Tačan uzrok sindroma bolesnog sinusnog čvora nije poznat Foto: Shutterstock
Sindrom bolesnog sinusnog čvora je grupa problema koja dovodi do nepravilnog srčanog ritma a koji se javljaju kada prirodni pejsmejker srca – sinoatrijalni čvor, takođe poznat kao sinusni čvor – ne funkcioniše ispravno. Sinoatrijalni čvor je mala grupa specijalizovanog mišićnog tkiva u gornjoj desnoj komori srca. Ona šalje električne signale koji regulišu ritam i tempo rada srca. Kod sindroma bolesnog sinusnog čvora, sinoatrijalni čvor može da utiče da srce kuca suviše sporo (bradikardija), prebrzo (tahikardija) ili nepravilno.
Sve što menja strukturu ili funkciju sinoatrijalnog čvora može da dovede do sindroma bolesnog sinusnog čvora, korišćenje određenih lekova, da uzrokuje druga zdravstvena stanja i starenje. Procenjuje se da 1 od 600 ljudi živi sa sindromom bolesnog sinusnog čvora, koji se može javiti u bilo kom uzrastu, ali je najčešće kod starijih osoba. Mnogi ljudi sa ovom bolešću nemaju simptome, ali neki mogu da dožive vrtoglavicu, kratak dah, nesvesticu ili umor. Lečenje zavisi od težine simptoma i osnovnog uzroka i može da podrazumeva modifikacije životnog stila, lekove ili veštački pejsmejker.
Tipovi sindroma bolesnog sinusnog čvora klasifikuju na osnovu aritmije (nepravilnog rada srca) koji izaziva disfunkcija sinoatrijalnog čvora. Sindrom bolesnog sinusnog čvora može da uzrokuje da srce kuca prebrzo, sporo ili nedosledno.
Tipovi sindroma bolesnog sinusnogčvora su:
1. Sinusna bradikardija: Srce kuca presporo, što se definiše kao manje od 60 otkucaja u minuti.
2. Zaustavljanje ili pauza sinusa: Sinoatrijalni čvor privremeno pauzira signale, što dovodi do preskakanja otkucaja srca.
3. Sinoatrijalni blok: Signali sinoatrijalnog čvora su blokirani i ne mogu da stignu do dve gornje komore srca (pretkomore).
4. Sindrom tahikardija-bradikardija (tahi-bradi): Srce se menja između abnormalno sporog i abnormalno brzog otkucaja srca, ponekad sa dugom pauzom između otkucaja srca.
Simptomi sindroma bolesnog sinusnog čvora kreću se od blagih do teških. Mnogi ljudi sa ovim sindromom nemaju simptome, drugi mogu da imaju simptome koji dolaze i prolaze. Kada se pojave, ovi simptomi mogu da budu:
Sindrom bolesnog sinusnog čvora nastaje kada sinoatrijalni čvor, prirodni pejsmejker srca, ne radi ispravno. Taj čvor šalje električne signale da pokrene i reguliše tempo i ritam otkucaja srca. Odrasli imaju prosečnu brzinu otkucaja srca u mirovanju između 60 i 100 otkucaja u minuti. Disfunkcija sinoatrijalnog čvora uzrokuje nepravilne srčane ritmove (aritmije), čineći otkucaje srca prebrzim, sporim ili nepravilnim. Takođe može da pauzira otkucaje srca na kratke periode.
Tačan uzrok sindroma bolesnog sinusnog čvora nije poznat, ali generalno, sve što može da ošteti srce takođe može da promeni strukturu ili funkciju sinoatrijalnog čvora i izazove sindrom bolesnog sinusnog čvora. Mogući uzroci su:
Starenje: Razgradnja srčanih tkiva i električnih puteva srca povezana sa starenjem
Ožiljno tkivo: Prethodna operacija srca može dovesti do ožiljaka ili oštećenja sinoatrijalnog čvora ili električnih puteva
Određeni lekovi: Lekovi koji leče visok krvni pritisak i bolesti srca, kao što su beta-blokatori i blokatori kalcijumskih kanala, mogu izazvati ili pogoršati srčane aritmije
Prethodni srčani udar: Oštećenje ili ožiljci električnih puteva srca od prethodnog srčanog udara
Prethodne infekcije: Infekcije koje utiču na srce, kao što su reumatska groznica ili miokarditis, mogu da oštete sinusni čvor
Bolesti štitne žlezde: Nedovoljno aktivna štitna žlezda (hipotireoza) ili preaktivna štitna žlezda (hipertireoza).
Poremećaji vezivnog tkiva: Reumatoidni artritis ili lupus, na primer, mogu da oštete srčana tkiva ili električne puteve i poremete funkciju sinusnog čvora
Bolesti srca: Bolesti srca, kao što su koronarne arterijske bolesti ili srčana insuficijencija, mogu da oštete sinusni čvor
Disbalans elektrolita: Hiperkalemija (previše kalijuma) i druge neravnoteže elektrolita mogu da dovedu do sindrom bolesnog sinusnog čvora
Dijabetes: Dijabetes može da ošteti nerve koji kontroliše sinusni čvor
Apneja u snu: Česti poremećaji disanja tokom spavanja mogu da oštete srce i dovedu do sindroma bolesnog sinusnog čvora.