić.
Sagovornik portala eKlinika napominje da bol kod nekih pacijenata može da bude kontinuiran, ali i da zavisi od vremenskih prilika.
– Moguće je da, posebno kad starijih osoba sa idiopatskim oblikom bolesti, neuralgija trigeminusa ima sezonsko javljane. Na primer, da se javi tokom hladnijih dana u godini ili da bude povezana sa hladnim strujanjem vazduha – objašnjava dr Stanić.
– Nešto učestalije javljanje neuralgije je u oblasti maksilarne grane trigeminusa. Bol se kod pojedinih pacijenata provocira dodirom kože i/ili sluznice u oblasti javljanja neuralgije, žvakanjem, upotrebom toplih ili hladnih napitaka, pa čak i govorom – ističe dr Aleksandar Stanić.
Dr Stanić kaže da postavljanje dijagnoze neuralgije sa tipičnom distribucijom bola i njegovim karakteristikama ne predstavlja veći problem.
– Problem mogu biti atipični slučajevi ili paralelno javljanje neuralgije sa nekom drugom vrstom glavobolje ili patološkog procesa. Postavljanje dijagnoze obuhvata intervju sa pacijentom, neurološki pregled, po potrebi konsultaciju lekara drugih specijalnosti (oftalmologa, otorinolaringologa, stomatologa, maksilofacijalnog hirurga) i neuroimidžing dijagnostiku (NMR ili CT endokranijuma, po potrebi sa angiografijom) – navodi dr Stanić.
I pored svih dijagnostičkih procedura i napora stručnjaka veliki broj neuralgija trigeminusa, kako naglašava dr Stanić, mogu da zadrže idiopatsku etiologiju, to jest da se ne zna tačan uzrok jakog bola.
– U području inervacije trigeminusa može se javiti i infekcija virusom variccela – zoster koja može izazvati bol u vremenu izbijanja ospe, ali i bol koji zaostaje kao postherpetična neuralgija. Klaster glavobolja koja ima najčešće javljanje u mlađoj muškoj populaciji, ponekad može biti shvaćena kao neuralgija trigeminusa – precizira dr Stanić.
Lečenje trigeminalne neuralgije podrazumeva, u prvom redu, lečenje osnovne bolesti koja posledično izaziva trigeminalnu neuralgiju, ali i lečenje neuralgijskog bola, naglašava doktor.
– Lečenje neuralgijskog bola započinje se primenom antiepileptika koji imaju antineuralgijski efekat. Takođe, primenjuje se blokada nerva lokalnim anestetikom, blokada gangliona trigeminalnog nerva. U ređim slučajevima, kada medikamentozna terapija i blokade nisu dale povoljan terapijski efekat, primenjuje se neurohirurška intervencija ili intervencija gama nožem – zaključuje dr Aleksandar Stanić.
Stručnjaci ističu da neuralgija trigeminusa može da bude iscrpljujuća bolest i da ne postoje načini da se spreči pojava trigeminalne neuralgije. Pojedini lekari zato savetuju pacijentima da koliko je moguće nastoje da izbegnu pokretače oštrog bola. Savetuje se umivanje mlakom vodom, izbegavanje preterano vruće, hladne ili tvrde hrane.
Bolest nije fatalna, ali može da u bitnoj meri utiče na kvalitet života radno sposobnog stanovništva, pa čak, kako navode stručnjaci, da dovede i do anksioznosti usled stalnog straha i iščekivanja narednog napada bola.